اتحادیه اروپا: در پی احیای گفتگوهای هسته‌ای با ایران هستیم
یک مقام ارشد اروپایی اعلام کرده که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حال برقراری ارتباط با کشورهای دیگر برجامی به منظور حفظ کانال‌های ارتباطی و فراهم آوردن زمینه ازسرگیری مذاکرات مرتبط با رفع تحریم‌ها است.
«پیتر استانو» به عنوان سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به پرسش‌های خبرنگار ایسنا در باره روابط ایران و آن اتحادیه و همچنین احیای مذاکرات رفع تحریم‌ها اطلاعاتی ارائه داد.
این مقام اروپایی درباره آینده روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا و همچنین زمینه‌های مشترک همکاری با به قدرت رسیدن دولت چهاردهم در ایران بیان کرد: «موضع اتحادیه اروپا کاملاً شفاف است. ما متعهد به پیشبرد سیاستی جامع بر اساس احترام متقابل هستیم که همه گزینه‌ها را در بر بگیرد. ما همیشه آماده همکاری هستیم زمانی که منافع مشترک وجود داشته باشد».
او تصریح کرد که «دیپلماسی راهی است برای دستیابی به راه‌حل‌ها در موضوعات حساس»، و خاطر نشان کرد: «ما با مسئولان دولت جدید ایران، از جمله مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جدید و سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در راستای اظهارات آن‌ها مبنی بر تمایل برای بهبود روابط با غرب، در ارتباط بوده‌ایم».
پزشکیان در مقاله‌ای که اخیراً در روزنامه تهران تایمز منتشر کرد، درباره روابط ایران با اتحادیه اروپا نوشت: «این روابط همواره دستخوش نوساناتی بوده است. بعد از خروج ایالات متحده از برجام، کشورهای اروپایی ۱۱ تعهد به ایران ارائه کردند تا توافق هسته‌ای حفظ شود و اثرات تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه ایالات متحده بر اقتصاد ما را کاهش دهند. با این حال، کشورهای اروپایی تمام آن تعهدات را نقض کرده‌اند و به‌طور غیرمنطقی انتظار دارند ایران به‌طور یکجانبه به تمامی تعهداتش مطابق برجام عمل کند. با وجود این انحراف‌ها، من آمادگی خود را برای برگزاری گفت‌وگوهایی سازنده با کشورهای اروپایی اعلام می‌کنم تا با همکاری مشترک، روابط‌مان را بر مبنای اصل برابری و احترام متقابل به بهترین مسیر هدایت کنیم».
پزشکیان به نمونه‌ای از نظرش اشاره کرد: «کشورهای اروپایی باید متوجه شوند که ملت ایران ملتی بادست‌افزا و با افتخار است و دیگر نمی‌توانند حقوق و کرامت آن‌ها را نادیده بگیرند. هر زمان که قدرت‌های اروپایی به این واقعیت دست پیدا کنند، تخیل برتری اخلاقی خود را کنار بگذارند و از بحران‌های خودساخته که سال‌ها بر روابط ما سایه افکنده، عبور کنند، فرصت‌های زیادی برای همکاری بین ایران و اروپا فراهم خواهد شد که می‌توان به آن‌ها توجه کرد».
عراقچی نیز به توصیف روابط ایران و اروپا پرداخت و گفت: «در سالیان اخیر، روابط ما با اروپا دچار نوسانات بوده و آن‌ها سیاست‌های خصمانه‌ای نسبت به ایران اتخاذ کرده‌اند. ما تلاش می‌کنیم که بر مبنای تعامل متقابل با عزت، فرصت‌محور و با احترام به یکدیگر، راهی در جهت تأمین منافع ملی کشورمان در تعامل با اروپا پیدا کنیم».
«جوزپ بورل» نیز در تماس تلفنی اخیرش با وزیر خارجه ایران، امیدواری خود را برای ادامه و گسترش گفتگوها و مشورت‌های سیاسی بین ایران و اتحادیه اروپا در دولت جدید ابراز کرد.
اروپا و ایران در جستجوی زمینه‌های همکاری
سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه گفت‌وگوهایش با ایسنا اظهار داشت: «ما به دقت به تصمیمات رئیس‌جمهور پزشکیان و دولت او درباره امکانات همکاری نظارت خواهیم کرد. همچنین، در مکالمات خود با دولت جدید ایران روشن کرده‌ایم که استفاده از تسلیحات ایرانی، از جمله پهپادها، توسط روسیه در جنگ اوکراین، یک مشکل بزرگ در روابط دوجانبه ما به وجود می‌آورد».
ادعای استفاده از تسلیحات ایرانی در جنگ اوکراین در حالی مطرح شده که پس از پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران در مهرماه ۱۴۰۲، جمهوری اسلامی دیگر محدودیتی برای همکاری‌های نظامی با سایر کشورها ندارد. با این وجود، جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده که در جنگ اوکراین طرفگیر نیست و هیچ سلاحی برای استفاده در این جنگ به روسیه ارسال نکرده است.
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل به اظهارات مبنی بر ارسال تسلیحات ایرانی به روسیه واکنش نشان داده و اعلام کرد: «موضع جمهوری اسلامی ایران در برابر منازعه اوکراین تغییری نکرده است. ایران ارسال کمک نظامی به طرفین درگیر که باعث افزایش خسارات انسانی و آسیب به زیرساخت‌ها و همچنین دوری از گفت‌وگوهای آتش‌بس می‌شود را عمل غیر انسانی می‌داند؛ ازاین‌رو، نه‌تنها خود چنین اقدامی انجام نمی‌دهد، بلکه دیگر کشورها را نیز به توقف ارسال تسلیحات به طرفین درگیر دعوت می‌کند».
تلاش‌های بورل برای حفظ کانال‌های ارتباطی با طرف‌های برجامی
استانو در خصوص احیای مذاکرات مربوط به رفع تحریم‌های ایران نیز اشاره کرد: «نماینده عالی اتحادیه اروپا که هم‌اکنون نقش هماهنگ‌کننده برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را بر عهده دارد، با همتایان ایرانی و تمامی طرف‌های برجامی و همچنین ایالات متحده در تماس بوده است تا تمام کانال‌های ارتباطی را حفظ کند و امکان ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای مؤثر را فراهم آورد».
پیشتر، عراقچی بیان کرده بود که برجام به شکل کنونی خود قابلیت احیا ندارد و نیاز به مذاکره جدید دارد.
وزیر خارجه ایران تاکید کرد: «اکنون احیای آن مذاکرات به سادگی گذشته نیست. شرایط بین‌المللی تغییر کرده است، و در طول این مدت جنگ اوکراین به وقوع پیوسته که تأثیرات عمیقی بر نگاه امنیتی اروپایی‌ها و همچنین ترتیبات امنیتی بین‌المللی به‌وجود آورده است؛ جنگ غزه و حملات رژیم صهیونیستی و قتل‌عام‌های انجام شده در آنجا نیز وضعیت منطقه را به طور کامل دگرگون کرده است».
او همچنین افزود: «در خود متن برجام نیز بسیاری از تاریخ‌های مقرر گذشته است و از این رو برجام به شکل کنونی قابل احیا نیست. به بیانی دیگر، ضروری است که این سند دوباره بازبینی شود و برخی از بخش‌ها دستخوش تغییر قرار گیرد و این رویکرد آسان نیست. شما می‌دانید وقتی یک سند دوباره باز می‌شود، جمع آوری مجدد آن کار دشواری خواهد بود و نیاز به برگزاری مذاکرات جدید دارد».
بر اساس اطلاعات رسانه‌ها، به احتمال زیاد در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، مذاکراتی بین ایران و مقامات اتحادیه اروپا درباره روابط دوجانبه، برجام و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی انجام خواهد شد.
