تحقیقی تازه نشان میدهد که یک آزمایش خون سهگانه قادر است افرادی را که در معرض خطر حمله قلبی قرار دارند، تشخیص دهد. این خطر در این افراد تقریباً سه برابر افزایش مییابد.
این آزمایش بر مبنای سه نشانگر خونی مرتبط با بیماریهای قلبی است:
1. لیپوپروتئین (a) [Lp(a)]
2. کلسترول باقیمانده (Remnant cholesterol)
3. پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا [hsCRP]
نتایج این مطالعه قرار است در تاریخ ۱۰ نوامبر در کنگره انجمن قلب آمریکا در نیواورلئان ارائه شود.
دکتر ریچارد کازیبوه، سرپرست تحقیق و استاد کمکی داخلی در دانشکده پزشکی دانشگاه Wake Forest، بیان داشت:
«هر کدام از این آزمایشها به تنهایی افزایش جزئی در خطر حمله قلبی را نشان میدهند، اما هنگامی که تمامی سه نشانگر مذکور بهطور همزمان بالا باشند، خطر حمله قلبی به میزان تقریبا سه برابر افزایش مییابد.»
او با افزودن:
«این نشانگرها همچون اجزای یک پازل عمل میکنند. هر یک به تنهایی تصویر کاملی را ارائه نمیدهد، اما با کنار هم قرار گرفتن، تصویر واضحتر و دقیقتری از خطر حمله قلبی بهدست میآید.»
شرح نشانگرها
• لیپوپروتئین (a): نوعی از کلسترول که تحت تأثیر ژنتیک قرار دارد و میتواند منجر به انسداد شریانها شود.
• کلسترول باقیمانده: نسل چربی مضر در خون که ممکن است در آزمایشهای معمول کلسترول مشخص نشود، اما به انسداد شریانها کمک میکند.
• hsCRP: این نشانگر به اندازهگیری سطح التهاب در بدن میپردازد؛ افزایش آن نشاندهنده وجود استرس در بدن است که میتواند به عروق آسیب برساند.
جزئیات تحقیق
پژوهشگران دادههای بیش از ۳۰۰٬۰۰۰ شرکتکننده در تحقیق UK Biobank را مورد بررسی قرار دادند. تمامی افراد در زمان ورود به این تحقیق، بیماری قلبی نداشتند.
در طول یک دوره پیگیری بهمدت میانگین ۱۵ سال، نرخ حمله قلبی در شرکتکنندگان با نتایج آزمایش سه نشانگر مقایسه گردید:
• افرادی که هر سه نشانگر در حداکثر دامنه بودند، تقریباً سه برابر بیشتر در معرض خطر حمله قلبی بودند.
• افرادی که دو نشانگر بالا داشتند، بیش از دو برابر خطر داشتند.
• یک نشانگر بالا نیز خطر را به میزان ۴۵ درصد افزایش میداد.
دکتر کازیبوه توضیح داد:
«الگوی روشنی نشان میدهد که این نشانگرها به یکدیگر مرتبط هستند و در ترکیب با هم، افزایش سهبرابری خطر حمله قلبی را مشخص میکنند.»
اهمیت بالینی
او افزود:
«حتی اگر عوامل خطر سنتی از جمله کلسترول و فشار خون بهخوبی مدیریت شوند، این آزمایشهای ساده خون میتوانند التهابهای پنهان، ریسکهای ژنتیکی و ناهنجاریهای سطح کلسترول را شناسایی کنند.»
این یافتهها به پزشکان یاری میرساند که ریسک بیماری قلبی را بزودی شناسایی کرده و اقدامات پیشگیرانه را پیش از بروز علائم یا وقوع حمله قلبی به اجرا درآورند.
این آزمایشها هنوز جزو غربالگریهای روتین به شمار نمیآیند، اما دکتر کازیبوه اشاره کرد که در بسیاری از آزمایشگاهها با تجویز پزشک انجامپذیرند.
چالشها و آینده
دکتر کازیبوه اذعان کرد که برخی پزشکان ممکن است در اضافه کردن آزمایشهای اضافی احتیاط کنند، به دلیل هزینهها و پوشش بیمه.
با این وجود، شواهد حکایت از این دارد که اینگونه آزمایشها بهویژه در پیشگیری از بیماریهای قلبی از اهمیت فزایندهای برخوردارند.
او ادامه داد:
«این سه نشانگر بخشی از یک ابزار جامعتر برای ارزیابی ریسک حمله قلبی هستند که شامل نمره ریسک ژنتیکی و اسکن کلسیم عروق کرونر نیز میشود. چالش آینده، ترکیب تمامی این اطلاعات برای اتخاذ تصمیمات شخصیسازیشده برای هر بیمار است.»
جمعبندی
یافتههای ارائه شده در کنفرانسهای پزشکی هنوز در مراحل اولیه هستند و تا زمانی که در مجلههای علمی داوریشده منتشر شوند، بهعنوان دادههای اولیه در نظر گرفته میشوند.