عمل جراحی، مرحله نهایی در درمان دیسک کمر

محمد کمانگر، عضو هیأت علمی دانشکده علوم پزشکی در دانشگاه البرز بیان کرد: عارضه کمر درد یکی از شایع‌ترین مشکلات جسمی در میان ایرانیان به شمار می‌آید و بسیاری از افراد تجربه آن را دارند. متأسفانه، بسیاری از بیماران بر این باورند که تنها گزینه درمانی برای دیسک کمر، جراحی است و با خطراتی چون فلج شدن یا ازکارافتادگی دائمی مواجه‌اند، حال آنکه واقعیت به‌هیچ‌وجه این‌گونه نیست و لازم است که رسانه‌ها به‌طور صحیح در این زمینه اطلاع‌رسانی به عمل آورند.

وی تصریح کرد: دیسک کمر گزینه‌های درمانی متنوعی دارد که اکثراً شامل تغییر در سبک زندگی، داروها و در نهایت جراحی‌های با تهاجم کمتر است، بنابراین بیماران می‌توانند بدون مواجهه با عوارض جانبی، به سرعت به چرخه عادی زندگی خود بازگردند.

این جراح متخصص مغز و اعصاب همچنین توضیح داد: مراجعه به موقع بیماران به پزشک این امکان را فراهم می‌آورد که بیشتر روش‌های درمانی مبتنی بر اصلاح سبک زندگی طراحی شود. به‌طوری‌که بیماران می‌توانند با استفاده از توالت فرنگی، ورزش‌هایی مانند شنا و دوچرخه‌ ثابت، فیزیوتراپی، اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن، کاهش خم شدن و تقویت عضلات ناحیه کمر و گردن به‌طور قابل توجهی بهبودی یابند.

وی افزود: جراحی تنها در مراحل پایانی درمان دیسک توصیه می‌شود. در صورتی که بیمار فاقد نقص عصبی باشد و حرکت پاها و حس و رفلکس او مطلوب باشد، هیچ ضرورتی برای جراحی وجود ندارد و با تجویز استراحت شرایط بهبودی بهتر فراهم می‌شود. در مواقعی که دیسک خارج و یک تکه از آن به کانال نخاعی می‌رسد، بافت نرم اطراف کیسه نخاعی ملتهب شده و فشار ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی می‌توان از داروهایی نظیر «ملوکسیکام» که خاصیت مسکن و ضد التهاب دارند، استفاده کرد. البته پس از کاهش درد، لزوم انجام فیزیوتراپی و ورزش برای بازسازی وجود دارد.

کمانگر در خصوص یکی از عوارض شایع مانند فتق دیسک گفت: فتق دیسک موجب فشار به کانال نخاعی می‌شود و ممکن است بخشی از دیسک به دلیل فشار زیاد جدا شده و به کانال بخزد که به آن «اکسترود» می‌گویند. در این موارد، توصیه می‌شود بیمار به‌سرعت تحت عمل جراحی قرار گیرد تا از عوارض خطیر بعدی در امان بماند.

عضو هیأت علمی دانشگاه البرز اظهار داشت: در صورتی که دیسک تنها موجب درد شود، در ابتدای کار باید به درمان غیرجراحی پرداخته شود. همچنین اگر فرد دچار درد کمر یا سیاتیکی باشد، اما نقص عصبی ایجاد نشده باشد، همچنان درمان غیرجراحی باید ادامه یابد. این موارد معمولاً شامل استراحت، مصرف داروهای ضد التهاب و ضد درد و صبوری در روند درمان خواهند بود. گاهی ممکن است پزشک یک هفته استراحت مطلق را پیشنهاد کند. این بیماران باید توجه داشته باشند که پس از کاهش درد، همچنان باید از خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزند تا از تشدید دوباره درد جلوگیری کنند.

این پزشک جراح به نوع حاد فتق دیسک اشاره کرده و توضیح داد: در شرایطی که فتق دیسک کمر باعث گزگز، کرختی و حتی بی‌حسی در اندام‌های تحتانی می‌شود و قدرت عضلانی کاهش یابد و بیمار دچار بی‌اختیاری ادراری یا مدفوعی شود، این بیماران باید به‌سرعت تحت عمل جراحی قرار گیرند و تکه دیسک خارج شود.

کمانگر خاطرنشان کرد: بیمارانی که پزشک تنها عمل جراحی را به آن‌ها توصیه کرده است، باید بدانند که در بیشتر موارد درمان به صورت جراحی باز و «میکرودیسککتومی» انجام می‌شود. اما روش‌های کم‌تهاجمی مانند لیزر دیسک یا «دیسکوژل» تنها در موارد خاصی که دیسک به شدت بیرون نزده باشد و با استراحت و تغییر سبک زندگی بهبود نیافته باشد، قابل اجرا است. در اغلب موارد، اعمالی مانند لیزر قادر به حل مشکلات نیازمند جراحی باز نخواهد بود.