مدت کوتاهی است که بحث در مورد ظهور و شیوع ویروس جدید چینی در کشور چین و برخی نقاط دیگر جهان به گوش می رسد و این موضوع باعث ایجاد نوعی نگرانی و اضطراب در میان مردم شده است. به طوری که بسیاری از افراد خاطرات روزهای کرونایی را دوباره زنده کرده و در فکر این هستند که آیا آن روزهای خاص و محدودکننده مشابه دوباره در سطح جهانی تکرار خواهد شد.
در ایران نیز شیوع آنفلوآنزا و بیماری های تنفسی موجب شده تا افراد زیادی به مراکز درمانی مراجعه کنند یا به دلیل بیماری در خانه بیافتند. البته، بنا به اظهارات مقام های ارشد وزارت بهداشت، تاکنون این ویروس در کشور مشاهده نشده است. اما سوال اینجاست که آیا این ویروس ترسناک و خطرناک است یا اینکه به صورت عادی رفتار می کند و با رعایت نکات بهداشتی ساده می توان از ابتلا به آن جلوگیری کرد.
با وجود اینکه شواهد نشان می دهد این ویروس دست کم از ۶۰ سال پیش در جهان وجود داشته، اما برای نخستین بار در سال ۲۰۰۱ در یک آزمایشگاه در هلند شناسایی شد.
متاپنوموویروس انسانی یا HMPV از جمله ویروس های تنفسی است که علائمی مشابه با سرماخوردگی و آنفلوآنزا را به وجود می آورد. این ویروس در فصول پاییز و زمستان هر سال، مانند بسیاری از ویروس های دیگر، افراد را به بیماری های مشابه سرماخوردگی مبتلا می کند و در افرادی چون کودکان ممکن است به بیماری شدیدتری منجر گردد.
اگرچه عموماً این بیماری خفیف است، اما می تواند به عوارض جدی مانند ذات الریه منجر شود، به ویژه در نوزادان، سالمندان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
قباد مرادی، در اشاره به اینکه فصول پاییز و زمستان در نیمکره شمالی به طور معمول زمان مناسبی برای گسترش، تکثیر و انتقال عفونت های تنفسی است، تصریح کرد: نظام مراقبت و رصد عفونت های تنفسی در کشور در این زمان ها فعال تر می شود و از حدود دو ماه پیش تلاش کرده ایم گزارشی از عفونت های تنفسی در حال گردش را مورد پیگیری قرار دهیم و توصیه های لازم را به مردم ارائه دهیم.
وی در مورد نظام رصد عفونت های تنفسی در کشور ادامه داد: این نظام به دو شیوه انجام می شود. در حالت اول، اگر فردی در بیمارستان ها بستری شود و به عفونت های تنفسی یا آنفلوآنزا مشکوک باشد، آزمایش های مربوطه برای او در همان بیمارستان و گاهی در آزمایشگاه مرجع انجام می شود. همچنین در شیوه دوم، تلاش می کنیم هر هفته تعدادی از نمونه های بیماران تنفسی را برای بررسی ۲۱ عامل مرتبط با عفونت های تنفسی مورد آزمایش قرار دهیم.
سرپرست مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت در مورد انتشار خبرهایی از شیوع ویروس متاپنوموویروس در کشور چین، خاطرنشان کرد: این ویروس جزو ۲۱ عامل عفونت های تنفسی است که به طور سالانه در کشور رصد می شود و در برخی ماه های سال، از جمله تا اردیبهشت ۱۴۰۳، شناسایی هایی از این ویروس داشته ایم که حداکثر حدود ۲ درصد از ویروس های در حال گردش در کشور را شامل می شود، اما بعد از آن حداقل در سامانه های رصد ما مشاهده نشده است.
مرادی با اشاره به اینکه اخیراً در چین، ویروس متاپنوموویروس در حال انتشار است، افزود: در برخی کشورها، آنفلوآنزا، عامل سرماخوردگی، RSV یا متاپنوموویروس به عنوان ویروس غالب شناخته شده اند که انتشار آن ها طبیعی به نظر می رسد و در کشور ما نیز غالب ترین ویروس در گردش، آنفلوآنزا است.
وی ادامه داد: پس از انتشار اخبار مربوط به انتقال متاپنوموویروس در شمال چین و ابتلای تعدادی از مردم، تاکنون سازمان جهانی بهداشت بیانیه ای در این زمینه صادر نکرده است.
مرادی تصریح کرد: در اینگونه موارد، بر اساس سازوکار مشابه با کووید ۱۹، اگر کشوری مورد عفونی را رصد و گزارشی از آن ارائه دهد که رفتار غیرطبیعی نشان دهد، به سازمان جهانی بهداشت گزارش می دهد و این موضوع تحت بررسی های تخصصی این سازمان قرار می گیرد و در صورت وجود تغییرات و جهش ها، شرایط خاص به کشورها اعلام می شود؛ اما تا کنون سازمان جهانی بهداشت چنین اعلامی نداشته و همچنین چین نیز اعلام کرده که هرچند موارد ابتلا به این ویروس افزایش یافته، ولی بار عفونت های تنفسی در سال جاری بیشتر از سال پیش نبوده است.
مرادی بر لزوم تقویت نظام مراقبت های عفونت های تنفسی تأکید کرد و از تمامی دانشگاه ها و استان ها خواسته ایم در صورت مشاهده عفونت های تنفسی غیرطبیعی، نمونه گیری و تست کنند و در صورت نیاز به آزمایشگاه مرجع ارسال نمایند.
وی با اشاره به وجود اخبار زیادی درباره متاپنوموویروس و نگرانی های ناشی از آن، یادآور شد: تاکنون سازمان جهانی بهداشت هیچ اعلامیه ای در این زمینه نداشته است، ولی در این شرایط مردم باید از صحت منابع خبری اطمینان حاصل کنند. در حال حاضر ما در فصل شیوع عفونت های تنفسی هستیم و تأکید ما این است که شهروندان لازم است اصول ساده پیشگیری از بیماری های واگیردار را رعایت کنند.
به گفته سرپرست مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، رعایت بهداشت فردی، پرهیز از حضور سالمندان به ویژه افراد دارای بیماری های زمینه ای در مکان های شلوغ، استفاده از ماسک، شستشوی مرتب دست ها، ماندن در منزل در صورت وجود علائم بیماری و استفاده از دستمال در هنگام سرفه و عطسه از جمله مهم ترین روش های پیشگیری از عفونت های تنفسی به شمار می روند.
مرادی تأکید کرد: ما همیشه آماده و هوشیار هستیم و وضعیت چین و سایر کشورها را تحت نظر داریم. در صورت ارائه گزارش از سوی سازمان جهانی بهداشت، اقدامات لازم را تقویت و تسریع خواهیم کرد. از رسانه ها و افرادی که در این حوزه فعال هستند درخواست می شود تا به طور حتم از منابع معتبر در انتشار اخبار استفاده کنند.