اقدامات موثر در باززنده‌سازی جنبش‌های اجتماعی عراق
شکل‌گیری جنبش‌های مردمی و مخالفان عراقی در برابر سیاست‌های وحشیانه صدام، به همراه اجرای عملیات فتح ۱ و ترویج همکاری مؤثر میان مردم عراق و رزمندگان ایرانی، در واقع یک فصل جدید در تاریخ مبارزات مردمی این کشور را رقم زد.
سال ۱۳۶۵ به عنوان سال سرنوشت ساز تلقی گردید، زیرا هدف بر این بود که سرنوشت جنگ نابرابر به نفع رزمندگان اسلام تغییر یابد. در آن زمان که شش سال از تهاجم رژیم بعث می‌گذشت، نابرابری موجود در امکانات، تسلیحات و تجهیزات جنگی موجب شد تا فرماندهان سپاه و ارتش در برخی عملیات‌ها از شیوه‌های جنگ چریکی بهره ببرند و اصول جنگ‌های نامنظم را مد نظر قرار دهند.
در آن دوران تقریباً اجرای عملیات‌های بزرگ در جبهه‌ها به حدی رسیده بود که با توجه به برتری تسلیحاتی ارتش عراق و همچنین مشکلاتی که اقدامات پدافندی و لجستیکی رژیم بعث در اجرای عملیات‌های انبوه به وجود آورده بود، قرارگاه‌ها موظف بودند تا در محدوده خط یگان خود تحرک داشته باشند. در این شرایط، قرارگاه رمضان مأموریتی دیگر به عهده گرفت. این قرارگاه به عنوان یک نهاد برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تمرکز بر جنگ نامنظم و پارتیزانی راه‌اندازی شده بود و تصمیم بر این شد که سلسله عملیات‌های «فتح» را برای نفوذ و خسارت به عمق خاک دشمن اجرا کند.
عملیاتی که به احیای جنبش‌های مردمی عراق انجامید
برای پیشبرد بهتر «عملیات فتح یک»، از شخصیت‌ها و احزاب معارض عراقی شامل جلال طالبانی، مسعود بارزانی، رهبران حزب‌الله کرد عراق، آیت‌الله محمدباقر حکیم و اعضای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و دیگر شخصیت‌های مبارز شیعه عراق بهره گرفته شد.
تاریخ نشان می‌دهد که روز ۱۹ مهرماه سال ۱۳۶۵، رمز عملیات با نام «یا زینب(س)» اعلام شد و رزمندگان اسلام با همکاری جلال طالبانی و نیروهای تحت فرمان او در اتحادیه میهنی کردستان عراق به سمت اهداف مشخص شده در پالایشگاه کرکوک حرکت کردند. قوای سپاه و ارتش با نفوذ به عمق ۱۸۰ کیلومتری خاک دشمن، خسارات و تلفات بالایی به رژیم بعث وارد آوردند. در این میان، نباید نقش مردم و گروه‌های معارض کرد و عرب عراقی در این عملیات را نادیده گرفت.
عملیات فتح یک به عنوان مهمترین همکاری بین نیروهای ایرانی و کرد تا روز ۲۰ مهر ماه ادامه یافت و رزمندگان در این عملیات موفق به انهدام تأسیسات پالایشگاه کرکوک، واحد بهره‌برداری نفت شماره یک، نیروگاه حرارتی برق کرکوک، سه پایگاه موشکی زمین به هوا، و تأسیسات تفکیک نفت و گاز «حمبور» در جنوب کرکوک، «جبل بور» و «شوار» شدند.
اوج پیروزی در عملیات فتح یک
کرکوک به عنوان منطقه عملیاتی در عملیات فتح یک انتخاب شد، زیرا این شهر در آن زمان مرکز اداری کردستان عراق بود و بیش از ۴۰۰ هزار نفر جمعیت داشت و به عنوان یکی از حیاتی‌ترین مناطق اقتصادی و نفتی عراق شناخته می‌شد. بنابراین، این شهر پس از بغداد و بصره سومین شهر استراتژیک و مهم عراق محسوب می‌شد که در تقاطع سه منطقه کلیدی بغداد، اربیل و سلیمانیه قرار داشت. پالایشگاه این منطقه نیز تأمین‌کننده مهمترین هزینه‌های جنگی رژیم بعث به شمار می‌رفت.
اوج موفقیت عملیات فتح یک، در وارد آوردن آسیب و خسارت به اهداف مشخص و خروج سریع از منطقه عملیاتی بدون هیچ گونه آسیبی به نیروهای خودی قابل مشاهده بود. رزمندگان اسلام با آرامش تام اسلحه‌ها و تجهیزات را جمع آوری کردند و به سوی یک روستای امن حرکت کردند. این عملیات، منجر به شکل‌گیری مبارزات مردمی و مخالفت‌های گروه‌های معارض عراقی با سیاست‌های جنایتکارانه صدام حسین و ترویج همکاری مشترک بین مردم عراق و رزمندگان ایرانی شد و فصلی نوین در تاریخ جنبش‌های مردمی عراق به وجود آورد.
پاداش ۲۰۰ هزار دیناری برای هر ایرانی
سردار شهید اکبر آقابابایی، قائم‌مقام فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین (ع) و فرمانده عملیات نیروی قدس، تجارب قابل توجهی دارد. او در سوم شهریورماه سال ۱۳۷۵ به یاران شهیدش پیوست. او درباره چگونگی عملیات فتح یک در کرکوک چنین نقل کرده است: بعد از این عملیات، ما ۴۵ روز در داخل عراق ماندیم، در حالی که خبر نداشتیم رژیم بعث برای سر هر ایرانی رد جایزه معین کرده است؛ از آن‌جایی که مطلع شده بودند! برای سر هر ایرانی، مبلغ ۲۰۰ هزار دینار آن زمان، که معادل ۶۸ تومان ایران بود، تعیین کرده بودند! در برخی شب‌ها خبر می‌رسید که دشمنان ممکن است همه ما را بکشند، برای همین بچه‌ها همیشه مسلح بودند و استراحت می‌کردند.
کمک قاطرها به رزمندگان/ انتقال مهمات با ۳۰۰ قاطر در ۱۰ روز
برای اجرای عملیات فتح یک، رزمندگان اسلام به مدت ۲۴ ساعت بدون توقف پیاده‌روی کردند و تنها برای اقامه نماز یک توقف کوتاه داشتند. سلاح‌های سنگین از نزدیکی مرز و از زیر پاسگاه‌های عراق وارد و در سلیمانیه نگهداری شد. انتقال سلاح‌های سنگین با بیش از ۳ هزار بار قاطر در بازه ۱۰ شب انجام گردید و شامل ۳ هزار گلوله، بیش از ۱۰ قبضه از یک نوع سلاح، و ۱۳ قبضه از نوع دیگر، به همراه تیربار و دوشکا بود، به بیانی دیگر، هر شب ۳۰۰ قاطر در ۱۰ روز وظیفه انتقال تجهیزات و مهمات را عهده داشتند. سلاح و مهمات از سلیمانیه تا نزدیکی‌های کرکوک با ۳۰ تراکتور، ماشین‌های ۱۰ تنی و تویوتا جابه‌جا شدند، اما به دلیل ناامنی مسیر، رزمندگان اسلام مجبور به پیاده‌روی شدند.
بدشانسی رزمندگان در عملیات موفق
آقابابایی در مورد وضعیت آن روزها عنوان کرد: مسؤولان در این عملیات باور نمی‌کردند که ما قادر به رسیدن به کرکوک هستیم؛ در حالی که ما می‌توانستیم تا موصل و حتی بغداد پیشروی کنیم. ما به پیشمرگ‌ها می‌گفتیم ما را به کربلا ببرید و آنها در پاسخ می‌گفتند حیف که شما هنوز کمی جوان هستید؛ چون در عراق جوانان به اندازه شما در جبهه نیستند. اگر کمی بزرگتر بودید، ما شما را تا کربلا می‌بردیم. نکته منفی برای ما این بود که جوان بودیم!
استخاره‌ای که به آتشباری انجامید
شب پیش از عملیات، دشمن در حال احساس خطر و متوجه شده بود و ارتفاعات را تقویت کرده بود. برنامه این بود که تجهیزات خود را بر روی بلندی‌ها مستقر کرده و از این موضع به تأسیسات نفتی و اقتصادی کرکوک که از قبل شناسایی شده بودند، حمله کنند. فرماندهان برای تصمیم‌گیری بلاتکلیف بودند، بنابراین استخاره گرفتند و آیه‌ای که آمد «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ…»، به آنها نشان داد که باید سرعت عمل بخرند و همزمان با آتشباری درست به عملیات بپردازند. سرانجام، با توکل بر خداوند، عملیات آغاز شد. نیروهای کرد احساس تردید کردند و ترس بر ایشان غلبه داشت، اما فرماندهان ایرانی بر ادامه عملیات اصرار داشتند. در نهایت کار برجسته‌ای انجام گرفت که در تاریخ جنگ‌های چریکی دنیا بی‌نظیر بود. با انفجار پالایشگاه کرکوک، آسمان در نور غرق شد و ارتفاع شعله به بیش از ۱۰۰ متر رسید. تأسیسات اصلی برداشت نفت در کرکوک منفجر شد و محل تجمع منافقین نیز شناسایی و مورد حمله قرار گرفت.
شادی مردم کرکوک از پیروزی نیروهای ایرانی
پس از این واقعه، مردم کرکوک به پشت‌بام‌ها آمده و به شادی پرداختند. طرفداران رژیم بعث تصور می‌کردند که رزمندگان اسلام تا کرکوک پیشروی کرده و به سرعت در حال ترک شهرند. با اجرای عملیات، رزمندگان اسلام به سرعت عقب‌نشینی کردند و دشمن نتوانست واکنشی نشان دهد و این‌گونه بود که عملیات چریکی فتح یک با حداقل تلفات، بدون حتی یک شهید و تنها با ۳ مجروح به انجام رسید.
