تحلیلگری در روزنامه ای بریتانیایی، رابطه میان ایلان ماسک و دونالد ترامپ را به گونه ای توصیف می کند که به مثابه اژدهایی دو سر عمل می کند و می تواند یک ویرانی دیپلماتیک در روابط واشنگتن و متحدانش ایجاد کند.
جولیان بورگر»، تحلیلگر روزنامه انگلیسی «گاردین»، در تحلیلی به ابراز نگرانی های کشورهای متحد آمریکا، مخصوصاً کشورهای اروپایی، از پیامدهای سیاست های دولت تازه منتخب «دونالد ترامپ» پرداخته است.
او می نویسد: «از زمان برگزاری ات ریاست جمهوری در ماه نوامبر آمریکا، اروپا خود را برای مواجهه با چالش ناشی از بازگشت ترامپ آماده کرده است، ولی به نظر می رسد تهدیدهای این رئیس جمهور منتخب در خصوص ثبات اروپا، زودتر و حتی شدیدتر از پیش بینی بدبینانه ناظران مطرح شده است.
ترامپ بار دیگر به بلندپروازی های ارضی خود درباره الحاق گرینلند اشاره کرده و تصریح کرده که صحبت های او در دوران نخستین ریاست جمهوری اش، تنها یک شوخی بی معنا نبوده و در واقع موضوعی ناتمام است که قصد دارد آن را با هر ابزاری، حتی به کارگیری تدابیر نظامی، به نتیجه برساند.
در ادامه، بورگر به موضع گیری های جنجالی «ایلان ماسک»، کارآفرین میلیاردر و مالک شرکت هایی همچون اسپیس ایکس، تسلا و شبکه اجتماعی ایکس، نسبت به سیاستمداران کشورهای دیگر اشاره می کند.
او می نویسد: «در این حین، ایلان ماسک، حامی مالی و فرد نزدیک به ترامپ و ثروتمندترین فرد جهان، از رسانه اجتماعی ایکس به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف احزاب راست افراطی در اروپا استفاده کرده است. او نسبت به خطر گرفتار شدن این قاره در کابوس بازگشت فاشیسم، این بار با حمایت واشنگتن، هشدار داده است.
علاوه بر این، جاه طلبی های ارضی ترامپ به اروپا محدود نمی شود. او همچنین گفته که کانادا باید واقعاً یکی از ایالت های آمریکا شود، واشنگتن باید مالکیت کانال پاناما را دوباره به دست آورد، نام خلیج مکزیک به خلیج آمریکا تغییر یابد و همچنین نسبت به وضع تعرفه های جدید علیه همسایگان آمریکا در زمان ریاست جمهوری اش هشدار داده است.
بسیاری در اروپا نگرانی های بیشتری از پیامدهای این جاه طلبی ها احساس می کنند. این نگرانی موجب شده که پایتخت های اروپایی در وضعیت بغرنجی از بابت تشخیص واکنش مناسب به ترامپ قرار بگیرند. آنها هم می خواهند خشم خود را به خاطر مداخله آشکار ایلان ماسک به نفع افراط گرایان نشان دهند و هم از عواقب انتقام جویی شخصی ترامپ و ماسک بترسند.
بورگر همچنین بر نگرانی متحدان آمریکا از ارتباط ریاست جمهوری دونالد ترامپ با امنیت اروپا و اوکراین تأکید کرده و می گوید که رهبران اروپایی بر این باورند که با بازگشت ترامپ به قدرت، جنگ اوکراین وارد مرحله ای جدید خواهد شد که باید برای جلب توجه مثبت وی به ادامه ارسال تسلیحات به اوکراین تلاش کنند.
به گفته «الیزابت براو»، یکی از کارشناسان شورای آتلانتیک: «کشورهای اروپایی از سویی می خواهند بگویند که راه خود را ادامه می دهند و کمتر به آمریکا وابسته خواهند بود، اما از سوی دیگر اکنون برای حفاظت از خود به آمریکا نیاز دارند و این یک چالش کلیدی است که رهبران اروپایی با آن درگیر هستند.»
تحلیلگر «گاردین» خاطرنشان می کند: «اروپایی ها تلاش کرده اند تا به درک بهتری از رئیس جمهور منتخب آمریکا دست یابند. آنها در تلاش اند او را متقاعد کنند که اگر در حمایت از واگذاری گسترده خاک اوکراین به روسیه به عنوان یک گام صلح اقدام کند، ضعیف به نظر خواهد رسید.
اظهارات ترامپ درباره برنامه اش برای ملاقات با ولادیمیر پوتین به منظور پایان دادن به این جنگ، بر لزوم نفوذ بر رئیس جمهور جدید آمریکا و اجتناب از ورود به مذاکرات درباره آینده اوکراین در تناقض با واشنگتن، افزوده است.
بورگر با اشاره به منازعه ترامپ با دانمارک پیرامون جزیره گرینلند، می نویسد: «دانمارک، به عنوان یکی از اعضای ناتو، پس از اینکه ترامپ خواهان تصاحب گرینلند و تهدیدش به وضع تعرفه ها در صورت مخالفت با این درخواست را اعلام کرد، به یک بحران سیاسی دچار شده است. دولت دانمارک با برگزاری جلسات اضطراری با پادشاه و مقامات گرینلند احتیاط بسیاری در پاسخ دهی به این مسأله به خرج داده است.
آرزوی ترامپ برای تملک جزیره گرینلند
زمانی که مته فردریکسن، نخست وزیر دانمارک، ادعاهای ارضی ترامپ درباره گرینلند در دور اول ریاست جمهوری اش را “بی معنا” خواند، ترامپ سفرش به دانمارک را لغو کرد. اما اخیراً او آمادگی خود را برای گفتگو با رئیس جمهور دانمارک به منظور بررسی این موضوع ابراز کرده و تأکید کرده است که نگرانی استراتژیک او نسبت به گرینلند و قطب شمال “طبیعی” است و همچنین خاطرنشان کرده که تصمیم گیری در مورد سرنوشت این سرزمین به خود گرینلندی ها واگذار شده است.
ایلان ماسک نیز به عنوان یک تاجر با ثروت چشمگیر، اما نه به عنوان یک مقام دولتی، به تازگی بر رئیس جمهور منتخب آمریکا تأثیر گذاشته و این موضوع برای اروپا را دشوارتر کرده است. گفته شده که ماسک در نظر دارد بخشی از دولت ترامپ در سمت وزارت “کارآمدی دولت” شود و این وضعیت چالش جدی تری برای اروپا به وجود آورده است.
ماسک برای تبلیغ به نفع حزب راست افراطی آلمان، یعنی “آلترناتیو برای آلمان”، از شبکه اجتماعی ایکس استفاده کرده و ادعا کرده که این حزب تنها نجات دهنده آلمان است. او همچنین به ستایش آلیس وایدل، رهبر این حزب، در گفتگویی که روز پنجشنبه داشت، پرداخته است.
گفتگوی زنده ایلان ماسک با آلیس وایدل در شبکه ایکس
این اقدام ماسک به منزله چالشی مستقیم برای تلاش های احزاب اصلی آلمان به منظور منزوی کردن حزب آلترناتیو برای آلمان و جلوگیری از ورود آن به قدرت پیش از ات مهم ۲۳ فوریه است.
تبلیغ ماسک به نفع این حزب به وضوح نشان دهنده نقض قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا است؛ قانونی که در سال ۲۰۲۲ به عنوان ابزاری برای مدیریت فعالیت شرکت هایی مانند شرکت ایکس تصویب گردیده است. این قانون به طور نظری ابزاری قدرتمند است که می تواند شرکت ها را به دلیل نقض آن تا ۶ درصد از درآمد جهانی شان جریمه کند. شبکه اجتماعی ایکس از دسامبر ۲۰۲۳ تحت نظارت کمیسیون اروپا به خاطر نقض قانون خدمات دیجیتال، از جمله به دلیل استفاده از روش های فریبنده، قرار دارد، ولی تا کنون هیچ نشانه ای از تحمیل مجازات بر این شبکه اجتماعی مشاهده نشده است.
تحلیلگر گاردین همچنین به اظهارات ایلان ماسک در مورد پشتیبانی از جناح راست افراطی در انگلستان اشاره کرده و می نویسد: «انگلستان که خارج از اتحادیه اروپا قرار دارد، به طور سنتی ارتباط نزدیکی با واشنگتن داشته، اما تاکنون پاسخی ضعیف نسبت به تحریکات ترامپ و ماسک نشان داده است.
ماسک خواهان اخراج کر استارمر، نخست وزیر انگلستان، و آزادی تامی رابینسون، چهره راست افراطی از زندان شده و پیشنهاد داده که رابینسون باید به جای استارمر به عنوان نخست وزیر منصوب شود. گفته شده که مطالب منتشرشده توسط رابینسون در زمینه اسلام هراسی و راست گرایی به حدی افراطی بوده که پست های او تحت نظر نهادهای امنیتی قرار دارد.
در انتهای این تحلیل، نویسنده به نقل از الیزابت براو، کارشناس ارشد شورای آتلانتیک، می نویسد: «اگر نگوییم موضوع غم انگیز است، اما به شدت مضحک به نظر می رسد که در حالی که ما مدعی هستیم که ابزارهای خود را برای کاهش ریسک مداخله از سمت روسیه، چین، ایران و حتی کره شمالی به کار گرفته ایم، اکنون خود هدف آتش یک عامل داخلی هستیم!»