«سید موسی صدر» عالم و اندیشمند برجسته در سال ۱۳۰۷ در قم متولد شد. او از خانوادهای عالم و سرشناس بود و تحصیلات حوزوی خود را در قم و نجف به پایان رساند. در سال ۱۳۳۸ به لبنان مهاجرت کرد و با فعالیتهای اجتماعی و سیاسی خود نقش مهمی در بهبود وضعیت شیعیان لبنان ایفا کرد. او جنبش امل را تأسیس کرد و به نماد وحدت و عدالتخواهی در منطقه تبدیل شد. در سال ۱۳۵۷، طی سفری به لیبی، بهطور مرموزی با ۲ همراه خود، «محمد یعقوب» روحانی خوشفکر لبنانی و «عباس بدرالدین» روزنامهنگار و مدیر خبرگزاری لبنان ناپدید شد و سرنوشت آنها همچنان نامعلوم است.
بنا به روایت ایسنا، پیگیریهای مستمری در سالهای اخیر از سوی خانواده امام موسی صدر برای مشخص شدن وضعیت این پرونده انجام شده ولی این تلاشها عموما به دلیل عدم همکاری دولت لیبی به خصوص در دوران حکومت «معمر قذافی» به نتیجه نرسیده است.
بعد از سقوط قذافی، مقاماتی که مسئولیت در لیبی برعهده گرفته بودند قولهایی برای همکاری جهت مشخص شدن وضعیت این زخم کهنه به کمیته رسمی پیگیری این پرونده که از سوی دولت لبنان تشکیل شده بود و خانوده امام موسی صدر دادند و یک یادداشتتفاهم بین لبنان و لیبی در سال ۲۰۱۳ در این زمینه منعقد شد، ولی در فاصله زمانی اندکی، جنگ داخلی در لیبی آغاز و بعد از سال ۲۰۱۴ عملا ارتباطاتی که در حال شکل گرفتن بود، منجمد شد.
در سال ۲۰۱۵ «هانیبال قذافی» پسر کوچک قذافی بعد از بازداشت توسط پلیس اینترپل به دولت لبنان تحویل داده شد و این فرصت جدیدی را برای پیگیری وضعیت این پرونده فراهم کرد و در این راستا خانواده امام موسی صدر درخواست کردند که در مورد پرونده امام موسی از وی بازجویی شود. هانیبال قذافی در جریان بازجوییهای صورت گرفته از وی اعلام کرده است که اطلاعاتی در مورد این پرونده دارد ولی دادن اطلاعات تکمیلی در این ارتباط را به آزادی خود منوط کرده و صراحتا اعلام کرده که بعد از آزادی و سوار شدن هواپیما این اطلاعات را ارائه خواهد کرد.
دادگاه لبنان اما هانیبال قذافی را با وثیقه ۱۱ میلیون دلاری آزاد کرده است. با این حال، موضوع «پنهانکاری» همچنان پابرجاست و کمیته پیگیری این پرونده تأکید کرد هانیبال بیگناه نیست و نقش بعدیاش در پنهانکاری اطلاعات کلیدی است.
«ژوزف عون» رئیسجمهور لبنان بر تعهد تزلزلناپذیر کشورش برای پیگیری پرونده ناپدید شدن امام موسی صدر و همراهان ایشان تاکید کرده و گفته «ما بر تعهد تزلزلناپذیر خود برای پیگیری این موضوع در همه سطوح و عدم چشمپوشی از حق لبنان برای دانستن حقیقت کامل، تاکید میکنیم».
با وجود پیگیریها، پیشرفت قابلتوجهی در روشنشدن وضعیت سرنوشت امام موسی صدر حاصل نشده است. لبنان و جنبش امل همچنان بر زنده بودن ایشان تأکید دارند و امیدوار به یافتن سرنخهای جدید هستند.
در همین زمینه «سید صدرالدین صدر» فرزند امام موسی صدر به سوالات ایسنا پاسخ داد.
بازپرس قضائی از میزان اطلاعات هانیبال قذافی شگفتزده شد
فرزند امام موسی صدر در پاسخ به این پرسش ایسنا مبنی بر اینکه «پس از آزادی هانیبال قذافی، وضعیت حقوقی اظهارات و اطلاعات او درباره پرونده چه خواهد شد؟»، گفت: کسانی که در این موضوع بیش از همه آگاهی دارند، قضات و وکلای پیگیر این پرونده هستند، بهویژه مسئول کمیته رسمی پیگیری قضیه امام و برادرانش.
وی افزود: برداشت من این است که از ابتدا کسی قصد بازداشت یکی از فرزندان قذافی را نداشت، اما زمانی که مقامات رسمی قضائی و امنیتی او را بازداشت کردند، ما درخواست کردیم که او بهعنوان شاهد مورد بازجویی قرار گیرد، شاید اطلاعاتی داشته باشد. بازپرس قضائی که درخواست ما را پذیرفت، از میزان اطلاعات هانیبال قذافی در این زمینه شگفتزده شد. این اطلاعات شامل جزئیات و برخی جنبههای حقیقتی بود که پیشتر برای ما ناشناخته بود. به همین دلیل، بازپرس قضائی او را بهعنوان همدست در این پرونده بازداشت کرد.
صدر ادامه داد: هدف ما این بود که اطلاعات او در اختیار دادگاه قرار گیرد، اما متأسفانه چنین نشد. قاضی او را بهصورت مشروط آزاد کرد، بدون آنکه تبرئه شود؛ بنابراین همچنان تحت تعقیب است، هرچند بازداشت نیست. ما امیدواریم او و دیگر مقامات مسئول، همانطور که هانیبال گفته، برادرش سیف و دیگر مقامات لیبیایی که اطلاعات بیشتری دارند، بتوانند کمک کنند تا مکان دقیق نگهداری امام و برادرانش مشخص شود. دستیاران قذافی اطلاعات بیشتری دارند که شاید بتوان با وجود کارشکنی رسمی مقامات لیبی، ما را به محل بازداشت امام و همراهانش برساند. هرچند آزادی مشروط هانیبال بسیاری از تلاشهای ما را تضعیف کرد، اما ما همچنان پیگیری خواهیم کرد و دست از تلاش برنخواهیم داشت.
مسئولیت ربودن امام موسی صدر بر عهده نظام سابق لیبی است
صدر در پاسخ به این سوال که «چه برنامه عملی یا راهبرد جدیدی برای ادامه پیگیری پرونده در شرایط بنبست فعلی تدوین شده است؟»، گفت: من معنای «استراتژی جدید در شرایط کنونی لبنان و منطقه» را نمیفهمم. آنچه میدانم این است که چنین مسئولیتهایی بر دوش مقامات و مراجع سیاسی هر کشور است؛ نه تنها لبنان، بلکه لیبی و ایران. متأسفانه استراتژی مشخصی وجود ندارد و ما در موقعیتی نیستیم که راهبردی تازه برای پیگیری چنین موضوع بزرگی تدوین کنیم.
وی تأکید کرد: همانطور که پیشتر عمل میکردیم، طبق امکاناتی که خداوند به ما داده است ادامه خواهیم داد؛ یعنی ابتدا توکل بر خدا و سپس پایبندی به ثوابت پرونده امام موسی صدر که بارها بر آن تأکید کردهایم. ما مسئولیت ربودن امام موسی صدر و همراهانش، حبس آزادی آنان و پنهانکاری در این قضیه را بر عهده نظام سابق لیبی، شخص قذافی، خانواده و معاونانش میدانیم. همچنین پنهانکاری و همکاری نکردن دولتهای پس از سقوط معمر قذافی را نیز مسئول میدانیم.
صدر افزود: قذافی همچنان در لیبی در قالب دولت عمیق حضور دارد و بقایای رژیم او هنوز تأثیرگذارند. این مسئله اصلیترین دلیل عدم همکاری مقامات لیبیایی پس از سقوط قذافی است، حتی اگر ادعا کنند دشمن او هستند. هرچند این وضعیت در طول زمان تغییر کرده، ما همچنان پیگیری میکنیم و معتقدیم حمایت افکار عمومی ملی و بینالمللی میتواند یکی از ابزارهایی باشد که انشاءالله ما را به نتیجه مطلوب برساند.
۳۱۲۱۱