خواب غیربهینه ترامپ برای اقتصاد جهانی

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، با انتشار وعده های اتی اش در راستای احیای مالیات بر واردات، به شیوه ای سریع گام های بلندی در این راستا برداشت و چندین برنامه برای ایجاد تعرفه های جدید و قابل توجه برای شرکای تجاری آمریکا اعلام نمود.

در حالی که بسیاری از این تعرفه ها هنوز اجرایی نشده اند، زیرا دولت ایالات متحده به جای تحمیل آنها، از تهدید تحمیل تعرفه ها به عنوان ابزار فشاری بر دیگر مسائل استفاده می کند، این رویکرد بیانگر تغییر عمیق در ساختار اقتصادی جهانی است که در آن اکثر اقتصادهای بزرگ در جهت کاهش موانع تجاری حرکت می کنند.

اقدامات ترامپ چه بوده است؟

دونالد ترامپ در اوایل فوریه، با وضع مالیات ۱۰ درصدی بر واردات از چین، روندی جدید از تعرفه ها را آغاز کرد. همچنین، او طرحی را برای پایان بخشیدن به معافیت های تعرفه ای کالاهای کم هزینه از چین و هنگ کنگ که بسته هایی به ارزش کمتر از ۸۰۰ دلار را شامل می شود، معرفی کرد که در حال حاضر به تعویق افتاده است.

در ادامه، ترامپ دستور به وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک صادر کرد، اما پس از آنکه رهبران این کشورها به تامین خواسته های او متعهد شدند، اعمال این تعرفه ها را به مدت ۳۰ روز تا اوایل مارس متوقف کرد. پس از این، او از برنامه های خود برای وضع مالیات ۲۵ درصدی بر واردات فولاد و آلومینیوم رونمایی کرد و دستور داد تا دولت راه هایی برای دور زدن تعرفه های متقابل برای هر یک از شرکای تجاری تهیه کند تا هر نوع ضرری که تولیدکنندگان آمریکایی از سیاست های این کشورها بکشند، جبران شود.

ترامپ در تاریخ ۱۹ فوریه اعلام کرد که ممکن است تعرفه هایی حدود ۲۵ درصد بر واردات خودرو، نیمه رساناها و دارو وضع کند.

ترامپ به دنبال چه هدفی است؟

«اسکات بسنت»، وزیر خزانه داری دونالد ترامپ، در اوایل ژانویه به سناتورها گفت که باید از ترامپ انتظار داشت تا از تعرفه ها به عنوان ابزاری برای اصلاح شیوه های تجاری ناعادلانه (که ترامپ مدعی است باعث احیای صنعت آمریکا می شود)، افزایش درآمد دولت فدرال (برای تامین مالی برنامه های وی در راستای تمدید کاهش مالیات) و به عنوان ابزار فشاری در مذاکرات با قدرت های خارجی، به جای تحریم ها، استفاده کند.

در نخستین دوره ریاست خود، ترامپ چندین دور تعرفه بر کالاهای چینی وضع کرد و گفت که استفاده از تعرفه ها به عنوان ابزاری برای احیای اقتصاد آمریکا، تازه آغاز شده بود که شیوع کووید۱۹ مانع آن شد.

«اسکات بسنت» خاطرنشان کرد که ترامپ نسبت به تحریم ها بدبین است، زیرا این اقدامات دیگر کشورها را از دلار دور می کنند و لذا تعرفه ها را راهی برای ایجاد فشار در مذاکرات می داند.

تعارض مختصر ترامپ با کلمبیا در ماه ژانویه، که در آن رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به اقدام کلمبیا برای بازگرداندن پروازهای مهاجران غیرقانونی، تهدید به وضع تعرفه کرد، نگاهی اجمالی از استراتژی ترامپ ارائه کرد. برای ساعاتی، به نظر می رسید که جنگ تجاری میان آمریکا و یکی از نزدیک ترین متحدانش در آمریکای لاتین، اجتناب ناپذیر شده است. اما ترامپ با توافقی که میان دو کشور حاصل شد، از تهدید خود عقب نشینی کرد.

دستورات تعرفه ای ترامپ برای واردات از کانادا، مکزیک و چین به منظور مقابله با آنچه او آن را تهدیدی برای ایمنی و امنیت شهروندان آمریکایی می خواند، انجام می شود. تصمیم ترامپ برای به تعویق انداختن تعرفه ها بر مکزیک و کانادا به مدت یک ماه، پس از توافق دولت های این دو کشور برای افزایش تلاش هایشان در حوزه مهاجرت غیرقانونی و قاچاق در مرز اتخاذ شد.

در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ، دولت او تعرفه های جدیدی بر واردات کالاهای چینی به ارزش حدود ۳۸۰ میلیارد دلار در سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ وضع کرد. دولت بایدن این عوارض را ادامه داد و در سال ۲۰۲۴ با افزایش عوارض برای کالاهایی به ارزش ۱۸ میلیارد دلار، موافقت کرد. اشتیاق تازه برای تعرفه ها به اتحادیه اروپا نیز تسری یافته است، این بلوک در اوایل اکتبر به وضع عوارضی تا ۴۵ درصد بر روی خودروهای برقی وارداتی از چین رأی داد و در عوض تهدید کرده است که اقدام به تلافی بر محصولات اروپایی خواهد کرد.

آیا ترامپ می تواند بدون تصویب کنگره، تعرفه ها را افزایش دهد؟

بله، به موجب برخی قوانین، کنگره به رئیس جمهور آمریکا این اختیار را داده است تا در موارد مختلف، تعرفه ها را برای مقابله با نگرانی های اقتصادی، تهدیدات امنیت ملی، جنگ یا وضعیت های اضطراری، آسیب های احتمالی به صنعت داخلی و شیوه های تجاری ناعادلانه اعمال کند.

تعرفه ها چگونه اجرا می شوند؟

تعرفه یا عوارض معمولاً به صورت درصدی از ارزش کالا محاسبه شده و می توانند به عنوان مبلغ ثابتی برای هر کالا نیز تعیین شوند.

تعرفه ها چه تاثیری بر اقتصاد دارند؟

تحلیل اثرات اقتصادی تعرفه ها می تواند چالش برانگیز باشد. آنها ممکن است با جذب سرمایه گذاری، موجب افزایش اشتغال شوند، زیرا شرکت ها در تلاش برای دور زدن تعرفه ها با انتقال تولید به کشور مالیات گیرنده اقدام می کنند. در عین حال، این تعرفه ها می توانند به عوارض تلافی جویانه ای منجر شوند که اشتغال زایی را در سایر بخش های اقتصاد تحریک می کند.

زمانی که کشوری تعرفه های وارداتی را اعمال می کند، تولیدکنندگان داخلی لزوماً برای آغاز تولید محصولات مشمول تعرفه وارد عمل نمی شوند و اگر کشوری عرضه داخلی جایگزینی برای کالاهای مشمول تعرفه نداشته باشد، ممکن است قیمت این کالاها افزایش یابد.

طبق گزارشی از بلومبرگ، «اریکا یورک»، اقتصاددان ارشد مؤسسه «تکس فوندیشن»، تخمین زده است که تعرفه های بالاتر تحمیلی از سوی ترامپ و بایدن، هزینه های سالانه متوسط خانوار آمریکایی را به میزان ۶۲۵ دلار افزایش داده است. علاوه بر این، یورک بیان کرد که افزایش تعرفه ها موجب حذف ۱۴۲ هزار شغل تمام وقت و کاهش تولید ناخالص داخلی به طور متوسط ۰.۲ درصد در بلندمدت می شود. منتقدان اعمال تعرفه های بیشتر، بر این باورند که این افزایش ها تاثیری مشابه و در مقیاس بزرگتر خواهد داشت.