دسترسی اروپا به بازار گاز کاهش یافت

فصل سرما در اروپا که طی سه سال اخیر با کم سابقه ترین وضعیت مواجه شده، به تدریج به سوی پایان خود می رود و در این بین، قاره سبز دست به کار شده تا برای تأمین گاز طبیعی مورد نیاز زمستان آینده، با چالش های زمان و قیمت گذاری روبه رو شود.

سطح ذخایر گاز در اروپا به طور قابل توجهی از پایان دو زمستان گذشته فاصله گرفته و کشورهای مختلف اکنون نیاز به تلاش و هزینه اضافی برای پر کردن مخازن گاز قبل از شروع زمستان ۲۰۲۵۲۰۲۶ دارند.

در شرایط حاضر، اروپا باید در مقایسه با سال های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، محموله های بیشتری از گاز طبیعی مایع (ال ان جی) را در فصل تابستان وارد کند؛ به طوری که آمار ارائه شده از سوی شرکت «زیرساخت گاز اروپا» نشان دهنده این است که تنها ۳۷ درصد از ظرفیت ذخایر گاز پر شده است در حالی که این رقم در ماه مارس ۲۰۲۴ و ۲۰۲۳ به بالای ۶۰ درصد رسیده بود.

پس از آغاز درگیری های روسیه با اوکراین و کاهش شدید عرضه گاز از طریق خطوط لوله به اروپا، این منطقه دو فصل زمستانی ملایم را پشت سر گذاشت. اما سرمای شدید زمستان جاری و همچنین قطع کامل ترانزیت گاز روسیه از اوکراین از آغاز سال ۲۰۲۵ و افت تولید انرژی بادی، منجر به کاهش سریع ذخایر گاز اروپا با سریع ترین نرخ در هفت سال اخیر شده است. حال که فصل گرما در حال نزدیک شدن است، اروپا به شدت برای ذخیره سازی گاز در تابستان نیاز دارد.

بازسازی تابستانه

فصل تابستان که قرار است به عنوان زمان پر کردن دوباره ذخایر عمل کند، با چالش های گوناگونی روبرو است که از جمله آنها می توان به محدودیت های عرضه، نوسانات قیمت و هزینه های ناشی از خرید ال ان جی اضافی اشاره کرد.

طبق برآوردهای رویترز، اروپا ممکن است در تابستان به واردات ۲۵۰ محموله اضافی ال ان جی نیاز داشته باشد تا طبق قواعد حال حاضر اتحادیه اروپا، ذخایر خود را تا اول نوامبر به سطح ۹۰ درصد برساند.

این محاسبات بر اساس شرطی است که اروپا در برنامه خود برای پر کردن ۹۰ درصدی ذخایر گاز و حفظ سطح ذخیزه در ۳۵ درصد تا تاریخ ۳۱ مارس تغییراتی ایجاد نکند.

به طور خاص، به نظر می رسد بازار ال ان جی با کمبود عرضه مواجه شده، چرا که افزایش عرضه در اوایل سال ۲۰۲۵ به اندازه کافی سریع نیست تا نیازهای بازار را پوشش دهد.

آژانس بین المللی انرژی (IEA) در ماه گذشته نسبت به محدودیت ها در بازار ال ان جی در سال ۲۰۲۵ هشدار داد و اذعان داشت که سطح ذخایر گاز پایین اتحادیه اروپا پس از فصل سرد سال جاری، نیاز به واردات بیشتر نسبت به دو سال گذشته را الزامی خواهد کرد و این امر موجب افزایش تقاضای اروپا در بازارهای جهانی ال ان جی خواهد شد و در نتیجه عرضه در این بازارها را تحت فشار قرار می دهد.

پیش بینی می شود که رشد جهانی عرضه ال ان جی از ۱.۵ درصد در سال گذشته به پنج درصد در سال ۲۰۲۵ افزایش یابد که این افزایش به دلیل توسعه زیرساخت های ال ان جی در آمریکای شمالی است. با این حال، آژانس بین المللی انرژی اعلام کرد که این رشد در عرضه به میزانی با توقف ترانزیت گاز روسیه از اوکراین متعادل خواهد شد.

در مجموع، درخواست اروپا برای گاز طبیعی در سال ۲۰۲۲ به دلیل رشد ظرفیت انرژی های تجدیدپذیر و همچنین کاهش نیازهای صنعتی در شرایط بازار ناپایدار و قیمت های بالاتر، با افت مواجه شده است.

شرکت شل، به عنوان بزرگترین بازرگان ال ان جی در جهان، در گزارش سالانه خود در حوزه ال ان جی برای سال ۲۰۲۵ اعلام کرده است که این ال ان جی همچنان نقشی کلیدی در تأمین امنیت انرژی اروپا در سال ۲۰۲۴ ایفا خواهد کرد، اما پیش بینی شده که واردات این قاره ممکن است به دلیل تولید قابل توجه انرژی های تجدیدپذیر و تقاضای محدود گاز صنعتی، با کاهشی معادل ۲۳ میلیون تن، به اندازه ۱۹ درصد کاهش یابد.

این شرکت همچنین تصریح کرد که سرمای شدید زمستان و افت انرژی بادی منجر به برداشت بیشتر از ذخایر گاز شده که این امر به همراه توقف جریان گاز از طریق خط لوله روسیه به اوکراین، باعث افزایش قیمت ها شده است. پیش بینی می شود که اروپایی ها در سال ۲۰۲۵ برای تجدید ذخایر گاز خود، واردات ال ان جی را بیشتر کنند.

افزایش قیمت در بازار ال ان جی محدود

اروپا باید به طور قابل ملاحظه ای تلاش های خود را برای پر کردن مجدد ذخایر را افزایش دهد تا پیش از زمستان آینده ذخیره سازی کافی داشته باشد.

خبر خوب برای اروپا این است که نسبت به آسیا از لحاظ قیمت در موقعیت بهتری قرار دارد و وجود ذخایر کافی و تقاضای پایین در آسیا مانع از افزایش قیمت ها در معاملات ال ان جی به مقصد شمال شرق آسیا شده است. به همین دلیل، صادرکنندگان ال ان جی به دلیل بالاتر بودن قیمت گاز وارداتی در اروپا نسبت به آسیا، محموله های خود را به این قاره ارسال کرده ‍اند.

بیش از ۸۰ درصد از صادرات ال ان جی آمریکا در ماه های ژانویه و فوریه امسال به اروپا ارسال شده، چرا که قیمت ها در این منطقه همچنان به شدت بالاتر از قیمت ها در آسیا باقی مانده و حتی در اولین زمستان سرد با دوره های طولانی سرما از بحران انرژی ۲۰۲۲، به اوج خود در دو سال گذشته رسیده اند.

اما خبر ناگوار برای اروپا این است که به علت نیاز به پر کردن مجدد ذخایر در سطوح به مراتب پایین تر نسبت به سال های قبل، معاملات تی تی اف هلند برای تابستان ۲۰۲۵ بالاتر از قیمت های زمستان ۲۰۲۶ انجام می شود، موضوعی که معمولاً مانع از ذخیره سازی مؤثر کالاها می شود.

در وضعیت عادی بازار، قیمت ها می بایست در فصل زمستان از تابستان بالاتر باشد، ولی بازارهای گاز در اروپا و دیگر منطقه ها در سال های اخیر از این روال طبیعی فاصله گرفته اند.

در چالش میان قیمت های تابستانی که ذخیره سازی را به لحاظ اقتصادی دشوار می سازد، اپراتورهای انرژی و بازار در کشورهای مهم اروپا از جمله آلمان، از دولت ها تقاضا کرده اند که برای تکمیل ذخایر قبل از زمستان ۲۰۲۵۲۰۲۶ به حمایت بپردازند. همچنین گزارش هایی مبنی بر این که اتحادیه اروپا می تواند در مورد کاهش اهداف این بلوک برای پر کردن مجدد گاز مذاکره کند به گوش می رسد.

انتظار می رود که تقاضای قوی تر از حالت عادی در اروپا برای ذخیره سازی مجدد، قیمت های ال ان جی و گاز طبیعی را در طول تابستان تقویت کند و بر این اساس، وضعیت کنونی محدودیت در بازار تشدید خواهد شد.

بنابر گزارشی از اویل پرایس، آژانس بین المللی انرژی در ماه گذشته اعلام کرده است که انتظار نمی رود بازار جهانی گاز تا سال ۲۰۲۶، زمانی که شاهد ورود مقدار قابل توجهی از عرضه های جدید ال ان جی به این بازارها خواهیم بود، به طور قابل ملاحظه ای کاهش قیمت پیدا کند.