رویکرد وزیرخارجه ترامپ در غرب آسیا؛ سخت‌گیری بر ایران، نزدیکی به متحدان
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، مارکو روبیو، سناتور سابق فلوریدا، اولین عضو کابینه دونالد ترامپ است که سنای آمریکا در روز تحلیف چهل و هفتمین رئیس جمهور ایالات متحده، به او رای اعتماد داد. شورای آتلانتیک در گزارشی با عنوان «معنای وزارت خارجه روبیو برای خاومیانه؛ سخت‌گیری در قبال ایران، نزدیکی به متحدان»، مواضع او را در قبال خاورمیانه و ایران مورد بررسی قرار داد.
مارکو روبیو چهارده سال را در سنای ایالات متحده گذراند و سابقه حمایت از سیاست خارجی قوی و فعال ایالات متحده را با توجه دقیق به مسائل داخلی و محلی در ایالت خود (فلوریدا) در هم آمیخت. او اکنون قرار است اولین بخش از این رکورد را به صحنه جهانی برساند، زیرا روز دوشنبه ساعاتی پس از سوگند ریاست جمهوری دونالد ترامپ، به اتفاق آرا توسط سنا به عنوان هفتاد و دومین وزیر امور خارجه ایالات متحده تایید شد.
وزیر بومی میامی اخیراً رویکرد انزواگرایانه‌تری را برای تعامل ایالات متحده در خارج از کشور (مانند رای او در آوریل گذشته علیه لایحه کمک ۹۵ میلیارد دلاری به اسرائیل، اوکراین و تایوان) پذیرفته است تا با پیام‌های ترامپ در مورد اولویت‌بندی یک برنامه اقتصادی قوی داخلی هماهنگی بیشتری داشته باشد.
با این حال یکی از مشاوران سابق او اخیراً گفت که به نظر میرسد روبیو هنوز طرفدار یک موضع قوی از سوی ایالات متحده در جهان است و این چیز خوبی است. ایالات متحده نمی تواند در همه جا حضور داشته باشد و باید مسائل حیاتی برای امنیت ملی خود، به ویژه در خاورمیانه را در اولویت قرار دهد. روبیو با آشنایی با جهان بینی سیاست خارجی دوران رونالد ریگان و جمهوری خواهان دوره ترامپ، اکنون در موقعیت خوبی قرار دارد تا صداهای انزواطلبی را در حلقه رئیس جمهور متعادل کند.
با توجه به تمایلات اعلامی ترامپ به انزواگرایی، انتخاب روبیو برای وزیر امور خارجه و مایکل والتز، نماینده سابق آمریکا به عنوان مشاور امنیت ملی و سوابق مربوط به آنها در زمان حضور در کنگره ممکن است به تقویت عقاید سنتی جمهوری خواهان کمک کند که سیاست خارجی قاطعانه تر ایالات متحده را ترجیح می دهند.
رویکرد روبیو احتمالاً در قبال ایران سخت خواهد بود و از کشورهای خلیج فارس و اسرائیل حمایت می کند و بر گسترش نفوذ و مشارکت ایالات متحده در منطقه متمرکز است. حمایت قاطع روبیو از اسرائیل و نگرانی‌های امنیتی آن، یکی از جنبه‌های کلیدی حرفه سیاسی او، برای پایگاه ترامپ و بخش بزرگی از حزب جمهوری‌خواه در فلوریدا نیز جذاب خواهد بود.
حتی در حالی که برخی از منتقدان با رویکرد تند روبیو در امور جهانی، درک عمیق او از این مسائل و به رسمیت شناختن نقش ضروری ایالات متحده در امور جهانی به ویژه در مواجهه با چین در حال ظهور و روسیه تهاجمی تر موافق نیستند، او به صدایی تعیین کننده در شکل دادن به سیاست ایالات متحده تبدیل شده است. روبیو، به عنوان دیپلمات ارشد ترامپ، می تواند این موضوع را مطرح کند که هم صلح در خارج از کشور و هم رفاه و امنیت در داخل، در تقابل با هم نیستند. او می تواند یک سیاست خارجی قاطعانه را رهبری کند که همچنان با دستورات رئیس جمهور مطابقت داشته باشد، همانطور که روبیو در جلسه تایید صلاحیت خود در ۱۵ ژانویه بیان کرد: «آیا آمریکا را امن تر می کند؟ آیا آمریکا را قوی تر می کند؟ آیا این امر آمریکا را مرفه تر می کند؟»
روبیو متعهد به مهار ایران است و در جلسه استماع ۱۵ ژانویه خود به کنگره اطمینان داد که ایران با قابلیت هسته ای و با منابع و قابلیت‌های نظامی، تحت هیچ شرایطی قابل تحمل نیست. این شرایط احتمالاً بخشی از هرگونه توافق آینده آمریکا و ایران خواهد بود.روبیو در مورد تهدیدات پکن که در جلسه سنا از آن به عنوان «بزرگترین تهدید» آمریکا یاد کرد، دید روشنی دارد. با این حال، او همچنین اشاره کرد که درگیری مسلحانه چین و آمریکا «فاجعه بار» خواهد بود و باید از آن اجتناب کرد. رویکرد او برای اعمال این سیاست و برای جلوگیری از سوء استفاده چین از سیستم بین المللی تحت رهبری ایالات متحده احتمالاً روابط کشورهای خاورمیانه با پکن را مورد آزمایش قرار میدهد.
نویسنده این مطلب در ادامه ادعا می‌کند: روبیو متعهد به مهار ایران است و در جلسه استماع ۱۵ ژانویه خود به کنگره اطمینان داد که ایران با قابلیت هسته ای و با منابع و قابلیت‌های نظامی، تحت هیچ شرایطی قابل تحمل نیست. این شرایط احتمالاً بخشی از هرگونه توافق آینده آمریکا و ایران خواهد بود که دید وزیر امور خارجه همچنان به آن باز است. با این حال، مواضع تند در قبال ایران ممکن است با موانعی از سوی برخی از کشورهای میانه‌روتر خلیج فارس مواجه شود که نسبت به دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ به ایران متفاوت نگاه می‌کنند و در سال‌های اخیر لحن آشتی‌جویانه‌تری در قبال تهران اتخاذ کرده‌اند.
با این وجود، روبیو همراهی متحدان آمریکا در خلیج فارس را برای مهار ایران ضروری می داند. او احتمالاً به دنبال تکرار روابط نزدیک ترامپ در دوره اول با عربستان سعودی و امارات متحده عربی و اجرایی کردن معاهده ابراهیم (عادی سازی رابطه) میان رژیم اسرائیل و عربستان به عنوان بخشی از یک معامله بزرگ منطقه ای خواهدبود. این سناتور توافق با اسرائیل را به عنوان مزایای امنیتی قابل توجه برای عربستان سعودی تایید کرده است.
با توجه به تعهد روبیو به حفظ موقعیت نیرومند ایالات متحده در منطقه، او احتمالاً از توافق ۲۰۲۴ که پایگاه نظامی العدید در قطر را گسترش داده و توسعه می دهد، حمایت خواهد کرد. در حالی که موضوعاتی مانند نوع فعالیت شبکه خبری الجزیره ممکن است بحث برانگیز باقی بماند، شکافی که در دوره اول ترامپ با دوحه مشاهده شد نیز بعید است که تکرار شود. این سیاست جدید احتمالا به دلیل اهمیت راهبردی دسترسی قطر به همه بازیگران مانند حماس است بخصوص که فشار دوحه بر این گروه ممکن است به آتش‌بس در غزه کمک کرده باشد که سرمایه ای برای دولت ترامپ به حساب می‌آید. با این حال، روبیو و دولت ترامپ احتمالاً فشار بر دوحه را برای پایان دادن به میزبانی از مقامات حماس در این کشور افزایش خواهند داد.
