فروش بیش از ۲۲۴ میلیارد تومان در بیست و دومین حراج تهران/ جنجال پیرامون گران ترین اثر حراجی

حراج تهران در بیست و دومین دوره خود، موفق به ثبت رقم نهایی فروش ۲۲۴ میلیارد و ۷۱۹ میلیون تومان شد. این عدد در مقایسه با فروش ۱۲۰ میلیارد و ۳۱۸ میلیون تومانی بیست و یکمین حراج تهران (که ویژه هنر معاصر ایران و به صورت آنلاین برگزار شده بود) نمایانگر یک جهش قابل توجه است.

اگرچه انتظار می رفت که رویکرد جامع تر حراج اخیر و تمرکز بر آثار تصویری و حجمی از هنرهای سنتی تاثیر بسزایی در فرایند خرید و فروش این رویداد بگذارد.

حراج تهران در بیست و دومین دوره خود (در تاریخ ۲۶ بهمن ماه ۱۴۰۳) با رویکرد به هنرهای سنتی، کلاسیک و مدرن ایران، مجموعه ای متنوع از تاریخ هنر ایران را به مجموعه داران هنری به نمایش گذاشت.

پیش بینی ها حکایت از این داشت که گران ترین اثر در این حراج به تابلو نگارگری از رضا عباسی اختصاص یابد که با مبلغ ۲۲ میلیارد و ۴۴۰ میلیون تومان به فروش رسید. با این حال، مدیرکل موزه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در اظهارنظری بعد از برگزاری حراج اعلام کرده است، فروش تابلوی «پرتره دختر نشسته» قانونی نبوده است.

لیلا خسروی در گفت وگو با یکی از رسانه ها یادآور شده است که «صدور مجوز فروش برای آثار تاریخی بالای صد سال به پس از کارشناسی و شناسنامه دار شدن از سوی کارگروه تجارت وزارت میراث فرهنگی و برای آثار زیر صد سال از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بستگی دارد.» و طبق گفته های او، این اثر قبل از شکل گیری کارگروه مذکور به فروش رسیده است.

در پی بررسی های خبرنگار مسئولان حراج تهران اعلام کردند که مجوز لازم برای خرید و فروش آثار متعلق به دوران صفویه و بعد از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اخذ شده است. همچنین حراج تهران موسسه ای است که برای فعالیت های خود مجوزهای لازم را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت می کند.

تابلوی «پرتره دختر نشسته» که امضای هنرمند در سمت راست وسط آن قرار دارد، با ابعاد ۱۱۹×۱۹۴ میلیمتر و حاشیه ای به اندازه ۲۲۳×۳۰۸ میلیمتر طراحی شده و به قرن ۱۱ هجری قمری (صفویه) وابسته است و سابقه آن به کتابخانه سلطنتی صفویه در اصفهان برمی گردد. قیمت اولیه برآورد شده برای این اثر در حدود ۲۲ تا ۲۰ میلیارد تومان بود.

در این راستا، اثر «پیدایش» از محمود فرشچیان که در سال ۱۳۷۵ خلق شده، قیمتی معادل ۱۰ میلیارد و ۳۴۰ میلیون تومان را به ثبت رساند. این اثر که با تکنیک اکریلیک روی مقوا و ابعاد ۵۵×۸۰ سانتیمتر عرضه شده، به همراه یک اثر حجمی، عنوان دومین اثر گران قیمت حراج بیست و دوم را به خود اختصاص داد. این اثر در کتاب «آثار استاد محمود فرشچیان» (صفحه ۲۴) به کوشش ناصر میرباقری و توسط انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا در سال ۱۳۸۷ منتشر شده و در سال ۱۳۹۷ نیز در نهمین حراج تهران ارائه گردید.

در کنار «پیدایش» فرشچیان، دو جفت شمعدان قلمزنی روی طلا و نقره به ارتفاع ۷۸ سانتیمتر نیز با برآورد قیمت ۱۰ ۹ میلیارد تومان در حراج تهران قرار گرفت که نهایتاً به مبلغ ۱۱ میلیارد و ۴۴۰ میلیون تومان به فروش رسید.

پس از این آثار، شمسه خرد از محمدمهدی باباخانی (متولد ۱۳۵۳) که با قلمزنی روی طلا و نقره با قطر ۸۳ سانتیمتر قابل مشاهده است و در سال ۱۴۰۱ ارائه شد، به قیمت نهایی ۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.

از دیگر آثار میلیاردی ارائه شده در حراج تهران می توان به تابلو بدون عنوان پرویز کلانتری با تکنیک رنگ روغن و کاهگل روی بوم اشاره کرد که قیمت نهایی فروش آن ۸,۵۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان به ثبت رسیده است.

اثر محمد احصایی که آن نیز بدون عنوان با تکنیک اکریلیک روی بوم در سال ۱۳۵۲ خلق شده بود، به مبلغ ۶ میلیارد و ۸۲۰ میلیون تومان به فروش رفت.

همچنین اثر مسعود عربشاهی که با ترکیب مواد روی بوم در سال ۱۳۵۷ تولید شده، ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به چکش رفت.

از دیگر آثار ارزشمند حراجی، اثر «بخشش» از واحد خاکدان (متولد ۱۳۲۹) بود که با تکنیک رنگ روغن روی بوم در ابعاد ۱۵۰×۲۰۰ سانتیمتر در سال ۱۴۰۳ خلق شده و به صورت غیرقابل پیش بینی ۱۰ میلیارد و ۳۴۰ تومان فروش رفت.

در حراج امروز همچنین اثر «دیو آبی» از ژازه تباتبایی به رقم ۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.