جشنواره یادبود بیژن محتشم برگزار گردید

بر اساس گزارش ایلنا و به نقل از روابط‌عمومی موزه سینما، این مراسم به خاطر بزرگداشت بیژن محتشم، پدر گریم ایران، با حضور شخصیت‌های هنری چون عبدالله اسکندری، مهری شیرازی، علی دهکردی، محمد مهدی عسگرپور، سعید ملکان، داریوش مودبیان، اکبر عبدی، محمد متوسلانی، واروژ کریم‌مسیحی، جمشید هاشم‌پور، احمد بخشی، سید جمال ساداتیان، عباس یاری، خسرو دهقان، محمدرضا منصوری، مهراوه شریفی‌نیا، کوروش سلیمانی، افسر اسدی، دانش اقباشاوی، رضا درستکار، سودابه خسروی، علی علایی، و احسان بیگلری، با مدیریت اصغر همت در سالن سینماتوگراف موزه سینما برگزار شد.

عبدالله اسکندری، گریمور پیشکسوت، در حین سخنرانی‌اش از زحمات و تلاش‌های بیژن محتشم یاد کرد و گفت: من در واقع یکی از کوچک‌ترین شاگردان محتشم هستم و همیشه خود را مدیون ایشان می‌دانم. به دفعات گفته‌ام که استاد محتشم به من درس‌های زیادی آموختند. او در هنر گریم یگانه است و به حقیقت گریم واقعی را به ایران معرفی کرد. در آن زمان، تعداد ما تنها ۱۴ نفر بودیم که آقای محتشم ما را به عنوان شاگرد پذیرفت و کار را در تلویزیون آغاز کردیم. ایشان با علم و دانش خود که در آمریکا کسب کرده بودند، به‌طور خالصانه آن را به ما منتقل کردند. به جوان‌ترها هم توصیه می‌کنم که در مورد پیشکسوتان خود کنجکاو باشند، زیرا هیچ‌کس به‌طور تصادفی برجسته نمی‌شود. بزرگ‌ترین درسی که آقای محتشم به من آموختند این است که باید عاشق کار خود بود و نه اینکه تنها آن را به چشم یک منبع درآمد ببینیم، زیرا اگر به کاری که انجام می‌دهیم عشق بورزیم، به درستی آن را به انجام خواهیم رساند.

بیژن محتشم به من مفهوم انسانیت را آموزش داد

مهری شیرازی، پیشکسوت گریم، در خصوص جایگاه بیژن محتشم به عنوان استادش اظهار داشت: سینما یک مفهومی اخلاقی است، نه صرفاً مجموعه‌ای از رفتارها. این دو مقوله از هم کاملاً متمایزند. او در طول عمرش به من نشان داد که می‌توان در سینما هم پدر بود و هم استاد و رفیق، و در همین سینمایی که همواره در میان تردیدها و بدنامی‌ها قرار داشته، به این اصل پایبند ماند. استاد محتشم ثابت کرد که می‌تواند در دل شایعات، شاگردانی تربیت کند که بهترین تفسیرها و میراث‌های او را ادامه دهند. ما هم باید بتوانیم این گوهر انسانی را به نسل‌های آینده منتقل کنیم. او تنها گریم را به من نیاموخت، بلکه به من آموخت که چگونه انسان بودن را درک کنم.

بیژن محتشم همیشه الگوی ما بود

علیرضا خمسه، که به دلیل عدم حضور در تهران نتوانست به مراسم بیژن محتشم بیاید، پیامی تصویری ارسال کرد. او در این پیام گفت: بیژن محتشم هم از نظر اخلاقی و هم از منظر زیبایی‌شناسی برای همه ما الگویی بی‌بدیل است. برای من مایه افتخار است که بارها در کنار او بودم و گریم گرفتم، به‌ویژه در گریم معروف فیلم «من زمین را دوست دارم» که جلوه‌ای خاص داشت.

قبل از بیژن محتشم، ما گریم‌مان را با نفت پاک می‌کردیم

پس از پخش فیلم پرتره‌ای از بیژن محتشم که به کارگردانی سعید ملکان ساخته شده بود، داریوش مودبیان به صحنه آمد تا پیام علی نصیریان را قرائت کند که به دلیل کسالت امکان حضور در این مراسم را نداشت.

در این پیام آمده بود: «با کمال احترام و قدردانی از دست‌اندرکاران این مراسم، من به عنوان بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، آرزوی سلامتی و شادی برای آقای بیژن محتشم دارم. او به‌واقع پیشگام و آغازگر تحولی نوین در گریم و چهره‌پردازی در ایران بود. به خوبی یادم می‌آید که در دوران ابتدایی انقلاب، به‌ویژه در چهره‌پردازی دو مجموعه تلویزیونی «سربداران» و «هزاردستان» نقش بسزایی ایفا کردند. او و هنرمندانی چون جلال‌الدین معیریان، عبدالله اسکندری و دیگران که اکنون به عنوان استادان مجرب این هنر شناخته می‌شوند، در این مسیر نقش‌آفرین بودند.

آقای محتشم نه تنها در طراحی و کاربرد مواد گریم ذوق و قریحه به خرج دادند، بلکه شیوه‌های بهداشتی برای حفظ گریم و پاک کردن آن به بازیگران آموزش می‌دادند. به یاد دارم وقتی به تئاتر جامعه باربد وارد شدم و نقشی کوچک را با گریم سنگین ایفا کردم، برای پاک کردن آن از نفت استفاده می‌کردیم؛ اما با ورود آقای بیژن محتشم و در دهه سی، تحولی شگرف در چهره‌پردازی حادث شد که نتایج آن تا به امروز در طراحی چهره و گریم به شکل علمی مشاهده می‌شود. آقای محتشم به حق از پیشگامان این هنر بوده و چندین نسل از چهره‌پردازان را تربیت کرده است. همکاری‌های هنرمندانه و صادقانه ایشان از یاد نخواهد رفت.»

بیژن محتشم یک روانشناس عالی بود

داریوش مودبیان پس از خواندن پیام علی نصیریان افزود: من در نوجوانی به تئاتر علاقه‌مند بودم و نام آقای محتشم را در تئاتر آناهیتا شنیدم و از اوایل دهه ۴۰ کارهای جدی او را در تلویزیون دنبال کردم. در یکی از اجراهای «شهر قشنگ» که توسط بیژن مفید تولید شده بود، صورتک‌هایی که برای ماسک‌ها ساخته می‌شد بسیار سنگین بودند، اما ایشان برای طراحی چهره‌ها از ابر استفاده کردند که باعث سبکی و زیبایی کار شد. این نوآوری در آن زمان بسیار جذاب و جدید بود. در سال ۱۳۴۶ که برای مسابقه‌ای به تلویزیون رفتم، آقای محتشم با دقت و محبت مرا گریم کردند و آنجا با هم آشنا شدیم. ایشان حتی به بازیگران در مورد مراقبت از پوست نیز آموزش‌هایی می‌داد و در بررسی شخصیت‌ها به طور ماهرانه‌ای عمل می‌کرد. تجارب من با آقای محتشم در دهه ۷۰ و در مجموعه‌هایی همچون «خاطره‌ها» و «پرده عجایب»، فراموش‌نشدنی است.

یک انسان به اندازه هزاران فرد ارزشمند است

اکبر عبدی یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود که به نقش تاثیرگذار بیژن محتشم در هنر گریم پرداخت و اظهار داشت: آقای محتشم، گریموری قابل و فرهیخته و حتی روانشناس ماهری هستند که بسیاری از هنرمندان را تربیت کرده‌اند. جوانان باید از چنین استادانی کسب علم کنند و در فراگیری مهارت‌هایشان دریغ نکنند. من به شخصه از همسر و دختر محترم آقای محتشم نیز سپاسگزاری می‌کنم که برای ایشان تلاش بسیاری کردند. حقیقت این است که یک انسان‌هایی به اندازه هزاران فرد قابل ارزش هستند و آقای محتشم از جمله همین انسان‌هاست و ما به چنین انسان‌های نیازمندیم.

خوشبختانه که آقای محتشم هیچ‌وقت بازیگر نشد

عباس یاری، منتقد سینما نیز با ابراز قدردانی از بیژن محتشم، گفت: امروز می‌توانستیم این روز را روز معلم بنامیم؛ برای اینکه محتشم یک معلم واقعی است. من از سال ۱۳۵۴ در تلویزیون فعالیت کردم و بارها در اتاق گریم شاهد رفتار حرفه‌ای ایشان بودم. خوشحالم که بیژن محتشم که می‌توانست یک سلبریتی پول‌ساز باشد، بازیگر نشد. زیرا یک گریمور دائماً در صحنه است و با شخصیت‌ها ارتباط دارد، در حالی که بازیگر تنها در زمان ضبط ظاهر می‌شود. آقای محتشم همیشه برای به‌روز کردن دانش خود کوشید و از این رو خوش به حال تمامی کسانی که از تجربیات ایشان بهره‌مند شدند.

هنر تعهدی به جامعه است، نه صرفاً مهارت

در ادامه مراسم، محسن بابایی، رئیس انجمن چهره‌پردازان سینمای ایران، متنی را به این شرح قرائت کرد:

«درود و احترام ما را از انجمن چهره‌پردازان سینمای ایران بپذیرید. امروز در این جمع صمیمی گرد هم آمده‌ایم تا یاد و خاطره یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های هنر ایران، استاد بیژن محتشم را گرامی بداریم. او نه تنها یک هنرمند نوآور در چهره‌پردازی، بلکه پیشگام نسل‌های متعدد هنری بود. استاد محتشم با نبوغ و خلاقیت خود، چهره‌پردازی را به عنوان یک هنر مستقل و تأثیرگذار در تئاتر، سینما و تلویزیون تثبیت کرد. توانایی او در درک عمیق روانشناسی شخصیت‌ها و توجه به جزئیات، همواره جلوه‌ای تازه به هنر چهره‌پردازی بخشید.

آثار ایشان نه تنها از زیبایی بصری برخوردارند، بلکه عواطف و احساسات عمیق شخصیت‌ها را به شکلی بی‌نظیر به مخاطب منتقل کرده و به زندگی و داستان‌ها عمق و معنا می‌بخشند. استاد محتشم مربی هنرمندانی چون عبدالله اسکندری، جلال معیریان، مهری شیرازی، فرهنگ معیری و اکبر نمینی بوده‌اند که هر یک از این افراد نقش ستارگان درخشان این هنر را ایفا می‌کنند.

استاد محتشم به ما آموخت که هنر تنها یک مهارت نیست، بلکه تعهدی به جامعه و فرهنگ است. به همین خاطر ما برای قدردانی از یک عمر کار اثرگذار و افتخارآمیز ایشان در اینجا گرد هم آمده‌ایم. به عنوان انجمن چهره‌پردازان سینمای ایران، ما قدردان زحمات و تلاش‌های ایشان هستیم و یقین داریم آثارشان همواره الهام‌بخش ما خواهند بود.

ما همچنین از برگزارکنندگان این مراسم که تلاش خود را برای به یادماندنی‌تر کردن این جشن مبذول داشتند، صمیمانه تشکر می‌کنیم. همچنین از حضور هنرمندان و مدیران عالی‌رتبه که در ارتقای این مراسم همکاری کردند، نهایت قدردانی را داریم. بیایید با هم یاد و خاطره این بزرگ مرد هنر را گرامی بداریم و آرزو کنیم که در ادامه مسیر زندگی‌اش بهترین‌ها را برایش داشته باشیم.»

اعطای اولین نشان سپاس موزه سینما به بیژن محتشم

در ادامه مراسم، بخش تجلیل و تقدیر از بیژن محتشم برگزار شد و اولین نشان سپاس موزه سینما تقدیم ایشان شد. سپس فاطمه محمدی مدیرعامل موزه سینما بر صحنه حاضر شده و عنوان کرد: ما در موزه سینما، حافظ میراث ارزشمند سینمای کشور و تمامی استادان بزرگ سینما هستیم. بنابراین تقدیر از پیشکسوتان، جزو وظایف و رسالت‌های اصلی ما در این عرصه است. افتخار می‌کنیم به اینکه این نشان سپاس به نام استاد بیژن محتشم پایه‌گذاری شده است و این روز بزرگ به یاد این استاد فراموش‌نشدنی در تاریخ موزه سینما ثبت خواهد شد.

هنر گریم ایران مدیون بیژن محتشم است

علی دهکردی، مدیرعامل خانه سینما نیز در سخنانی درباره بیژن محتشم خاطرنشان کرد: برای من مایه افتخار است که امروز در برابر پیشگام گریم ایران احترام بگذارم. ما در سینمایی فعالیت داریم که هنر چهره‌پردازی آن در خاورمیانه بی‌نظیر است و در پروژه‌های بین‌المللی به وضوح می‌توان دریافت که چقدر از مهارت‌های چهره‌پردازی ما، تحسین‌برانگیز است و بی‌شک همه این موفقیت‌ها را مدیون کوشش‌ها و آموزش‌های بیژن محتشم هستیم.

من دختر بیژن محتشم هستم

در پایان مراسم، نیلوفر محتشم، دختر بیژن محتشم به روی صحنه آمد و با تاکید بر این نکته گفت: هیچ‌گاه مرا به نام نیلوفر محتشم نشناخته‌اند، من همیشه به عنوان دختر بیژن محتشم شناخته شده‌ام و این برای من افتخار بزرگی است. من تمام تلاشم را می‌کنم تا از او مراقبت کنم، زیرا به او نیاز دارم. بزرگ‌ترین افتخار من این است که در خانواده محتشم متولد شدم، بزرگ شدم و انسانیت آموختم. حضور امروز من تنها به خاطر نام بیژن محتشم است. از تمامی افرادی که این مراسم را به بهترین شکل ممکن برگزار کردند، صمیمانه قدردانی می‌کنم. زمانی که پدرم بیمار گشت، دوستانش او را تنها نگذاشتند، و من نمی‌خواهم بگویم شاگردانش، زیرا همان شاگردان اکنون دوستان او هستند و در هر شرایطی به یاد حال او بوده و هوای او را دارند.