عوارض سلامتی ناشی از مصرف بیش از حد چای
مجموعه ای از عوارض جانبی می تواند برای مصرف کنندگان چای سیاه و سبز پیش بیاید که عبارتند از: سردرد، احساس عصبانیت، اختلال در خواب، حالت تهوع، اسهال، تحریک پذیری، تغییرات نامنظم در ضربان قلب، لرزش، احساس سوزش در قفسه سینه، سرگیجه، زنگ در گوش، تشنج و سردرگمی. همچنین، مصرف زیاد این نوشیدنی ها که حاوی کافئین هستند، می تواند وابستگی روانی ایجاد کند؛ از این رو، ضروری است تا به رعایت برخی نکات احتیاطی و هشدارهای خاص توجه کرد:
**بارداری و شیردهی**: اگر در حال بارداری یا شیردهی هستید، بهتر است مصرف چای سیاه و سبز را به بیشتر از ۲ فنجان در روز محدود کنید. این مقدار معادل ۲۰۰ میلی گرم کافئین است. افزایش میزان مصرف ممکن است در دوران بارداری خطراتی نظیر افزایش احتمال سقط جنین، افزایش خطر بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) و کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد را در پی داشته باشد.
برای مادران شیرده، نوشیدن بیش از سه فنجان چای سیاه و سبز در روز ممکن است سبب تحریک پذیری در کودک و افزایش حرکات روده او گردد.
**کم خونی**: برای کسانی که دچار کمبود آهن هستند، مصرف چای سیاه و سبز می تواند کم خونی را تشدید کند. توصیه می شود که از یک ساعت قبل تا دو ساعت بعد از وعده غذایی به ویژه ناهار از نوشیدن چای، شامل انواع چای های سیاه، سبز و گیاهی خودداری شود.
**اختلالات اضطرابی**: کافئین موجود در این چای ها ممکن است احساس اضطراب را افزایش دهد.
**اختلالات خونریزی**: شواهدی وجود دارد که نشان می دهد کافئین موجود در چای سیاه ممکن است فرایند لخته شدن خون را به تأخیر اندازد، اگرچه در برخی از افراد این مورد تأثیر چندانی نداشته است. اما در صورت وجود اختلال خونریزی، باید با احتیاط نسبت به مصرف کافئین اقدام کرد.
**مشکلات قلبی**: کافئین می تواند برای برخی افراد منجر به نارسایی در ضربان قلب شود. اگر دارای مشکلات قلبی هستید، بهتر است مصرف کافئین را به حداقل برسانید.
**دیابت**: برای بیماران دیابتی، کافئین در چای سیاه ممکن است تأثیر منفی بر سطح قند خون داشته باشد. این افراد باید بیشتر از دو فنجان چای در روز ننوشند.
**اسهال**: مصرف بیش از حد کافئین در چای سیاه و سبز، به ویژه در مقادیر زیاد، می تواند به تشدید اسهال منجر شود.
**تشنج**: با توجه به محتوای کافئین بالای چای سیاه و سبز، نگرانی هایی نسبت به احتمال تشنج در اثر مصرف زیاد کافئین یا کاهش تأثیر داروهای ضدتشنج وجود دارد. لذا، افرادی که سابقه تشنج دارند، باید از مصرف زیاد کافئین اجتناب کنند.
**گلوکوم (آب سیاه)**: کافئین در چای سیاه و سبز ممکن است به افزایش فشار داخلی چشم منجر شود. این افزایش معمولاً در طی ۳۰ دقیقه رخ می دهد و ممکن است تا ۹۰ دقیقه ادامه یابد.
برای افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان دارند، نظیر سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، آندومتریوز یا فیبروم های رحمی، چای سیاه ممکن است به گونه ای عمل کند که شبیه به هورمون استروژن باشد. این هورمون می تواند در این افراد خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. بنابراین، اگر علائمی دارید که با تماس با استروژن بدتر می شود، بهتر است از مصرف چای سیاه خودداری کنید.
**فشار خون بالا**: وجود کافئین در چای سیاه ممکن است برای افرادی که فشار خون بالا دارند، خطرناک باشد. هرچند افرادی که به طور مرتب چای سیاه یا سایر منابع کافئین را مصرف می کنند، به نظر نمی رسد دچار فشار خون بالا شوند.
**سندرم روده تحریک پذیر**: کافئین در چای سیاه و سبز، به ویژه در مقادیر زیاد، می تواند اسهال را تشدید کرده و علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) را بدتر کند. این سندرم مجموعه ای از علائم روده ای است که معمولاً با یکدیگر همراهند. IBS می تواند شامل ناراحتی و درد مزمن در ناحیه شکم، نفخ و نوسان در عادات روده ای باشد. با وجود اینکه IBS به ندرت عوارض جدی ایجاد می کند و آسیب دائمی به روده بزرگ نمی زند، می تواند باعث اختلال در کیفیت زندگی روزمره شود. همچنین، بیماران مبتلا به این بیماری، مستعد ریفلاکس معده خواهند بود. علائم و نشانه های IBS ممکن است در شدت و مدت زمان متفاوت باشد و ممکن است در برخی موارد به آسیب روده منجر شود.
**پوکی استخوان**: کافئین می تواند منجر به افزایش دفع کلسیم در ادرار شود و این مشکل می تواند به تضعیف استخوان ها منجر شود؛ به همین دلیل توصیه می شود بیشتر از ۳۰۰ میلی گرم کافئین (حدود ۲۳ فنجان چای سیاه) در روز مصرف نشود. همچنین، مصرف مکمل های کلسیم می تواند به جبران خسارات ناشی از کاهش کلسیم کمک کند.
**مثانه بیش فعال**: کافئین ممکن است خطر ابتلا به مثانه بیش فعال را افزایش دهد و همچنین می تواند علائم افرادی که به این عارضه مبتلا هستند را تشدید کند.
**کم کاری تیروئید**: مصرف سه فنجان چای سیاه و سبز در روز می تواند نیاز روزانه بدن بزرگسالان به فلوراید را تأمین کند. اما دریافت بیش از حد فلوراید (بیش از ۳ فنجان چای) ممکن است موجب اختلال در عملکرد تیروئید شود.
طبق اعلام پایگاه اطلاع رسانی دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، باید در نظر داشت که ضررهای ناشی از مصرف زیاد چای سیاه که عمدتاً به دلیل محتوای کافئین آن است، به چای سبز نیز تعلق می گیرد.
بهداشت نیوز
