روش های آسان برای کاهش نفخ شکم

“`html

نفخ شکم معمولاً نتیجه تجمع گاز در سیستم گوارش یا احتباس مایعات در ناحیه شکم است که موجب انبساط غیرطبیعی شکم و احساس فشار یا درد در نواحی شکمی می گردد.

بسیاری از افراد در مواقع مختلفی از نفخ شکمی گله مند هستند، در حالی که اعمال تغییرات ساده در سبک زندگی می تواند به سرعت به کاهش این احساس کمک کرده و از بروز مجدد آن پیشگیری کند. در این مقاله به بررسی نفخ شکم، علل و شیوه های درمان آن خواهیم پرداخت.

نفخ چیست؟

نفخ یک فرآیند زیستی است که عموماً ناشی از انباشت گاز در دستگاه گوارش می باشد. این وضعیت ممکن است باعث بروز ناراحتی های شکمی شود. عده ای ممکن است سایر دلایل بزرگ شدن شکم، نظیر تجمع چربی در دیواره شکم، احتباس مایعات یا تومورهای شکمی را به اشتباه به عنوان نفخ توصیف کنند.

نفخ شکم به عبور گاز از روده ها و مقعد اشاره دارد. این عمل کاملاً طبیعی است و هر شخص به طور متوسط روزانه حداقل ۱۵ مرتبه چه به صورت آگاهانه چه ناآگاهانه این کار را انجام می دهد. با این حال، گاهی اوقات خروج گاز بیش از حد انتظار رخ می دهد و ممکن است برای فرد شرم آور باشد. این میزان فراتر از حد طبیعی می تواند در توانایی فرد برای کار و برقراری ارتباط به دیگران اختلال ایجاد کند.

بسیاری از موارد نفخ مرتبط با علائمی هستند که قابلیت کنترل دارند، زیرا گاز روده معمولاً از دو اصلی نشأت می گیرد؛ یکی هوای بلعیده شده و دیگری فعالیت باکتری های روده بر روی مواد غذایی هضم نشده.

بلع هوا یکی از دلایل اصلی نفخ در معده و شکم به شمار می رود. اگرچه مقدار زیادی از این هوای بلعیده شده از طریق دهان و با عمل آروغ زدن خارج می شود، مقداری کم آن نیز به روده ها وارد شده و از مقعد خارج می گردد.

چرا نفخ اتفاق می افتد؟

افراد به طرق مختلف هوایی را بلع می کنند، از جمله به صورت ناآگاهانه هنگام صحبت کردن، به ویژه زمان هایی که مضطرب، هیجان زده یا عصبانی هستند. گاز ممکن است از طریق غذا و مایعات نیز به معده وارد شود. در حالت طبیعی، دفع گاز به میزان ۱۵ بار در روز عادی است. اما برخی از بیماران احساس می کنند که این میزان بیشتر از معمول است یا از بوی نامطبوع آن شکایت دارند؛ که در این مواقع نفخ بروز می نماید.

به علاوه، این میزان خروج گاز به وضعیت فرد پس از مصرف غذا بستگی دارد. افرادی که بلافاصله بعد از غذا می خوابند، ممکن است گاز بیشتری در روده های خود پیدا کنند.

از دلایل ایجاد نفخ می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مصرف غذاهای تند

2. جویدن نامناسب غذا

3. استرس و اضطراب

4. مصرف الکل

5. بلع هوا (اگر از طریق دهان خارج نشود)

6. عادت به استفاده بیش از حد از سس ها و ادویه ها

7. اختلال در عملکرد روده ها

8. صحبت کردن حین غذا خوردن و..

خوراکی هایی که باید از مصرف آنها برای جلوگیری از نفخ پرهیز کرد

برخی از غذاهایی که احتمالاً باعث تولید گاز می شوند شامل:

1. گوشت، مرغ و ماهی

2. تخم مرغ

3. سبزیجاتی مانند کاهو، گوجه فرنگی، کدو سبز و بامیه

4. میوه هایی از جمله انگور، انواع توت، گیلاس، آووکادو و زیتون

5. کربوهیدرات ها مانند نان بدون گلوتن، نان برنج و برنج

6. انواع حبوبات (عدس، نخود و لوبیا)

راهکارهای فوری برای رفع نفخ

روش های متعدد خانگی وجود دارد که می تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از نفخ کمک کند. همچنین راهکارهای سریع زیر نیز می تواند در برطرف کردن فوری نفخ موثر باشد:

۱. پیاده روی: این فعالیت بدنی به تحرک روده ها کمک کرده و در نتیجه به خروج گاز اضافی و مدفوع کمک می کند. به ویژه در صورتی که فرد با یبوست مواجه باشد، پیاده روی می تواند نقش عمده ای در آزادسازی گاز و مواد زائد تجمع یافته در روده ها ایفا کند.

۲. تمرینات مختلف یوگا: چندین حالت یوگا می تواند به تنظیم عضلات شکم کمک کرده و منجر به خروج گاز اضافی از روده و کاهش نفخ شود. از جمله این حالات می توان به حالت بچه، خوشحالی کودک و چمباتمه زدن اشاره کرد.

۳. قرص های نعناع: عصاره نعناع می تواند در درمان سوء هاضمه و گازهای گوارشی مفید باشد. این قرص ها معمولاً به عنوان درمان علایم سندرم روده تحریک پذیر IBS به فروش می رسند و می توان از آنها برای کاهش نفخ نیز بهره برد. قرص های نعناع با آرام ساختن ماهیچه های روده، حرکات گاز و مدفوع در روده را آسان تر می کنند. توجه داشته باشید افرادی که از سوزش سر دل رنج می برند باید از مصرف این قرص ها پرهیز کنند.

۴. داروهای ضدنفخ: داروها و شربت های حاوی سایمتیکون به عنوان داروهای ضدنفخ شناخته می شوند و می توانند به حرکت هوای اضافی و خالی کردن آن ها از دستگاه گوارش کمک کنند. لازم به ذکر است که این داروها باید بر اساس راهنمای داروساز مصرف شوند.

۵. ماساژ شکم: ماساژ شکم می تواند به تحرک روده ها کمک کند و به خصوص اگر در مسیر روده بزرگ صورت گیرد، تأثیر بیشتری خواهد داشت. می توانید به راحتی با روش های زیر ماساژ شکم را به انجام برسانید:

دست ها را درست بالای استخوان خاصره راست قرار دهید.

با حرکات دایره ای و کم فشار به سمت راست قفسه سینه ناحیه شکم را ماساژ دهید.

ماساژ را به طور مستقیم از ناحیه بالای شکم به سمت چپ قفسه سینه ادامه دهید.

به آهستگی به سمت پایین و به سمت استخوان خاصره چپ ادامه دهید.

در صورت نیاز، این حرکات را تکرار کنید.

توجه داشته باشید در صورتی که ماساژ درد ایجاد کرد، سریعاً آن را متوقف کنید.

۶. اسانس ها: تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ انجام شد، اثربخشی مکمل های حاوی ترکیبی از اسانس های رازیانه و کورکومین را در ۱۱۶ نفر مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر خفیف تا متوسط نشان داد. به طوری که بعد از ۳۰ روز این افراد بهبودهای قابل توجهی در علائمی از جمله نفخ و درد شکمی را گزارش کردند. اما قبل از استفاده از هر گونه اسانس، با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا ممکن است برخی فرمول ها سمی باشند یا با داروهای دیگر تداخل پیدا کنند.

۷. آب گرم، دوش گرفتن و کاهش استرس: گرمای آب در حمام می تواند به تسکین درد شکمی کمک کند. همچنین استراحت و کاهش استرس می تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش نفخ کمک کند.

درمان فوری نفخ معده

در میان درمان های گیاهی مختلف، گلپر به عنوان یکی از مؤثرترین ها شناخته می شود و دم نوش آن در کاهش نفخ مفید است.

برای تهیه دم نوش گلپر، کافی است ۲ تا ۳ قاشق از گلپر خشک را در قوری ریخته و آب جوش به آن اضافه کنید و اجازه دهید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بر روی حرارت بماند. سپس می توانید آن را میل کنید.

چه زمانی جهت نفخ باید به پزشک مراجعه کرد؟

در مواردی، نفخ بیش از حد ممکن است پیامدهایی از قبیل ناراحتی اجتماعی و تغییر در عادات غذایی را به دنبال داشته باشد. اگر نفخ بر روی شیوه زندگی شما تأثیر بگذارد، احتمالاً بر احساس روحی شما نیز تأثیر خواهد داشت. حفظ رژیم غذایی سالم بسیار حائز اهمیت است. چنانچه مشکل نفخ به طور معناداری بر زندگی روزمره شما تأثیر بگذارد و احساس کردید که تعداد دفعات آن در روز رو به افزایش است و از بوی ناخوشایند آن ناراحت هستید؛ بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

“`