روشهای شناسایی تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی چیست؟

تصاویر تقلبی خلقشده توسط هوش مصنوعی به طرز شگفتانگیزی در حال نفوذ به شبکههای اجتماعی هستند. این تصاویر به عنوان نوعی نوین از اسپم دیجیتال، فضای آنلاین را به تصرف خود درآوردهاند.
طبق گزارش یورونیوز؛ علیرغم اینکه نخستین نرمافزارهای هوش مصنوعی مولد در سال ۲۰۲۲ معرفی شدهاند، آمارها نشان میدهند که در این زمان کوتاه تاکنون بیش از ۱۵ میلیارد تصویر با بهرهگیری از این فناوری در اینترنت منتشر شده است.
بر اساس تازهترین اطلاعات شرکت اوپنایآی، کاربران بهصورت روزانه بیش از ۲ میلیون تصویر با استفاده از مدل «دالای۲» تولید میکنند. در تنها ۱۵ ماه، این نرمافزار تقریبا ۹۱۶ میلیون تصویر مصنوعی ایجاد کرده است.
بسیاری از این تصاویر به شدت غیرواقعی و عجیب به نظر میآیند. واقعاً کاربران تصاویری غیرممکن خلق میکنند که از چهرههایی با تمثیل عیسی مسیح ساختهشده از میگو تا حیوانات انساننما و موجودات عظیمالجثهای که در حال ویرانی بناهای تاریخی مشهور هستند را در بر دارند.
با پیشرفت سریع این فناوری، کیفیت تصاویر بهطور پیوسته در حال ارتقاء است و به تدریج واقعگرایانهتر میشوند. این پیشرفت تشخیص اصالت آنها را دشوارتر میسازد.
به تازگی یک زن فرانسوی قربانی کلاهبرداری قرار گرفت و ۸۳۰ هزار یورو را از دست داد. کلاهبردار با استفاده از تصاویر دستکاریشده با هوش مصنوعی از بازیگر نامدار آمریکایی، برد پیت، او را فریب داده بود.
چگونه میتوان تصاویر ساختهشده با هوش مصنوعی را شناسایی کرد؟
اگرچه این تصاویر بسیار واقعی به نظر میرسند، اما همچنان بینقص نیستند و میتوان با روشهای متفاوتی آنها را از تصاویر واقعی تشخیص داد.
یکی از شایعترین نشانههای تصاویر جعلی تولیدشده توسط هوش مصنوعی، نقصهای جزئی در فرمهای انسانی است.
به عنوان نمونه، هوش مصنوعی معمولاً در تولید دستها دچار نقیصه میشود و اغلب انگشتان را به شدت بلند، کوتاه، بدشکل یا با تعداد غیرمعمول ایجاد میکند. در بسیاری از تصاویر افراد ممکن است چهار، شش یا حتی هفت انگشت داشته باشند.
علاوه بر این، تناسب غیرطبیعی اعضای بدن یا عدم تقارن در چهره از دیگر مشکلات رایج در تصاویر تولیدی به شمار میرود. چشمها که به عنوان یکی از چالشبرانگیزترین جزئیات برای هوش مصنوعی محسوب میشوند، ممکن است نامتقارن بوده، انعکاسهای ناهماهنگ داشته باشند یا به رغم واقعگرایانه بودن تصویر، فاقد روح و احساس به نظر برسند.
یکی از بارزترین نشانههای تولید تصاویر مصنوعی، تحریف متن است. مدلهای هوش مصنوعی به ویژه در تولید کلمات قابل خواندن با مشکل مواجه هستند و اغلب به جای متن مفهومی، حروف بیمعنا یا درهم و برهم ایجاد میکنند.
این مشکل را میتوان در تابلوهای راهنما، بیلبوردها یا برچسبهای روی محصولات مشاهده کرد.
نورپردازی و سایهها نیز میتوانند نشانههایی از مصنوعی بودن تصویر باشند. در عکسهای واقعی، نور همیشه از قوانین طبیعی پیروی میکند اما در تصاویر تولیدشده با هوش مصنوعی، بازتابها و سایهها ممکن است با نور سازگار نباشند و احساسی غیرواقعی ایجاد کنند.
بسیاری از این تصاویر در نورپردازی دچار یکنواختی بیشازحد هستند و سطح پوست یا اشیاء را بسیار صیقلی و مصنوعی نشان میدهند. شبیه به تصاویری که در کارتونهای دیزنی مشاهده میشود.
تصاویر تولیدشده با هوش مصنوعی معمولاً از نقصهای طبیعی در عکسهای واقعی محروم هستند. در عکاسی واقعی، نویز دیجیتال در تصاویری با نور کم دیده میشود، ولی در تصاویر تولیدشده با هوش مصنوعی یا بهطور کامل وجود ندارد و یا به شکل غیرطبیعی یکنواخت به نظر میرسد.
علاوه بر این، هوش مصنوعی تمایل دارد که بافتها را بهطور غیرطبیعی صاف کند. به همین دلیل، پوست، سطوح و پارچهها در تصاویر مصنوعی بیشازحد بینقص و غیرواقعی به چشم میخورند.
در برخی موارد، چهرههای خلقشده با هوش مصنوعی به گونهای فاقد نقص و بینقش هستند که به نظر میرسد به طور افراطی رتوش شدهاند.
یکی دیگر از نشانههای شایع تصاویر تقلبی، الگوهای تکرارشونده است.
هوش مصنوعی معمولاً در ایجاد عناصر کاملاً منحصر به فرد با مشکل مواجه میشود و همین موضوع باعث میشود که برخی جزئیات در تصویر بهطور ناخودآگاه تکرار شوند.
در تصاویری که شامل گروهها هستند، ممکن است افرادی را با چهرههای تقریباً مشابه ببینید. همچنین، در پسزمینه نیز الگوهایی که بهطور غیرطبیعی تکرار میشوند میتوانند از نشانههای تصاویر تقلبی باشند.
به دنبال نشانههای غیرمتعارف باشید
حتی اگر تصویر در نگاه اول کاملاً واقعی جلوه کند، زمینه و محتوای آن میتواند سرنخهایی از جعلی بودن آن ارائه دهد.
برخی از نشانههای شایع تصاویر تولیدشده با هوش مصنوعی شامل اشیایی است که در محل نامناسبی قرار گرفتهاند، مراجع فرهنگی ناهماهنگ یا خطاهای تاریخی.
برای مثال: تابلوهای راهنمای خیابانی با رنگهای نامناسب، انعکاسهایی که با واقعیت سازگار نیستند و یا عناصر معماری که با سبک محلی تصویر سازگاری ندارند.
این موارد تماماً میتوانند هشدارهایی درباره مصنوعی بودن تصویر باشند.
چگونه میتوان اصالت یک تصویر را تأیید کرد؟
اگر تصویری بهطور بصری طبیعی جلوه کند اما هنوز هم مشکوک باشد، میتوانید از ابزارهای شناسایی استفاده کنید. هرچند این ابزارها بینقص نیستند اما میتوانند در شناسایی تصاویر جعلی به کار آیند.
یکی از بهترین روشها برای تأیید اصالت یک تصویر، استفاده از جستجوی معکوس تصویر (Reverse Image Search) گوگل است. این روش به کاربران این امکان را میدهد تا بررسی کنند آیا تصویر مذکور پیشتر در اینترنت منتشر شده است یا خیر و همچنین اصلی آن را شناسایی کنند.