گام بلند شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی برای ساخت LLM بومی
مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی، از تمرکز بر توسعه فناوری‌های پردازش متن و زبان طبیعی (NLP) در زبان فارسی خبر داد و گفت: قرار است این تحقیقات در پروژه سکوی ملی هوش مصنوعی با حمایت معاونت علمی ریاست‌جمهوری توسعه یابد.
، با پیشرفت سریع فناوری‌های هوش مصنوعی، پردازش زبان طبیعی یا NLP به یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین شاخه‌های این حوزه تبدیل شده است. NLP به کامپیوترها این توانایی را می‌دهد که زبان انسان را درک، تفسیر و تولید کنند؛ مهارتی که تا چند سال پیش تنها در قلمرو خیال می‌گنجید.
در این میان، زبان فارسی به دلیل ویژگی‌های خاص ساختاری، صرفی و نوشتاری، چالش‌ها و ظرفیت‌های منحصربه‌فردی برای پردازش ماشینی دارد. از تحلیل احساسات کاربران در شبکه‌های اجتماعی گرفته تا طراحی چت‌بات‌های فارسی‌زبان و موتورهای جست‌وجوی هوشمند، همه و همه نمونه‌هایی از کاربردهای NLP در زبان فارسی‌اند که امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته‌اند.
پردازش زبان طبیعی شاخه‌ای از هوش مصنوعی است که به تعامل بین کامپیوتر و زبان انسان (زبان طبیعی) می‌پردازد. هدف NLP این است که ماشین بتواند زبان انسان را درک، تفسیر، تولید و تحلیل کند، درست مانند یک انسان. استفاده از NLP برای زبان فارسی با چالش‌ها و ویژگی‌های خاصی همراه است. چون زبان فارسی ساختار، صرف و نحو و ویژگی‌های نگارشی خاصی دارد که آن را از زبان‌هایی مثل انگلیسی متفاوت می‌کند.
از جمله ویژگی‌های خاص زبان فارسی می‌توان به صرف افعال پیچیده، ساختار واژگانی مشتق‌شونده مثل نوشت (نویسنده، نوشته، نوشتنی)، نبود فاصله‌گذاری استاندارد چسبیدن کلمات، نیم‌فاصله، فاصله معمول و اشتباهات تایپی، وجود زبان محاوره و رسمی و راست‌به‌چپ بودن متن اشاره کرد.
NLP در زبان فارسی کاربردهای متنوعی در حوزه‌هایی چون ترجمه ماشینی (ترجمه فارسی به انگلیسی و بالعکس)، تشخیص احساسات کاربران در شبکه‌های اجتماعی، چت‌بات‌ها و دستیارهای صوتی فارسی‌زبان، خلاصه‌سازی متون فارسی، استخراج اطلاعات از اخبار، اسناد و مقاله‌های فارسی، درک پرسش و پاسخ خودکار و تصحیح غلط‌های املایی و گرامری است.
یکی از شرکت‌های دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی متشکل از اعضای هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت موفق شده محصولات متعددی را در حوزه‌های مختلف از جمله پردازش متن، پردازش صوت و پردازش تصویر تجاری‌سازی کند. این شرکت دانش.بنیان نوع یک با تکیه بر جوانان متخصص و نخبگان دانشگاهی، پروژه‌های تحقیق و توسعه را در سطح ملی به بهره‌برداری رسانده و نقش‌آفرینی در توسعه اقتصاد دیجیتال کشور را جزء ماموریت‌های اصلی خود می‌داند.
اکنون این شرکت در تلاش است تا جایگاه خود را در پروژه سکوی ملی هوش مصنوعی تثبیت کند.
سید محمدباقر سجادی، مدیرعامل این شرکت‌ه دانش‌بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی درباره فعالیت‌های این شرکت گفت: شرکت ما در سال ۱۳۹۸ به عنوان شرکت دانش‌بنیان ثبت شد و از همان زمان در حوزه هوش مصنوعی مشغول به فعالیت هستیم. تاکنون محصولات متنوعی تولید کرده‌ایم، اما در حال حاضر تمرکز اصلی ما بر حوزه پردازش متن و زبان طبیعی (NLP) در زبان فارسی است.
وی ادامه داد: در تلاش هستیم که محصولات مؤثری در این حوزه ارائه دهیم. یکی از پروژه‌های مهم ما، همکاری در توسعه سکوی ملی هوش مصنوعی است که قرار است مدل زبانی خاص‌منظوره‌ای (LLM) برای صنعت و فروشگاه‌ها عرضه کند.
سجادی با اشاره به نقش معاونت علمی ریاست‌جمهوری در حمایت از توسعه فناوری‌های نوین، افزود: هوش مصنوعی در جهان به‌عنوان یک قدرت نوظهور شناخته می‌شود. اگرچه سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه در مقایسه با بازدهی آن هنوز کافی نیست، اما نگاه سرمایه‌گذاران به آن بسیار جدی است. کشور ما نیز باید از این جریان عقب نماند.
وی تاکید کرد: انتظار داریم معاونت علمی به‌عنوان یکی از نهادهای کلیدی در حوزه فناوری، از شرکت‌های فعال در زمینه هوش مصنوعی حمایت بیشتری داشته باشد. در سال‌های گذشته حمایت‌هایی به‌صورت وام و گرنت انجام شد که مؤثر بود. اما اکنون این حمایت‌ها به‌سمت خرید اولیه محصولات رفته تا شرکت‌ها بتوانند محصول خود را به بلوغ برسانند.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان گفت: در رویکرد جدید، معاونت علمی تمام هزینه توسعه یک محصول را تقبل می‌کند و به‌عنوان خریدار اولیه وارد عمل می‌شود. این اقدام می‌تواند مسیر توسعه و تجاری‌سازی محصولات بومی در حوزه هوش مصنوعی را هموارتر کند.
