بسته شدن ۹۳۰ کارخانه | کاهش ۸۰ کیلوگرمی سرانه مصرف لبنیات

محصولاتی همچون شیر، خامه، پنیر، سرشیر، دوغ، کره و سایر فرآورده‌های لبنی به عنوان آخرین منبع مقرون‌به‌صرفه غذایی برای اقشار کم‌درآمد محسوب می‌شوند تا نیاز به پروتئین، فسفر و کلسیم را تأمین کنند. به نظر می‌رسد که این اقلام غذایی چند سال اخیر به تدریج از سفره گروه‌های کم‌برخوردار جامعه حذف شده‌اند.

تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که یکی از پیامدهای وخیم کاهش مصرف محصولات لبنی، محدودیت رشد قد در کودکان به دنیا آمده بوده و این مسئله می‌تواند احتمال کوتاه قد شدن نسل‌های آینده ایرانی‌ها را افزایش دهد. همچنین، کاهش مصرف فرآورده‌های لبنی می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان و برخی انواع سرطان‌ها را نیز بالا ببرد.

احسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تولیدکننده فرآورده‌های لبنی ایران در گفتگو با آفتاب نیوز اظهار داشت: طبق تصمیم دولت، شیر خامی که به دامداران تحویل داده می‌شود، نسبت به ماه خرداد سال گذشته بایستی ۲۰ درصد افزایش قیمت داشته باشد و فرآورده‌های لبنی نیز به طور طبیعی باید معادل ۲۵ درصد رشد قیمت را تجربه کنند. با این حال متأسفانه قیمت شیر خام همچنان در سطوح بالای قیمت‌های مصوب دولتی عرضه می‌شود، که منجر به بحران در صنعت فرآورده‌های لبنی شده است. در این شرایط، تولیدکنندگان با زیان‌های فراوانی مواجه‌اند. دامداران و حامیان آن‌ها، نظیر معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، به افزایش هزینه‌ها در زمینه علوفه، حقوق و دستمزد و داروهای وارداتی اشاره کرده‌اند. به طور کلی، افزایش قیمت شیر نه تنها به ۲۰ درصد محدود نمانده، بلکه اکنون از ۳۰ درصد هم فراتر رفته است. انتظار می‌رود قیمت لبنیات نیز با رشد بیشتری نسبت به شیر افزایش یابد.

وی همچنین با رد شایعات مربوط به افزودن آب به شیر، توضیح داد که طبق نظارت نهادهای مربوطه، ممکن است شیر تنها با کاهش درصد چربی برای رقیق شدن تنظیم شود و بر روی بسته‌بندی نیز ذکر خواهد شد که این شیر با چربی کم تهیه شده است و به همین دلیل این محصولات قطعاً نسبت به شیر طبیعی رقیق‌تر خواهند بود. متأسفانه، به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، مصرف شیر و دیگر فرآورده‌های لبنی به شدت افت کرده است. در سال ۸۹ به لطف یارانه‌های دولتی، میانگین مصرف هر فرد از کل فرآورده‌های لبنی به ۱۳۰ کیلوگرم رسیده بود، اما اکنون این عدد به ۵۰ کیلوگرم تقلیل یافته است. به عبارتی، سرانه مصرف لبنیات در طی ۱۴ سال تقریباً ۸۰ کیلو کاهش یافته است. چنین افتی می‌تواند تبعات جدی بر سلامت جامعه داشته باشد و هزینه‌های زیادی را برای تولید و واردات دارو و فراهم کردن تخت‌های بیمارستانی به همراه خواهد داشت. بدیهی است که این کاهش در نقاط محروم بیشتر مشهود است.

ظفری در ادامه به افت مصرف فرآورده‌های لبنی اشاره کرد و بیان داشت: این کاهش به طرز واضحی بر این صنعت تأثیر گذاشته است؛ در سال ۱۳۸۹ تعداد کارخانه‌های فعال در ایران حدود ۱۲۷۰ تا ۱۲۸۰ واحد بود، اما در حال حاضر به ۳۴۰ تا ۳۵۰ واحد تقلیل یافته است. به عبارت دیگر، ظرف ۱۴ سال اخیر حداقل ۹۳۰ کارخانه تولید لبنیات در کشور تعطیل شده‌اند. این روند نزولی باید جدی‌تر مورد توجه مسئولان قرار گیرد. از سوی دیگر، کارخانه‌های فعال نیز اغلب با کمتر از ظرفیت خود و فقط با حداقل تولید فعالیت می‌کنند. با توجه به نوسانات قیمت و عدم ثبات اقتصادی، صادرات نیز با ضعف جدی مواجه است و بسیاری از کارخانه‌ها مجبور به تعطیلی کامل خود شده‌اند.