دلایل افزایش موارد سکته‌های مغزی در سطح جهانی
تحقیقی که در مجله «لنست نورولوژی» به چاپ رسیده، نشانگر افزایش قابل توجه موارد سکته مغزی در سطح جهانی در سه دهه اخیر است. عواملی همچون آلودگی هوا، گرمایش و شرایط زندگی در این بروز این افزایش مؤثر بوده‌اند.
این بیماری در حال حاضر به سالیانه نزدیک به ۱۲ میلیون نفر ابتلا می‌زند و موجب مرگ هفت میلیون فرد می‌شود.
در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، در حالی که مرگ‌ومیر ناشی از سکته مغزی ۴۴ درصد افزایش پیدا کرده، موارد جدید آن به طور شگفت‌انگیزی ۷۰ درصد رشد کرده است. همچنین ناتوانی ناشی از این بیماری نیز با افزایش ۳۲ درصدی روبه‌رو بوده است.
پروفسور «والری فیگین»، نویسنده اصلی مطالعه که این تحقیق به عنوان بخشی از پروژه «بار جهانی بیماری‌ها» (GBD, Global Burden of Disease) منتشر شده، اظهار داشت: با این که سکته مغزی به طور کلی قابل پیشگیری است، همچنان به عنوان یک چالش جدی در عرصه بهداشت جهانی باقی مانده است.
افزایش آمار افرادی که بر اثر سکته مغزی جان خود را از دست می‌دهند یا با پیامدهای آن دست و پنجه نرم می‌کنند، حکایت از ناکافی بودن استراتژی‌های فعلی پیشگیری دارد.
این مطالعه ۲۳ عامل خطر را شناسایی کرد که به عنوان مسئول ۸۴ درصد از بار سکته مغزی در سطح جهانی تلقی می‌شوند. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به آلودگی هوا، سیگار، اضافه وزن و فشار خون بالا اشاره کرد.
یکی از یافته‌های نگران‌کننده این تحقیق، افزایش نقش عوامل محیطی از جمله آلودگی هوا و دمای بالا در ابتلا به سکته مغزی است. در حال حاضر، آلودگی هوا از ذرات معلق به عنوان عاملی مرتبط با خون‌ریزی‌های مغزی کشنده شناخته شده است و بر این اساس، در سطح خطر معادل با سیگار کشیدن قرار می‌گیرد.
دکتر «کاترین اُ جانسون»، یکی از نویسندگان مقاله، بیان داشت: آلودگی هوا و افزایش دما نسبت به گذشته، تاثیر بیشتری بر بروز سکته‌های مغزی دارند.
او افزود: مدیریت این خطرات محیطی در کنار عوامل متابولیک و سبک زندگی امری ضروری است تا بتوانیم بار سکته مغزی را کاهش دهیم.
به نقل از ایندیپندنت، کشورهای با درآمد پایین و متوسط مانند هند، نیجریه و بنگلادش، بیشترین آسیب را می‌بینند و به خود اختصاص دهنده بیش از سه‌چهارم مرگ‌های ناشی از سکته مغزی هستند. نرخ سکته مغزی در مناطقی از آسیای شرقی، جنوب صحرای آفریقا و آسیای مرکزی به طور قابل توجهی تا ۱۰ برابر بیشتر از کشورهای با درآمد بالایی همچون آمریکای شمالی و استرالیا است.
دکتر جانسون، دانشمند ارشد این پژوهش در موسسه سنجش و ارزیابی سلامت ایالات متحده، تصریح کرد: تأثیرات ناشی از سکته مغزی به‌صورت نامتناسب بر بسیاری از کشورهای محروم در آسیا و جنوب صحرای آفریقا مشاهده می‌شود و این مسئله عمدتاً ناشی از بار رو به رشد عوامل خطر کنترل‌نشده از جمله فشار خون بالا و رشد چاقی و دیابت نوع ۲ در جوانان است. همچنین، کمبود خدمات پیشگیری و مراقبت از سکته مغزی در این نواحی مزید بر علت است.
او هشدار داد که در صورت عدم اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، آمار سکته مغزی در جمعیت جوان‌تر همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد.
عوامل متابولیکی نظیر فشار خون بالا، کلسترول بالا و چاقی همواره جزء کلیدی‌ترین عوامل مؤثر در بروز سکته‌های مغزی در سطح جهانی به شمار می‌آیند.
این تحقیق میان سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ نشان داد که بار سکته مغزی مرتبط با شاخص توده بدنی بالا ۸۸ درصد و افزایش قند خون ۳۲ درصد رشد داشته است.
عوامل سبک زندگی مانند کم‌تحرکی و الگوهای غذایی مملو از نوشیدنی‌های شیرین نیز به افزایش سکته مغزی به‌ویژه در بین جوانان کمک کرده‌اند.
دکتر جانسون خاطر نشان کرد: با توجه به این که ۸۴ درصد سکته‌های مغزی به عوامل پیشگیری‌پذیر مربوط می‌شود، به وضوح فرصتی برای معکوس کردن این روند وجود دارد.
وی ابراز کرد: نیاز فوری به اقدام در خصوص آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی و مدیریت چاقی و فشار خون احساس می‌شود.
