تحلیل بازی، ایجاد فضای مناسب و گزینش بهترین پاس؛ قواعد نادیده گرفته شده در فوتبال ایران

محسن بابادی در مصاحبه‌ای با ایسنا بیان داشت: در کنار مشکلات متعدد فوتبال کشور که پرداختن به هر یک از آن‌ها ساعت‌ها زمان می‌طلبد و نیاز به نوشتن کتابی جامع در این زمینه دارد، عوامل کلیدی وجود دارند که منجر به ارائه فوتبال بی‌کیفیتی توسط تیم‌های ایرانی می‌شوند؛ تیم‌هایی که به وضوح با استانداردهای جهانی فاصله دارند. بسیاری از کارشناسان فوتبال در رسانه ملی پس از بازی‌های مهمی مانند دربی میان استقلال و پرسپولیس و سایر مسابقات تیم ملی، بیشتر بر روی این نکات می‌پردازند که اگر داور اشتباه نمی‌کرد یا فرصتی به گل تبدیل می‌شد، نتیجه‌ای متفاوت رقم می‌خورد. سال‌هاست که کارشناسان معتبر فوتبال تنها بر روی این موارد سطحی متمرکز شده‌اند و به زمینه اصلی که باعث بروز چنین فجایعی شده، توجهی ندارند.

او ادامه داد: باید به تحلیل ریشه‌ای و چرایی ناکامی‌ها در گل زدن و گل خوردن‌ها پرداخته و بررسی کنیم که چرا یک تیم در حمله، ضدحمله، دفاع، پرس و یا مالکیت توپ عملکرد موفقی ندارد. اگر بازی‌های رئال مادرید و بارسلونا، به عنوان دو غول حاضر در فوتبال جهان که در دو دهه گذشته همواره در اوج بوده‌اند و مملو از ستارگان بزرگ، را به عنوان الگو در نظر بگیریم، به چند نکته حیاتی پی خواهیم برد که باید در فوتبال کشورمان مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر، علی‌رغم توجهی که به حاشیه‌ها و مسایل فنی مرتبط با تاکتیک‌ها، انتقال از دفاع به حمله و بالعکس داده می‌شود، برخی مربیان در رده‌های پایه و بزرگسالان یا اطلاعات کافی در این زمینه ندارند یا در عمل نمی‌توانند آن را به الگویی عملی تبدیل کنند.

این کارشناس فوتبال اضافه کرد: یکی از اصول کلیدی، «انتخاب بهترین گزینه برای پاس‌دادن» است. متأسفانه بسیاری از بازیکنان ایرانی در انتخاب ایده‌آل‌ترین گزینه از میان گزینه‌های پاس، به ندرت موفق عمل می‌کنند. تصمیم‌گیری صحیح در شرایط گوناگون بازی از اهمیت بالایی برخوردار است و این مسأله تنها با تمرین مکرر و آموزش مستمر از جانب مربیان، به صورت تدریجی در وجود بازیکنان شکوفا شده و تبدیل به یک توانمندی می‌گردد. به همین دلیل است که بازیکنان کشورهای پیشرفته در فوتبال همواره در لحظات مختلف بازی، بهترین تصمیمات را اتخاذ کرده و بازی کم‌اشتباهی به نمایش می‌گذارند.

او ادامه داد: همچنین ملاحظه می‌شود که گروه وسیعی از بازیکنان ایرانی تنها به احساسات درونی خود اکتفا کرده و فاقد منطق و فلسفه خاصی در انتخاب گزینه‌های مناسب برای پاس‌دادن هستند. این امر به دلیل ناکافی بودن آموزش‌های تخصصی در این زمینه و عدم توجه مربیان به جزئیات بروز می‌کند. در حقیقت، اصلاحات حین تمرین به موضوعات دیگری مربوط بوده و از اهمیت این موضوع خاص غافل شده‌اند. اگر هم بر روی این مقوله کار شده، بیشتر مربوط به پاس‌های اولیه بوده و نه تکرار آن در طول بازی. در تیم‌های بارسلونا و رئال مادرید، که هر مسابقه آن‌ها به نوعی یک کلاس آموزش پیشرفته به حساب می‌آید، می‌توان به جرأت گفت که بیش از 90 درصد پاس‌های این ستاره‌ها بهترین انتخاب ممکن بوده‌اند. اما در کشور ما، در خوشبینانه‌ترین حالت می‌توان گفت که حدود 60 درصد پاس‌ها به عنوان بهترین گزینه برای ارسال شناخته می‌شوند. به همین دلیل، با بازی‌های پراشتباه و عدم شکل‌گیری تاکتیک‌های مؤثر روبرو هستیم که منتهی به نتیجه می‌شود.

بابادی تصریح کرد: دلیل این مسأله نیز ناشی از مشکلات بنیادی است که در ریشه‌ها نهفته بوده و به همین خاطر بازی‌های ما با کیفیت پایین و بی‌هدف برگزار می‌شود و تنها در لحظاتی اندک امکان لذت بردن از دیدن یک بازی زیبا وجود دارد. یکی دیگر از عواملی که در آموزش بهدرستی مورد توجه قرار نگرفته و به انتخاب گزینه مناسب برای پاس‌دادن مرتبط است، توانایی بازی‌خوانی است. بازیکنان ما در این زمینه نیز عملکرد ضعیفی از خود به نمایش گذاشته و این ناشی از عدم آموزش صحیح و اصولی در رده‌های پایه است. درصد بالایی از مربیان نسبت به یاددادن این مسأله حیاتی یا به‌صورت آگاهانه و یا ناآگاهانه سهل‌انگاری کرده‌اند یا اصلاً نمی‌دانند که چگونه باید مهارت بازی‌خوانی و انتخاب بهترین گزینه‌ها برای پاس‌دادن را به شاگردان خود بیاموزند. از این رو، بازیکنانی که با اشتباهات فنی non-recoverable پا به تیم‌های بزرگ و رده‌های مختلف ملی می‌گذارند، باعث شده که کشور ما در نیم قرن گذشته به المپیک راه نیابد و حتی قهرمان جام ملت‌های آسیا نشود.

او خاطرنشان کرد: مسأله دیگری که به وضوح در اکثر فوتبالیست‌های کشورمان دیده می‌شود، عدم آگاهی و شناخت از اصول فضاسازی در مواقعی که با توپ و بدون توپ در میدان بازی هستند، است که این هم به مباحث قبلی مربوط می‌شود و در سال‌های اخیر در مسابقات حساس نیز به دلیل همین نقص با آسیب‌های زیادی مواجه شده‌ایم. بنابراین، اگر حتی تمام نکات تاکتیکی به بازیکنان آموزش داده شود و از نظر روحی و تکنیکی در سطح مطلوبی باشند، اما ندانند که چگونه باید بازی بخوانند یا فضاسازی کنند و در لحظات و شرایط مختلف به درک مناسبی از بازی خود و حریف برسند و همچنین نتوانند در زمان‌های درست با توپ یا بدون توپ حرکت کنند و پاس بدهند یا دریافت کنند، قطعاً شاهد فوتبال بی‌کیفیتی خواهیم بود که پر از ایرادات و نواقص خواهد بود. به همین دلیل مربیان جوان و بازیکنان باید بیشتر از همیشه به این مسائل توجه کنند تا بتوانیم شاهد بازی‌های زیباتری در لیگ‌های مختلف کشورمان باشیم.

این کارشناس فوتبال در پایان تصریح کرد: برای ارتقاء سطح فوتبال کشور، ضرورت یادگیری بیشتر، ارائه آموزش‌های هدفمند و اصولی توسط مربیان و پیروی از همین سه مسأله کلیدی که هرکدام در دنیای خود گسترش دارد، می‌تواند به بهبود کیفیت فوتبال کشور ما کمک کند. در چنین بستری می‌توان هر نوع تاکتیکی را به بهترین شکل ممکن با بالاترین بازدهی اجرا کرد، زیرا دانش، درک و قابلیت اجرای این تاکتیک‌ها با رعایت و شناخت زمان، بازی‌خوانی و آگاهی از فضا افزایش می‌یابد.