ترفند جدید دانشمندان برای جلوگیری از گسترش بیماری‌ها؛ تولید «اسپرم سمی» در پشه‌های نر
دانشمندان استرالیایی پس از آزمایش یک روش نوین کنترل آفات دریافتند که پشه‌های دستکاری‌شده ژنتیکی با اسپرم سمی می‌توانند به عنوان سلاحی جدید در مقابله با بیماری‌های گرمسیری مورد استفاده قرار گیرند.
روش موسوم به «تکنیک نر سمی» با هدف پرورش پشه‌هایی طراحی شده است که پروتئین‌های سمی در اسپرم خود تولید می‌کنند و پس از جفت‌گیری، ماده‌ها را از بین می‌برند.
پشه‌های ماده هدف این تکنیک هستند زیرا تنها این دسته از پشه‌ها هستند که با گزیدن و مکیدن خون سبب گسترش بیماری‌هایی مانند مالاریا و تب دنگی می‌شوند.
به گفته سام بیچ، محقق دانشگاه مک‌کواری استرالیا، این روش «می‌تواند به سرعت آفت‌کش‌ها عمل کند، بدون آنکه به گونه‌های مفید آسیبی وارد شود.»
وی افزود: «این راه‌حل نوآورانه می‌تواند نحوه مدیریت آفات را متحول کند و امیدی برای جوامع سالم‌تر و آینده‌ای پایدارتر فراهم آورد.»
این روش برای اولین بار روی مگس‌های میوه آزمایش شد تا امکان‌پذیری آن بررسی شود. مگس‌های میوه به دلیل چرخه زندگی کوتاه دو هفته‌ای، گونه‌ای رایج در آزمایشگاه‌ها هستند.
دانشمندان دریافتند که طول عمر مگس‌های ماده‌ای که با نرهای «سمی» جفت‌گیری کردند به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.
مکئی ماسلکو، یکی دیگر از پژوهشگران این تیم می‌گوید که آنها قصد دارند این روش را روی پشه‌های معمولی نیز آزمایش کنند.
وی افزود: «هنوز لازم است که این روش روی پشه‌ها آزمایش شود و تست‌های ایمنی دقیقی انجام گیرد تا اطمینان حاصل شود چنین تکینیکی برای انسان‌ها یا سایر گونه‌های غیرهدف مخاطره‌آمیز نیست.»
به گفته پژوهشگران، پشه‌ها باید به گونه‌ای دستکاری ژنتیکی شوند که تنها پس از رهاسازی در طبیعت، اسپرم سمی تولید کنند.
این کار می‌تواند با استفاده از تکنیک‌هایی انجام شود که به دانشمندان اجازه می‌دهند ژن‌های خاص را در شرایط معینی (مثلاً با استفاده از مواد شیمیایی یا محرک‌های زیستی) فعال یا غیرفعال کنند. به این روش، کنترل شرطی ژن‌ها گفته می‌شود.
این روش به نرهای سمی اجازه می‌دهد تا در شرایط آزمایشگاهی با ماده‌ها جفت‌گیری موفقی داشته باشند و فرزندان کافی برای توسعه این تکنیک تولید کنند.
بنا به گزارش فرانس‌پرس که به این موضوع اختصاص یافته، مهندسی ژنتیک سال‌هاست که برای کنترل جمعیت پشه‌های ناقل بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این روش‌ها به طور معمول با رهاسازی انبوهی از پشه‌های نر که به لحاظ ژنتیکی برای ناباروری دستکاری شده‌اند، باعث کاهش تولیدمثل می‌شوند.
به گفته اعضای این تیم تحقیقاتی، مدل‌های کامپیوتری نشان می‌دهند تکنیک‌هایی که پشه‌های گزنده ماده را به طور فعال از بین می‌برند، می‌توانند بسیار مؤثرتر باشند.
جزئیات این پژوهش در مقاله‌ای که شامگاه سه‌شنبه در مجله معتبر و تخصصی Nature Communications منتشر شد، تشریح شده است.
منبع: یورونیوز
