غیرمنطقی ترین جنگ تجاری تاریخ

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در حال نزدیک شدن به وضعیتی از جنگ تجاری است و به طور جدی در حال بررسی تحمیل تعرفه های سنگین بر روی سه شریک عمده تجاری ایالات متحده می باشد. رویکرد او به سلاح اقتصادی، به طرز تهاجمی و انقلابی نسبت به آنچه در دوره اول ریاست جمهوری خود انجام داده بود، می تواند ایالات متحده را با چالش های جدی مواجه کند.

احتمال افزایش عوارض گمرکی بر کالاهای وارداتی از مکزیک، کانادا و چین، آزمایش قابل توجهی برای رویکرد غیرمتعارف ترامپ در استفاده از تعرفه ها خواهد بود، که او آن را «بزرگ ترین دستاوردی که تا به حال خلق کرده است» می نامد.

این یک سرمایه گذاری بزرگ است که به وضوح از هر اقدام اقتصادی دیگری که ترامپ در چهار سال اول حکومتش انجام داده، مهم تر می باشد. این استراتژی می تواند موضوعات بنیادی ای که برای بسیاری از رای دهندگان حائز اهمیت است، از جمله اقتصاد و هزینه های زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.

اما اعمال تعرفه های موردنظر ترامپ با خطرات قابل توجهی همراه است: این تعرفه ها ممکن است تأثیر معکوس بر اقتصاد آمریکا داشته باشند، به ویژه در زمانی که قیمت ها برای مصرف کنندگان پیش از شروع دور جدید ریاست جمهوری ترامپ در حال افزایش بوده است. آغاز политики تعرفه ای علیه چین، کانادا و مکزیک می تواند قیمت ها در فروشگاه های خواربار را مجدداً بالا برده و یا بازار ناپایدار سهام را با یک شوک منفی مواجه سازد و بسیاری از کسب وکارها را در یک جنگ تجاری تمام عیار نابود کند. طبق نظر سی ان ان، «این جنگ می تواند بزرگ ترین ضربه به خودی باشد. این یک قمار خطرناک است. این طرح، فرمولی برای کند کردن شتاب اقتصادی و تشدید تورم در ایالات متحده است.»

وال استریت ژورنال به نوبه خود، روز شنبه مقاله ای با عنوان «احمقانه ترین جنگ تجاری در تاریخ» منتشر کرد. در این مقاله بیان شده است که استدلال ترامپ برای «حمله اقتصادی» به کانادا و مکزیک «بدون هیچ توجیهی است» و از خطرات بالقوه فاجعه آمیز آن هشدار داده است.

ترامپ تعرفه ها را به عنوان ابزاری تقریباً جادویی برای مذاکرات، راهی مؤثر برای اعمال فشار بر دوستان و هم پیمانان خود تصور می کند. او بیان کرده است که اعمال تعرفه ها برای حل مشکلات اساسی مانند کسری تجاری، مهاجرت غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر ضرورت دارد.

ترامپ و حامیانش غالباً به درستی یادآوری می کنند که تعرفه ها در دوره اول ریاست جمهوری او موجب بروز تورم غیرقابل کنترل در اقتصاد آمریکا نشده بودند. اما آن تعرفه ها با شرایط و در زمان های بسیار متفاوتی نسبت به حال حاضر اعمال شده بودند.

ترامپ روز شنبه تعرفه هایی را بر روی ۱.۴ تریلیون دلار از کالاهای وارداتی وضع کرد. بر اساس برآوردهای موسسه مالیات آمریکا، این میزان بیش از سه برابر ۳۸۰ میلیارد دلار کالاهایی است که در دوره اول ریاست جمهوری او تحت سیاست های تعرفه ای قرار گرفتند.

در دوره اول ولایت ترامپ، تورم واقعاً مسئله ای برای اقتصاد آمریکایی محسوب نمی شد. امروزه، هزینه های زندگی 특히 در بخش غذا، نمایندگی های خودرو و تقریباً همه جوانب دیگر زندگی به طرز چشمگیری نسبت به دوره قبلی ترامپ افزایش یافته است. مصرف کنندگان، سرمایه گذاران و مقامات فدرال رزرو هم اکنون نسبت به حداکثر افزایش قیمت ها بسیار حساس و نگران هستند.

کاخ سفید تأکید دارد که تعرفه های ترامپ برای اقتصاد ایالات متحده مشکل زا نخواهد بود، اما برخی اقتصاددانان و کارشناسان تجاری بشدت نگران هستند، چرا که این تعرفه ها به ویژه همسایگان نزدیک ایالات متحده، یعنی کانادا و مکزیک را تحت تأثیر قرار می دهد.

در زمان ریاست جمهوری اولیه ترامپ، او به کانادا و مکزیک تهدید به وضع تعرفه کرد، اما هرگز این تهدید را عملی نکرد. مشاوران او وی را از انجام چنین اقداماتی منع کردند. اعمال تعرفه های سنگین بر کانادا و مکزیک ممکن است زنجیره های تأمین در اقتصاد آمریکای شمالی که به شدت به یکدیگر مرتبط اند را با اختلال روبرو کند و باعث افزایش قیمت ها گردد.

وضع تعرفه های ۲۵ درصدی بر نزدیک ترین شرکای تجاری ایالات متحده ممکن است به کلی قدرت اقتصادی آمریکای شمالی را تهدید کند، قدرتی که ایالات متحده به آن نیازمند است. «چرا می خواهیدخانه تان را در خطر بیندازید؟» 

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که پیامدهای تعرفه ای ترامپ به ویژه در صنعت خودروسازی خود را نشان خواهد داد. زیرا در این صنعت، قطعات معمولاً چندین بار قبل از آن که خودروها به نمایندگی ها برسند، از مرزها عبور می کنند. پیش بینی ها نشان می دهد که قیمت یک خودروی معمولی در آمریکا به دلیل تعرفه ها ممکن است ۳۰۰۰ دلار افزایش یابد.

صنعت نفت از کاخ سفید درخواست کرده است که نفت خام را در برابر تعرفه ها محافظت کند، چرا که کانادا بزرگترین خارجی تأمین نفت ایالات متحده است. کارشناسان هشدار می دهند که تعرفه ها می تواند قیمت بنزین را تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل کاخ سفید تصمیم گرفته تا تعرفه های انرژی بر کانادا را از ۲۵ درصد به ۱۰ درصد کاهش دهد.

از سوی دیگر، مسئله قیمت های مواد غذایی دغدغه بزرگی است که در ات قبلی بر اقتصاد رای دهندگان تأثیر گذاشته بود. اما مکزیک بزرگترین تأمین کننده خارجی میوه و سبزیجات ایالات متحده است، در حالی که کانادا در غلات، دام و گوشت، شکر و محصولات گرمسیری پرچم دار است.

کارشناسان به طور قاطع بر این عقیده اند که تعرفه های ایالات متحده می تواند قیمت ها را برای مصرف کنندگان افزایش دهد، به خصوص در فروشگاه های مواد غذایی و صنایع ساختمانی.

نکته ای که باید در نظر گرفت این است که افزایش قیمت ناشی از تعرفه به طور فوری بروز نخواهد کرد. در عوض، قیمت ها ممکن است به تدریج و به صورت مرحله ای افزایش یابند، زیرا اثرات آن از طریق زنجیره های تأمین پیچیده مشاهده می شود.

این طور نیست که همه به محض فردا قفسه های خود را با برچسب قیمت جدید بزنند و تمام شود. “شما شاهد خواهی بود که قیمت ها به آرامی تغییر می کنند. یک هفته در فروشگاه ها و هفته دیگری در حوزه املاک خواهد بود.

مشکل اینجاست که افزایش هزینه های ورودی کالاها، در کنار تعرفه های تلافی جویانه، می تواند برای کسب وکارها و مصرف کنندگان دردسرساز شود و این مساله نگرانی های علاقه مندان و مقامات فدرال رزرو را به دنبال دارد.

بر اساس برآوردهای کارشناسان اقتصادی، تعرفه های ترامپ بر مکزیک، کانادا و چین، به همراه تعرفه های تلافی جویانه این کشورها، می تواند تا سال ۲۰۲۵، ۱.۵ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا (GDP) را تحت تأثیر قرار دهد و ۲.۱ درصد دیگر در سال ۲۰۲۶ از بین ببرد.

«افزایش شدید تعرفه ها به سمت شرکای تجاری ایالات متحده می تواند یک شوک رکود تورمی به همراه داشته باشد یک تأثیر اقتصادی منفی که با انگیزه های تورمی همراه است و همچنین نوسانات بازار مالی را به دنبال داشته باشد.»

«بازی با آتش»

سوالی بزرگ وجود دارد که این است: فدرال رزرو چگونه به این مسأله پاسخ خواهد داد؟

اگرچه جروم پاول، رئیس فدرال رزرو و همکارانش ممکن است بخواهند که یک بار تأثیرات اولیه بر قیمت ها را نادیده بگیرند، اگر تعرفه ها ادامه یابند، ممکن است بانک مرکزی ایالات متحده مجبور شود تا تصمیمات خود را برای کاهش نرخ بهره به تأخیر بیندازد.

نقطه کلیدی برای مقامات فدرال رزرو این خواهد بود که ببینند چگونه تعرفه ها بر روانشناسی مصرف کننده تأثیر می گذارند و آیا اصلاً تأثیری خواهد داشت یا خیر. «اگر تعرفه ها انتظارات تورمی را افزایش دهند، فدرال رزرو ممکن است تحت فشار قرار گیرد تا نرخ ها را برای مدت طولانی تر کنترل کند، که در نتیجه شرایط مالی را سخت تر کرده و بر روند رشد اثر بگذارد».

البته هنوز در اوایل این قضیه هستیم و نمی توان به دقت گفت که همه این تحولات چگونه پیش خواهد رفت. عوامل متغیر زیادی وجود دارد از جمله اینکه زنجیره های تأمین پیچیده و مصرف کنندگان چگونه واکنش نشان خواهند داد.

این امر ممکن است که یک توافق در آخرین لحظه قبل از آنکه عوارض واقعی به بار بیاید، به وقوع بپیوندد.

با این حال، اعمال چنین تعرفه هایی بر این حجم وسیع از کالاها، استراتژی ای پرخطر است، استراتژی ای که حتی ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود هرگز آن را پیاده سازی نکرد.

سی ان ان