دلایل متداول ایجاد درد در کیسه صفرا

درد ناشی از مشکلات کیسه صفرا معمولاً در ناحیه بالایی سمت راست شکم حس می شود. کیسه صفرا یک عضو با شکل گلابی است که در بخش بالایی و سمت راست شکم و در زیر کبد واقع شده است. وظیفه این عضو ذخیره سازی، غلیظ سازی و ترشح صفرا در فرایند گوارش است. این درد ممکن است به نواحی میانی شکم یا پایین سینه نیز سرایت کند و در برخی موارد ممکن است با دردهای قلبی اشتباه گرفته شود.

درد کیسه صفرا چگونه خود را نشان می دهد؟

درد مرتبط با کیسه صفرا معمولاً به صورت درد شدید و چنگ زنی در ناحیه بالای سمت راست شکم تجربه می شود. جنبۀ تهوع و استفراغ نیز معمولاً در این شرایط به چشم می خورد. گاهی این درد ممکن است در مرکز شکم یا حتی پایین قفسه سینه حس شود و به اشتباه به عنوان درد ناشی از حمله قلبی تفسیر گردد. بسیاری از افرادی که دچار مشکلات کیسه صفرا هستند، معمولاً بعد از مصرف غذاهای سنگین یا هنگامی که در شب دراز می کشند، این درد را به مراتب شدیدتر تجربه می کنند.

برخی افراد ممکن است احساس درد کنند که در اصل آن یک ناحیه خاص است، اما در نقاط مختلفی از بدن حس می شود. چنین دردی که به کیسه صفرا مرتبط است، ممکن است در ناحیه زیر شانه یا میان دو کتف نیز احساس شود.

علت های محتمل

طیف وسیعی از عوارض کیسه صفرا می تواند منجر به درد در ناحیه شکم شود.

سنگ کیسه صفرا

سنگ های صفراوی تشکیل شده از تجمعات سخت و شبیه دانه شن هستند که از کلسترول و بیلی روبین تشکیل می شوند. این سنگ ها در نتیجه عدم تعادل مواد در صفرا یا زمانی که کیسه صفرا نتواند به طور کامل یا کافی تخلیه شود، شکل می گیرند.

چنانچه سنگ کیسه صفرا را تجربه کنید، ممکن است ناگهان دردهای شدیدی را حس کنید، به ویژه اگر این سنگ ها موجب انسداد مجرای صفرا شوند. پزشکان به این نوع درد، حمله کیسه صفرا می نامند.

در مواردی که سنگ به بخش اولیه روده باریک برسد، ممکن است درد کاهش یابد؛ اما برای تسکین كامل این درد، نیاز به درمان خواهید داشت.

کله سیستیت یا التهاب ناگهانی کیسه صفرا
کله سیستیت وضعیتی است که در آن کیسه صفرا دچار التهاب می شود. این وضعیت به دلیل انسداد مجرای کیسه صفرا توسط سنگ پدید می آید. این مجرا مسئول انتقال صفرا به داخل و خارج از کیسه صفراست. کله سیستیت ممکن است ناشی از سرطان کیسه صفرا یا عوارضی مانند دیابت نیز باشد. درد ناشی از کله سیستیت معمولاً حداقل ۳۰ دقیقه به طول می انجامد و اغلب با علائم تهوع و استفراغ همراه است.

دیسکینزی صفراوی

دیسکینزی صفراوی به اختلالی در حرکات طبیعی کیسه صفرا اطلاق می شود که در آن کیسه صفرا قادر به انقباض یا آزاد کردن صفرا به شکل مؤثر نیست. این مشکل در نتیجه ناهنجاری هایی در حرکات مجرای صفرا و اسفنکتر اودی به وجود می آید. اسفنکتر اودی یک عضله نرم و گرد است که جریان صفرا و مایع لوزالمعده را به سمت روده باریک کنترل می کند.

وجود این اختلال ممکن است باعث تجمع صفرا در کیسه صفرا شود، با این حال موجب تشکیل سنگ نمی شود. اگر کیسه صفرا به درستی تخلیه نشود یا صفرا آزاد نکند، ممکن است درد همراه با علائمی چون تهوع و استفراغ را تجربه کنید.

سنگ مجرای صفراوی

سنگ مجرای صفراوی زمانی رخ می دهد که سنگی در مجرای صفرا وجود داشته باشد. در این حالت، جریان طبیعی صفرا ممکن است مختل شود و درد در ناحیه راست شکم به وجود آید. همچنین احتمال بروز التهاب و تورم و یرقان نیز در این شرایط وجود دارد.

کلانژیت

کلانژیت نوعی اختلال در مجراهای صفرا است. این عارضه می تواند شامل کلانژیت (عفونت باکتریایی در مجرای صفرا) یا کلانژیت اسکلروزان (یک اختلال خودایمنی که به مجرای صفرا آسیب می زند) باشد. موارد جدی کلانژیت ممکن است به باریک شدن یا انسداد مجرای صفرا منجر شود که در نهایت موجب تجمع صفرا در کبد و درد شدید در کیسه صفرا می شود.

پولیپ کیسه صفرا

پولیپ کیسه صفرا به تشکیل بافت غیرطبیعی در لایه داخلی کیسه صفرا اشاره دارد. این پولیپ ها معمولاً بی خطر هستند، اما می توانند نشانه ای از وجود مشکلات دیگر در کیسه صفرا باشند و ممکن است عوارضی مانند التهاب ایجاد کنند. تقریباً ۵ درصد از این پولیپ ها می توانند به شکل سرطان درآیند.

سرطان کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا بیماری نادری است که با رشد غیرقابل کنترل سلول ها در کیسه صفرا ایجاد می شود. افراد مبتلا به این نوع سرطان علاوه بر درد ممکن است علائمی نظیر تهوع، استفراغ، برآمدگی شکم و یرقان نیز داشته باشند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر به غیر از درد کیسه صفرا، هر یک از علائم زیر را نیز تجربه می کنید، باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید: درد شکمی که چند ساعت طول بکشد. تب بالا همراه با لرز. تهوع و استفراغ شدید. یرقان

این علائم ممکن است نشان دهنده عفونت یا التهاب جدی در کیسه صفرا و مجراهای آن باشد که در صورت عدم درمان، این اختلال می تواند خطرناک شود.

تشخیص

برای تعیین علت درد کیسه صفرا، پزشک از شما درباره علائم، عادات غذایی و سوابق پزشکی تان سؤالاتی خواهد کرد. سپس معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. به منظور تأیید تشخیص احتمالی پزشک، آزمایش های زیر معمولاً انجام می شوند: آزمایش خون شامل CBC، تست عملکرد کبد و بررسی سطح بیلی روبین که برای شناسایی نشانه های عفونت یا التهاب در کیسه صفرا، مجرای صفرا و کبد کمک می کند.. سونوگرافی که می تواند تصاویر داخلی بدن را ارائه دهد و وجود سنگ یا انسداد در مجرای صفرا را نشان دهد.. سی تی اسکن که تصاویری از کیسه صفرا و مجرای صفرا و هرگونه اختلال در این نواحی را نمایان می کند.. ام آرآی که نیز تصاویری از اعضای داخلی بدن ارائه می دهد و می تواند انسدادها یا سنگ ها را شناسایی کند.. کوله سیستوگرافی (HIDA scan) که با استفاده از مواد رادیواکتیو، تصاویری از مجراهای صفرا ارائه می دهد. نتایج این تست ها می تواند وجود انسدادها یا انقباضات غیرطبیعی کیسه صفرا را فاش کند.. ERCP که با استفاده از اشعه ایکس و اندوسکوپی، به پزشک اجازه می دهد تا سنگ ها را خارج کند.

درمان

خوشبختانه روش های درمانی می تواند به کاهش درد کیسه صفرا کمک کند. اما طرح درمان شما به علت اصلی این درد بستگی دارد. در بسیاری از موارد، پزشک ممکن است تجویز دارو یا انجام جراحی را توصیه کند.

داروها

پزشک ممکن است برای مدیریت درد کیسه صفرا از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی نظیر دیکلوفناک، فلوربی پروفن یا تنوکسیکام استفاده نماید. در موارد شدید، ممکن است تجویز کدئین یا مورفین نیز در نظر گرفته شود.

آنتی بیوتیک هایی مانند آمپی سیلین، سیپروفلوکساسین یا وانکومایسین می توانند برای افرادی که دچار عفونت در کیسه صفرا یا مجرای صفرا هستند موثر واقع شوند. داروهایی مانند اورسودیول هم می توانند به حل کردن سنگ های کلسترولی کمک کنند.

جراحی

در موارد حاد، پزشک ممکن است انجام جراحی برای خارج کردن کیسه صفرا را پیشنهاد کند. این عمل جراحی یکی از رایج ترین روش های جراحی در بسیاری از کشورها به شمار می آید.

انواع جراحی کیسه صفرا عبارتند از: جراحی باز کیسه صفرا. جراحی لاپاراسکوپیک کیسه صفرا.