روش‌های انتقال ویروس تب کریمه‌کنگو
محمد زینلی با اشاره به اینکه «تب خون‌ریزی‌دهنده کنگو» یکی از بیماری‌های ویروسی خطرناک به شمار می‌آید، تصریح کرد: کنه که نوعی آفت است، ناقل اصلی ویروس کریمه‌کنگو به شمار می‌رود. در ایران، کنه‌های «هیالوما» به‌طور قابل توجهی نسبت به سایر انواع کنه‌ها شایع هستند. این کنه‌ها در تمامی مراحل زندگی خود، یعنی از مرحله تخم، لارو و تا زمان بلوغ کامل، قادرند ویروس را به انسان منتقل کنند. به‌طور کلی، کنه‌ها می‌توانند هم حیوانات و هم انسان‌ها را به این ویروس مبتلا سازند.
روش‌های انتقال تب کریمه‌کنگو
وی در خصوص نحوه انتقال ویروس به انسان توضیح داد: کنه‌ها می‌توانند از طریق نیش زدن، انسان‌ها را به بیماری مبتلا کنند که این نوعی انتقال مستقیم به شمار می‌آید. همچنین در صورتی که انسان‌ها با ترشحات و به‌ویژه خون حیواناتی که به این ویروس آلوده شده‌اند، به‌ویژه در زمان ذبح، تماس پیدا کنند، ممکن است به بیماری مبتلا شوند. حیواناتی که به کریمه‌کنگو مبتلا هستند، هیچ نشانه مشخصی از بیماری ندارند. اگرچه این حیوانات ظاهری بدون علامت دارند، اما ممکن است حامل ویروس باشند و قادر به انتقال آن به انسان‌ها شوند.
رئیس اداره بیماری‌های زئونوز وزارت بهداشت در مورد روش‌های دیگر انتقال انسانی این بیماری بیان کرد: یکی دیگر از شیوه‌های انتقال، انتقال از انسان به انسان است. افرادی که به شکل حاد به تب کریمه‌کنگو مبتلا می‌شوند، می‌توانند از طریق خون و ترشحات خود، بیماری را به دیگران منتقل کنند و افرادی که در مراکز درمانی به بیماران مبتلا خدمت‌رسانی می‌کنند در معرض خطر قرار دارند و ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. متاسفانه، موارد انتقال انسان به انسان در سال‌های گذشته در کشور گزارش شده است.
زینلی در مورد علائم بیماری تب خون‌ریزی‌دهنده کریمه‌کنگو اظهار داشت: تب، دردهای عضلانی، سردرد و نشانه‌های گوارشی نظیر تهوع و استفراغ از جمله علائم شایع این بیماری محسوب می‌شوند. همچنین در مراحل حاد بیماری، ممکن است خونریزی‌های شدید از لثه، پوست یا دستگاه گوارش نیز اتفاق بیفتد.
نرخ مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری
وی در خصوص نرخ کشندگی بیماری تب کریمه‌کنگو ابراز کرد: در صورت عدم شناسایی و درمان به موقع مبتلایان، میزان مرگ‌ومیر این بیماری می‌تواند به ۳۰ تا ۵۰ درصد برسد. به طور متوسط، هر ساله حدود ۷۰ تا ۸۰ مورد قطعی ابتلا به تب کریمه‌کنگو در کشور گزارش می‌شود و میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری در ایران زیر ۱۰ درصد برآورد شده که حدود ۷ تا ۸ درصد است. اگرچه در سطح جهانی، موارد مرگ‌ومیر ناشی از تب کریمه‌کنگو به حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد گزارش شده، اما در ایران این نرخ حدود ۸ درصد است.
وضعیت بیماری در استان‌های مختلف
زینلی بااشاره به اینکه تب کریمه‌کنگو به‌عنوان یک بیماری «بومی» شناخته می‌شود، گفت: دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در سطح کشور موارد ابتلا به این بیماری را در استان‌های مختلف شناسایی کرده‌اند. پیشگیری از ابتلا به تب کریمه‌کنگو اولویت مهمی برای وزارت بهداشت می‌باشد. به منظور پیشگیری از این بیماری، ضروری است که روش‌های انتقال و پ Prevention بیماری به‌ویژه برای گروه‌های در خطر مانند دامداران، کارگران کشتارگاه‌ها، قصاب‌ها و کسانی که به‌طور مستقیم با دام‌ها در ارتباط هستند، مورد توجه قرار گیرد. همچنین زنان خانه‌دار که ممکن است با گوشت حیواناتی که به‌طور سنتی و بدون نظارت دامپزشکی ذبح شده‌اند مواجه شوند، در معرض خطر ابتلا به تب کریمه‌کنگو قرار دارند. تماس خون و گوشت حیوان آلوده با زخم‌ها، پوست‌های آسیب دیده، چشم و بینی می‌تواند این ویروس را به انسان منتقل کند.
اهمیت رعایت نکات بهداشتی برای پیشگیری از بیماری
رئیس اداره بیماری‌های زئونوز وزارت بهداشت با یادآوری نزدیک شدن به عید قربان گفت: افرادی که برای قربانی‌کردن در این عید نذر کرده‌اند، باید به نکات بهداشتی توجه کنند. ذبح حیوانات باید در مکان‌های مشخص شده توسط سازمان دامپزشکی صورت گیرد و نه در منزل. افراد می‌توانند با حضور در محل‌های تعیین شده، اقدامات لازم برای تهیه و ذبح دام را انجام دهند تا از تماس با خون حیوان ذبح شده به‌دور باشند. علاوه بر این، قصابان باید از وسایل محافظتی شامل ماسک، دستکش و چکمه استفاده کنند؛ تجهیز قصابان به این وسایل برای وزارت بهداشت حیاتی است.
زینلی همچنین افزود: گوشت حیوانی که ذبح شده باید بلافاصله در یخچال نگهداری شود، زیرا فرآیند «Rigor Mortis» به ۲۴ ساعت زمان نیاز دارد. در این فرآیند، pH اسیدی می‌تواند موجب از بین‌رفتن ویروس ممکن در گوشت شود.
گزارش‌گیری درباره مواجهه با کنه
زینلی از روستاییان و دامداران خواست در صورتی که با کنه بر روی بدن حیوانات مواجه شدند، از لمس کردن آن خودداری کنند و با همکاری سازمان دامپزشکی به سم‌پاشی دام و محل نگهداری آنها بپردازند. بار دیگر تأکید می‌کنم که عامل انتقال بیماری تب کریمه‌کنگو در کشور بومی شده و می‌تواند به انسان‌ها بیماری منتقل کند. کنه‌ها در فصول گرم سال فعال هستند و شرایط محیطی برای فعالیت آنها مناسب می‌باشد. فعالیت کنه‌ها در ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد به اوج خود می‌رسد و به‌طور معمول، خرداد، تیر و مرداد، بیشترین موارد ابتلا را به خود اختصاص می‌دهند.
وی توضیح داد: وزارت بهداشت اقدام به آموزش پزشکان در مورد بیماری تب کریمه‌کنگو کرده است. پزشکان در صورت مواجهه با بیماران مشکوک به تب کریمه‌کنگو، آنها را به مراکز درمانی منتقل خواهند کرد. داروهای مربوط به این بیماری به‌صورت رایگان در بیمارستان‌ها در اختیار مبتلایان قرار می‌گیرد.
