بیماران خاص در فشار افزایش قیمت دارو
«فقدان درمانی برای بحران دارو در نظام سلامت!» شاید بهترین توصیف برای چالش های کنونی در زمینه دارو در کشور باشد. مشکلاتی نظیر کمبود دارو و افزایش بی وقفه قیمت ها برای مدت ها تصویری تلخ از ناامیدی و درماندگی مردم را به نمایش گذاشته است. در حالی که مسئولین و مقامات دولتی بارها اعلام کرده اند که راه حل هایی برای مشکلات دارویی کشور در دست دارند، اما واقعیت این است که این وعده ها در عمل به هیچ نتیجه ملموسی منجر نشده و دسترسی به دارو برای مردم تغییر چندانی نکرده است.
طبق گفته های محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در حال حاضر با کمبود ۴۵۰ قلم دارو در کشور روبرو هستیم و بر اساس عدم انجام اقدامات موثر، پیش بینی می شود که این کمبودها در اسفندماه سال جاری افزایش یابد. نوسانات ارزی به همراه کمبود دارو باعث افزایش ناگهانی قیمت تقریباً ۱۰۰ دارو و افزایش بعضی از آنها تا ۴۰۰ درصد شده است. این وضعیت نه تنها هزینه های تولید و واردات دارو را به طرز چشمگیری افزایش داده، بلکه دسترسی به داروهای حیاتی را برای بخش بزرگی از جامعه مشکل و گاهی غیرممکن ساخته است. به گفته حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، این شرایط فشار زیادی را به دوش بسیاری از خانواده ها، به خصوص بیماران مزمن و مبتلا به سرطان، وارد کرده است. او تأکید می کند که هم اکنون بیش از ۵۰ درصد از هزینه های درمان از جیب مردم تأمین می شود و در صورتی که این وضعیت ادامه یابد، این رقم در سال آینده به ۸۰ درصد خواهد رسید!
مشکلات دیرینه
چالش های مرتبط با دارو، مسأله ای نیست که مختص به امروز یا دیروز باشد. چند سالی است که با تغییرات نرخ ارز و اعمال تحریم های جدید، رکود اقتصادی کشور و چالش های مشابه، نظام سلامت به خصوص در تأمین و تولید دارو دچار مشکلات جدی شده است. این وضعیت که دارو یکی از مهم ترین چالش های آن به شمار می رود، به موازات خود، خانواده های بیشتری را تحت فشار بیماری و تأمین دارو قرار داده است. در یکشنبه شب گذشته، پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، بیان کرد که کمبود دارو و هزینه بالای آن مشکلات جدی به وجود آورده است. به عنوان مثال، برخی بیماران به داروهایی نیاز دارند که هزینه ماهانه آنها به ۶۰ میلیون تومان و سالانه به ۷۰۰ میلیون تومان می رسد. هرچند افزایش قیمت دارو بار بیشتری را بر دوش جامعه می گذارد، اما این شرایط برای تعدادی از بیماران دردناک تر است؛ چرا که در حال حاضر ۷۰ هزار بیمار ام اس، ۲۳ هزار بیمار تالاسمی، ۱۲ هزار بیمار هموفیلی، ۱۱۰۰ بیمار پروانه ای و حدود ۱۳۵ هزار بیمار جدید سرطانی که به این آمار اضافه می شوند، باید علاوه بر بیماری های خود، با چالش های بزرگ تری چون کمبود دارو و قیمت گزاف آن دست و پنجه نرم کنند.
اصلاح داروهای آسیب زا با تدابیر جبرانی
با اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی از دارو، به دلیل نقش نامناسب سازمان های بیمه گر، پیش بینی می شود که قیمت داروها بین ۷ تا ۱۰ برابر افزایش یابد. محمد هاشمی، رئیس روابط عمومی سازمان غذا و دارو، در گفت وگو با جام جم، در این خصوص می گوید: سازمان غذا و دارو تأکید دارد که برنامه های اصلاح نظام دارویی با هدف افزایش شفافیت، کاهش وابستگی به ارز ترجیحی و بهبود دسترسی بیماران به داروهای اساسی در حال اجراست. هرچند این تغییرات ممکن است در کوتاه مدت با چالش هایی همراه باشد، اما در بلندمدت برای ایجاد ثبات در زنجیره تأمین دارو و مدیریت منابع ارزی تلاش می شود. وی به اصلاح داروهای آسیب زا به دلیل نوسانات اقتصادی و هزینه های تولید به عنوان یک امر طبیعی اشاره کرده و افزود که این مسائل می توانند با سیاست های جبرانی نظیر حمایت های بیمه ای و تخصیص یارانه های هدفمند مدیریت شوند. در حال حاضر، مشکلاتی مانند تأمین نقدینگی برای شرکت های دارویی، برنامه ریزی در پرداخت های بیمه ای و تأمین ارز لازم برای واردات مواد اولیه از جمله عواملی هستند که بر بازار دارو اثر گذاشته اند. سازمان غذا و دارو به همراه وزارت بهداشت و بیمه ها در تلاش هستند تا این چالش ها را مدیریت کرده و از بروز کمبودهای دارویی جلوگیری کنند. هاشمی همچنین بیان کرد: دولت در صدد است تا به کمک اقداماتی نظیر تقویت پوشش بیمه ای، تأمین ذخایر استراتژیک داروهای حیاتی و حمایت از تولید داخلی، فشار مالی بر بیماران خاص و صعب العلاج را کاهش دهد و دسترسی آنها به داروهای لازم را ساده تر کند. این سیاست ها در جهت کاهش هزینه های درمانی برای مردم و ایجاد تعادل بین تأمین پایدار دارو و حفظ قدرت خرید بیماران طراحی شده است. موفقیت این برنامه ها نیازمند همکاری نزدیک دولت، بیمه ها و بخش خصوصی می باشد.
بیماران ای بی؛ پمادهایشان جزو اقلام زیبایی است!
حجت الاسلام سیدحمیدرضا هاشمی گلپایگانی، مدیرعامل خانه ای بی، در گفت وگو با جام جم اشاره می کند که در حال حاضر ۱۱۰۰ کودک در کشور به بیماری ای بی مبتلا هستند و یکی از چالش های بزرگ ما دشواری در تأمین پانسمان های ضروری برای این کودکان به دلیل تحریم ها است. وی بیان می کند: پانسمان جزء اصلی ترین نیازهای این بیماران محسوب می شود؛ زیرا عدم دسترسی به این پانسمان ها ممکن است باعث عفونت و سپس ایجاد بافت های عمیق چرکی شود. متأسفانه در حال حاضر به دلیل تحریم، تأمین این پانسمان ها از طریق سازمان یونیسف یا وزارت بهداشت با دشواری هایی همراه است. هاشمی گلپایگانی همچنین به برآورد هزینه های درمان این کودکان اشاره کرده و عنوان می کند: حداقل هزینه ماهانه این کودکان مانند خرید بعضی داروها و پمادها بدون احتساب سایر هزینه های درمانی مانند دندانپزشکی، حدود شش میلیون تومان است. جالب اینجاست که بیمه ها پمادهای مورد نیاز این کودکان را به عنوان اقلام زیبایی محسوب می کنند، در حالی که کرم مرطوب کننده برای بیماران ای بی از جنبه درمانی بسیار ضروری است.
