بیژن بنفشه خواه، کمدینی که مهارت بالایی در خلق لحظات مفرح دارد
در پایان فیلم اجاره نشین ها، رضا بنفشه خواه به شکل یک فرشته نجات بر صحنه ظاهر می شود تا بشارت دهد که مباشر و مستأجرانی که در دام سرنوشت گرفتار شده اند می توانند به آینده مسکن و زندگی خود امیدوار باشند. او در این اثر سینمایی از حیطه کمدی فراتر می رود و دور از درگیری های غلام نسناس و آقا باقری، به فرای نقش های دست وپاگیر از جمله کلنگ عباس آقا و گارد قندی، نقشه و پلاک را به نمایش می گذارد تا بتواند به عنوان نشانی از امید و خوشبختی در دنیای کارمندی، پیام عاقبت به خیری را منتقل کند و دنیای آشفته ی این فیلم را به پایان برساند، و تماشاگران را با خنده و رضایت به سوی درهای سالن سینما هدایت نماید. چهار دهه پس از آن، بیژن بنفشه خواه در عرصه کمدی ایران با عبور از امواج پرتلاطم نقش های فرعی و اصلی در سریال های مختلف، چه موفق و چه ناموفق و همچنین برنامه های ترکیبی، به جایی رسیده است که بسیاری از کاربران خانم در فضای مجازی، او را به عنوان یکی از ویژگی های ایده آل جهت همسری معرفی می کنند. این ها به علت طنزی که او با دقت و ظرافت در شخصیت خود به تصویرکشیده، صورت می گیرد.
بنفشه خواه در نقش دکتر ملکی در سریال «ساختمان پزشکان» و شوهر خواهر پژمان در سریال «پژمان»، در دو مجموعه ی استراتژیک سروش صحت، توانایی هایش را در میان سیل استعدادهای جدید به نمایش گذاشت. به نظر می رسد که او با شخصیت پدرش در انتهای اجاره نشین ها تجلی پیدا کرده است. او توانسته است خود را در نگاه بینندگان بنشاند. دستیابی به چنین موفقیتی تنها نتیجه ی یک استعداد نیست. در کمدی، صرفاً خنده دار بودن کافی نیست؛ کمدین باید قادر باشد که مخاطب را به فضایی از خنده و طنز وادارد و آن را همچون جوی آبی که همیشه در حرکت است، ادامه دهد.
یک مثال دیگر از این تحولات خنده دار در سینمای کمدی ایران، به شادروان فتحعلی اویسی بازمی گردد. وی زمانی با ورود به عرصه ی کمدی توانایی جالبی از خود بروز داد، درحالی که پیش تر به عنوان بازیگر ثابت نقش های خشن شناخته می شد. او پیش از این دوره به عنوان نماد خشونت شناخته شده بود، اما وقتی یک شناگر ماهر آب را ببیند، بدون تردید شیرجه خواهد زد. در سریال «بدون شرح»، هنگامی که بنفشه خواه و اویسی با هم همکاری می کردند، اویسی سرنوشت هنری اش را به گونه ای تغییر داد که سال ها ماشین های پشت سرش بوق می زدند. موفقیت اویسی در کمدی ایرانی محصول شخصیتی ناپیدا بود که همواره پتانسیل های زیادی در خود داشت، یکی از آن ها کیومرث کاووسی بود.
بر خلاف اویسی که مسیرش را تغییر داد، بنفشه خواه به آرامی خود را از جمعیت انبوه کمدین های ایرانی متمایز کرد. از همان ابتدا او نقش هایی را ایفا کرده که نیازمند کمی طعم و نمک بودند. در میان شخصیت های اغراق آمیز، جواد رضویان و مهران غفوریان و همچنین سیامک انصاریان و رضا شفیعی جم در صدر فهرست ها قرار داشتند.
به همین دلیل، او در عرصه ی کمدی ایرانی در ۳ دهه ی اخیر همیشه حضور داشته، اما کمتر دیده شده است. صحنه در اختیار بازیگرانی بود که کارشان صرفاً به هم زدن فضای موجود تعلق داشت. هنگامی که مدیری نقش بیخودالملک را در سریال پرکاراکتر قهوه تلخ به بنفشه خواه واگذار کرد، نشان گر این بود که بنفشه خواه به خوبی می تواند شما را بخنداند. او به تدریج استعداد خود را به نمایش گذاشت. شاید یکی از مهم ترین دستاوردهای «نیسان آبی ۲» ترنم رضا سوسن و غافلگیری «صبحانه با زرافه ها» رقص بی نظیر شاهین باشد. چه در استودیوی تاریک لس آنجلس و چه در باغ نورانی در تهران، او به حفظ طعم مخصوص خود ادامه داد و مهارتش را به عنوان یک کمدین با پشتوانه خانوادگی بنفشه خواه به نمایش گذاشت.
در جشنواره ی امسال، او به همراه پژمان جمشیدی قرار است که دوباره جنبه های شوخ طبعی اش را به نمایش بگذارد. ما او را پذیرفته ایم، و او ما را با طراوت و سخاوت خنده اش مومن کرده است. بنابراین با آرامش به تماشایش خواهیم نشست. او نمو داده و به قاعده است. آن هایی که اینک به میانسالی رسیده اند، نقش او را در میان چند شخصیت اصلی به یاد می آورند و چگونگی دور کردن مشکل خود را در آن دوران فراموش نمی کنند.
ما ادامه خواهیم داد تا با بیژن بنفشه خواه پیش برویم تا به پایانی برسیم، درست همچون پایان اجاره نشین ها.
