گزارش گوینده خبر صداوسیما از لحظات پرتنش مشاهده هلال ماه مبارک رمضان
کیوان تاجدینی یکی از نام‌های شناخته‌شده و با تجربه در عرصه گویندگی صدا و سیما به شمار می‌رود که صدا و چهره‌اش برای بسیاری یادآور لحظات دلنشینی است. خیلی‌ها از آن آگاه نیستند که او پیش از ورود به دنیای حرفه‌ای صدا و سیما، به‌عنوان مددکار جانبازان قطع نخاعی فعالیت می‌کرد و دارای مدرک دکتری در رشته روان‌شناسی است. او خود معتقد است که ورودش به دنیای خبر و گویندگی کاملاً تصادفی بوده، اما این تصادف را به نوعی شانس می‌داند.
این گوینده معروف در گفت‌وگویی با ایسنا به تشریح چگونگی ورودش به سازمان صدا و سیما پرداخت.
تاجدینی اظهار کرد: در ابتدا، من به‌عنوان مددکار جانبازان قطع نخاعی مشغول به فعالیت بودم و در کنار آن نویسندگی را در مطبوعات آغاز کرده بودم. در اوایل دهه ۷۰ به‌عنوان کارشناس و نویسنده از طریق رادیو تهران ارتباطم با صدا و سیما برقرار شد و پس از آن با ورود به معاونت سیاسی، به‌عنوان دبیر گویندگی خبر و در برنامه‌های علمی مختلف معاونت صدا از جمله رادیو گفتگو و شبکه بین‌المللی جام‌جم به‌عنوان کارشناس و مجری فعالیت کردم. در زمان بازنشستگی (۲۹ بهمن ۱۴۰۲) من در سمت سردبیر و گوینده ارشد خبر مشغول به کار بودم.
در طی این سال‌ها همواره در سمت دبیر گوینده فعالیت داشته‌ام
او افزود: در آغاز کارم، مدعوین پیشنهاد اجرای برنامه‌های علمی رادیو از من خواستند که صدا را امتحان کنم. من این پیشنهاد را قبول کردم، اما به دلیل مسائل شخصی، از اجرای برنامه صرف‌نظر نمودم تا زمانی که معاونت سیاسی مجری نیاز داشت و اطلاعیه‌ای برای استخدام منتشر کرد. پس از قبولی در آزمون‌ها و مصاحبه‌های متعدد، به‌طور تمام‌وقت وارد صدا و سیما شدم.
تاجدینی توضیح داد: به‌عنوان دبیر – گوینده در حوزه خبر، ضرورت آشنایی با موضوعات مختلف وجود دارد که یکی از آنها توانایی نویسندگی است. از این رو، من از آغاز به دبیری مشغول شدم و به مرور زمان در اجرای برنامه‌های متنوع از جمله پلاتوهای تفسیر خبر، برنامه‌های صوتی (خبر ۶۰ ثانیه را به‌عنوان اولین مجری اجرا کردم)، دوگویی و گویندگی مشارکت داشتم و با موفقیت مراحل را پشت سر گذاشتم.
این گوینده با سابقه در خصوص رشته تحصیلی‌اش اشاره کرد: مدرک دکتری روان‌شناسی دارم و در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس و علامه طباطبایی تحصیل کرده‌ام. همیشه در چندین شغل فعالیت داشته‌ام و رشته دانشگاهی من به روابط انسانی مربوط می‌شود. سال‌ها به‌عنوان همکاری با اداره کل آموزش صدا و سیما مشغول بودم و به‌عنوان مدرس گویندگان، خبرنگاران و دبیران خبر ایفای نقش می‌کنم. در طوال سال‌های حضورم در معاونت سیاسی به‌جز چند ماه، همواره در جایگاه دبیر گوینده بوده‌ام؛ البته برخی از همکاران نیز بودند که با وجود الزامات، تمایلی به قبول دبیر شدن نداشتند. زیرا برای این کار، افرادی با قابلیت‌ها و ویژگی‌های خاص باید انتخاب شوند.
او با قاطعیت افزود: در حیطه خبر، یکی از مشکلاتی که در رشته ارتباطات دانشگاه‌ها وجود دارد (که حتی استادان نیز به این مسئله واقف هستند) این است که آنچه در دانشگاه‌ها آموزش داده می‌شود، مرتبط با خبرنگاری در رسانه مکتوب است. تجربه من به‌عنوان فردی که مدتی مسئول آموزش معاونت سیاسی بوده و سال‌ها در کار عملی فعال بوده‌ام، نشان می‌دهد که شکاف آشکاری در بین آموزش‌های موجود و آنچه در دنیای واقعی می‌بینیم، وجود دارد. به‌طور متأسفانه، بارها از همکاران با تجربه‌ام در کلاس‌های آموزشی شنیده‌ام که می‌پرسند «چرا این نکات قبلاً به ما گفته نشده است؟».
حوادث عجیب و غریب در حین اجرا به وفور دیده می‌شود
تاجدینی در ادامه به یکی از خاطرات تنش‌زا در طول دوران کاری‌اش اشاره کرد: حوادث غیرمعمول و عجیبی در حین اجرای برنامه وجود دارد؛ برای نمونه می‌توان به مشکلات فنی تجهیزات یا عدم آمادگی ذهنی مجری در شرایط خاص اشاره کرد. اگرچه تنها یک نفر را در تلویزیون می‌بینیم، در پس زمینه حدود ۱۸ نفر در حال فعالیت هستند؛ از صدابردار و تصویربردار گرفته تا عوامل صحنه و گروه تحریریه و کارگردان و… .
او به یاد می‌آورد: یک شب در پایان ماه مبارک رمضان بود و ستاد استهلال اعلام کرده بود که گروه‌های استهلال برای رؤیت ماه شوال مأمور شده‌اند و همه منتظر بودند که خبر رویت ماه شوال را از رسانه ملی دریافت کنند. یکی از گروه‌ها در کرمان در حال محوطه‌سازی بودند؛ در این شرایط، یکی از جذابیت‌ها این بود که مجری تماس بگیرد و با فردی که پشت تلسکوپ در حال بررسی است، ارتباط برقرار کند و ما هم همان کار را انجام دادیم و با آقای عتیقی، مسئول گروه مستقر در کرمان تماس گرفتیم. او در خط تلفن بود و زمانی که من او را معرفی کردم و باید سلامی می‌دادم، ناگهان صدا قطع شد و دیگر صدایی در گوشی من وجود نداشت؛ این وضعیت به شدت ناراحت‌کننده بود چرا که نمی‌توانستم بگویم ارتباط قطع شده، زیرا در آن زمان بخشی از خبر کوتاه می‌شد و هماهنگی‌ها از قبل انجام نشده بود، به همین دلیل رژی پخش به مشکل برخورد کرده بود!
این گوینده با تجربه کلیه این لحظات مشکل‌ساز را به‌خاطر می‌آورد و ادامه می‌دهد: خوشبختانه در آن روزها، همکاران نشان‌دهنده همکاری دوستی بودند و ما تصویربرداری داشتیم که بسیار هوشیار بود و بلافاصله به من اشاره کرد که در گوشی خودش صدای کارشناس را می‌شنود و با حرکات دست مرا راهنمایی کرد که ادامه دهم. به سرعت سوالاتی مطرح کردم و از او پرسیدم که چرا ماه در برخی مکان‌ها دیده می‌شود و در بعضی دیگر خیر و…؛ تمام پاسخ‌ها را با کمک جلوه‌های بصری و حالت صورت تصویربردارمان دریافت کردم و کار را با موفقیت به پایان رساندم. آن لحظات واقعاً هیجان‌انگیز بودند، اما به خوبی گذشتند.
سوالات را پیش از برنامه نباید به مهمان‌ها ارائه کرد
تاجدینی در ادامه به پرسشی درباره ابتکار عمل در کار خود پاسخ داد و گفت: یکی از چالش‌ها در مصاحبه‌ها این است که برخی مهمان‌ها خواهان دریافت سوالات از پیش هستند. شاید این مسئله در مصاحبه‌های مکتوب قابل توجیه باشد، اما در رسانه تصویری داستان متفاوت است. در ابتدا، هنگامی که از من خواسته می‌شد که سوالات را بفرستم، این کار را انجام می‌دادم و متوجه شدم که هنگامی که سوالات را ارائه می‌کنید، مهمان به دلیل آمادگی قبلی با وجود اثرپذیری از فضای استودیو ممکن است ناخواسته پاسخ دهد که این موضوع به شدت نامناسب به نظر می‌رسد. به همین دلیل، تصمیم گرفتم تنها محورها را برایشان بیان کنم و نه سوالات را، و اطمینان خاطر می‌دادم که تسلط کاملی دارم و هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد.
امروز همه چیز به سمت نرم‌افزاری پیش رفته است
او درباره تحولات تکنیکی که در سال‌های اخیر رخ داده است، بیان کرد: زمانی که من به سازمان صدا و سیما پیوستم، کار با سیستم عامل داس بود و در حوزه تصویر، تحولات در دوران ویدئو بتا رخ می‌داد. اگر نوارهای گزارش که در میان تحریریه‌ها جابجا می‌شد، می‌افتاد، کیفیت تصویر به شدت کاهش می‌یافت و این موضوع واقعاً فاجعه‌آمیز بود، اما امروزه همه‌چیز در حوزه ما به‌صورت نرم‌افزاری انجام می‌شود که این امر به بهبود سرعت کارها کمک کرده‌است، ولی گاهاً دردسرهایی نیز به همراه دارد. مثلاً در اتاق خبر (نیوزروم) چند دقیقه پیش از پخش خبر، زمانی که اصطلاحاً در حالت پل قرار داریم، تجهیزات قفل شده و عوامل به‌همراه استرس زیاد پیش می‌روند.
در فضای مجازی، هیچ‌کس نمی‌تواند باسواد شود
این گوینده با تأکید بر این نکته که ارتقاء علم مستلزم مطالعه کتاب است، بیان کرد: به همکارانم توصیه می‌کنم که در حیطه تخصصی خود کتاب‌های مرتبط را مطالعه کنند؛ زیرا کتاب‌ها به‌عنوان منابع دانش ساختار یافته شامل اطلاعات جامع و همراه با مقدمه و نتیجه‌گیری هستند و به‌طور کلی، کسانی که فکر می‌کنند فضای مجازی می‌تواند جایگزین کتاب شود، در اشتباه هستند. برای به‌روز ماندن، فقط جستجو در اینترنت کافی نیست. پرسه‌زنی در فضای مجازی هیچ‌کس را به بی‌نهایت آگاه نمی‌سازد.
صدا و سیما باید به نیروی انسانی خود بیش از پیش توجه کند
او در خصوص پیشنهادهایی برای مدیران و تصمیم‌گیران صدا و سیما گفت: نیازی به بیان این موضوع از طرف من نیست، چراکه مدیران خود بهتر از من به این مسائل می‌پردازند، اما در پاسخ به این سؤال، می‌گویم صدا و سیما نهادی نیست که هرگاه به نیروی جدید نیاز دارد، به جذب آگهی بپردازد؛ زیرا افرادی که در این سازمان فعالیت می‌کنند به‌طور تدریجی پرورش می‌یابند. انباشت ارزش‌ها و مهارت‌هایی که این سازمان برای افراد در زمینه‌های مختلف فراهم می‌آورد، باید مورد ارزیابی قرار گیرد و به‌راحتی از بین نرود، چرا که یافتن افرادی با این توانایی‌ها در دانشگاه‌ها دشوار است.
تاجدینی همچنین به این سؤال که تحصیل در روان‌شناسی چه یافته‌هایی برای او به‌همراه داشته است، پاسخ داد: بی‌تردید رشته‌ام به من کمک کرده و موجب آرامش خاطر من شده است. همواره کارم را با جدیت انجام می‌دادم و هرگز با آن شوخی نمی‌کردم، اما در زمان مواجهه با چالش‌ها و نواقص کاری، به‌آسانی کنار می‌آمدم و آرامش زیادی داشتم.
تلخ‌ترین خبری که بایست قرائت کنم
این گوینده با یادآوری تلخ‌ترین تجربه کاری‌اش گفت: تلخ‌ترین خبری که قرائت کردم و واقعاً مرا تحت تأثیر بسیار قرار داد، پیدا شدن پیکر شهدای غواص بود. دلیلی خاص برای این تأثر داشتم، زیرا آن منطقه را می‌شناختم و آن لحظه بسیاری از خاطرات را برای من زنده کرد.
او افزود: مدیریت زمان در خبر به‌عنوان چالشی بسیار سخت شناخته می‌شود. خبر باید به‌گونه‌ای آماده شود که به محض رسیدن به زمان مشخص، روی آنتن برود و همیشه با محدودیت زمانی مواجه هستیم. تصور می‌کنم که همکاران من در عرصه خبر، تنها افرادی هستند که هیچ‌گاه نمی‌خواهند وقت بگذرانند، زیرا همیشه احساس می‌کنند عقب مانده‌اند. کار با کسانی که باهوش، مسئولیت‌پذیر، منظم و با تعهد هستند، از ویژگی‌های مثبت کار در عرصه خبر است و بسیار لذت‌بخش می‌باشد. آنها افرادی هستند که دائماً تحت قضاوت دوستان و دشمنان قرار می‌گیرند و از نقد هیچ ابایی ندارند.
در این روزها، به اجرای برنامه و تدریس مشغولم
تاجدینی در پایان به وضعیت فعلی خود پرداخت و گفت: این روزها بیشتر از گذشته وقت بیشتری را با خانواده‌ام می‌گذرانم و سعی می‌کنم زمان بیشتری را برای همسر و فرزندانم، دختر ۲۱ ساله و پسر ۲۵ ساله‌ام صرف کنم. در حال حاضر علاوه بر اجرای برنامه‌های صحنه‌ای، به تدریس نیز پرداخته‌ام و در دانشگاه‌ها مباحثی چون روان‌شناسی بالینی، روان‌شناسی اجتماعی، روان‌شناسی رسانه، روان‌شناسی نظامی و آمار را آموزش می‌دهم.
