میکروب‌های موجود در دهان شما قادرند اثرات عمیقی بر سطح قند خون شما داشته باشند و این وضعیت می‌تواند خطر ابتلا به دیابت یا بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
طبق گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ یک تحقیق جدید که از سوی محققان کالج سلطنتی لندن و دانشگاه هلسینکی انجام شده، نشان داده ۶۵ بیمار پس از درمان عفونت‌های مربوط به کانال ریشه‌ی دندان، «بهبودهای قابل‌ملاحظی» را در کنترل قند خون خود تجربه کردند.
این بیماران آزمایش تحمل گلوکز را انجام نداده بودند، اما نتایج نمونه‌های خون نشانگر کاهش التهاب سیستمیک در خون آن‌ها در کمتر از سه ماه پس از درمان – چه از طریق جراحی و چه غیرجراحی – بود.
دو سال بعد نیز چندین شاخص مرتبط با سلامت متابولیکی در این افراد بهبود را نمایان نمود.
پژوهشگران سطح گلوکز سرم این گروه را پیش از درمان عفونت‌های دهانی اندازه‌گیری کرده و دریافتند که دو سال پس از درمان، به‌طور قابل‌توجهی سطح گلوکز و همچنین نشانگرهای التهابی کاهش یافته است.
مطالعه‌ای مرتبط: «پیوند بین بیماری لثه و آسیب به ماده‌ی سفید مغز»
سطح بالا قند خون به عنوان یکی از عوامل خطرناک اصلی برای بروز حمله‌ی قلبی و سکته مغزی شناخته شده است.
«نتایج ما نشان می‌دهد که درمان ریشه‌ی دندان فقط به بهبود سلامت دهان منتهی نمی‌شود، بلکه ممکن است در کاهش خطر بیماری‌های جدی از قبیل دیابت و بیماری‌های قلبی نیز مؤثر واقع شود.» این گفته دکتر سادیا نیاز، اندودنتیست و نویسنده‌ی اصلی تحقیق از کالج سلطنتی لندن است.
او تصریح می‌کند: «این نکته‌ای حیاتی است که سلامت دهان به شکل عمیق‌تری با سلامت کلی بدن مرتبط است.»
عفونت‌های کانال ریشه می‌توانند باکتری‌ها را به داخل جریان خون وارد کنند که این امر به التهاب و پیامدهای متابولیکی منجر می‌شود. درمان موفقیت‌آمیز این عفونت‌ها می‌تواند این خطرات را کاهش دهد. (King’s College London)
این تحقیق گروه کنترل خاصی نداشته و ماهیت آن مشاهده‌ای است، بنابراین نمی‌توان از نتایج به‌طور قطعی رابطه‌ی علت و معلولی استخراج کرد. اما اعضای تیم تحقیق معتقدند عفونت‌های مزمن بافت‌های داخلی و اطراف دندان ممکن است وارد گردش خون شده و تغییرات التهابی گسترده‌تری به‌وجود آورند که شیمی خون ما را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
این وضعیت التهابی قابلیت تأثیر بر مقاومت بدن به انسولین و اختلال در کنترل قند خون را دارد.
این فرضیه نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد، ولی شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشانگر ارتباط بین سلامت دهان و میزان مرگ‌ومیر و بیماری‌های سیستمیک است.
پژوهش‌های امروزی موید این واقعیت است که بهداشت نامناسب دهان می‌تواند فشار قابل‌توجهی بر سیستم قلبی-عروقی وارد کند. در مطالعه‌ای حیرت‌انگیز که در سپتامبر منتشر شد، دانشمندان موفق به شناسایی وجود باکتری‌های دهانی در پلاک‌های شریانی بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب شدند.
براساس برخی برآوردها، افرادی که به ضایعات عفونی درون یا اطراف دندان‌های خود مبتلا هستند، ممکن است بیش از دو برابر در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب قرار داشته باشند.
برای بررسی ارتباط بین نشانگرهای التهابی ناشی از عفونت‌های دهانی و سلامت متابولیک، محققان به مطالعه بیماران مبتلا به آپیکال پریودنتیت (AP) پرداخته‌اند – عارضه‌ای که به دلیل نفوذ باکتری‌ها به پالپ و ریشه دندان ایجاد می‌شود.
نمونه‌های خون در پنج دوره مختلف جمع‌آوری شد:
قبل از درمان ریشه‌ی دندان و سپس در زمان‌های سه ماه، شش ماه، یک سال و دو سال پس از درمان.
پژوهشگران در مجموع ۴۴ متابولیت مرتبط با التهاب و متابولیسم را اندازه‌گیری کردند. پس از درمان ریشه، بیش از نیمی از این متابولیت‌ها تغییرات معناداری را ثبت کردند، به‌ویژه آمینواسیدها، گلوکز و لیپیدها.
سه ماه پس از درمان، سطح کلسترول به‌طور موقت کاهش یافت. همچنین گروه مشخصی از آمینواسیدها که با مقاومت به انسولین در ارتباط بودند، افت کردند.
بهبود در سطح قند خون به‌طور تدریجی و در دو سال بعد نمایان شد. این بهبود با کاهش پیروات – که بر روی مسیرهای التهابی تأثیر می‌گذارد – هم‌راستا بود.
اگر درمان ریشه واقعاً بتواند موارد هیپرگلیسمی را کاهش دهد، محققان بر این باورند که این درمان قادر است خطر پیامدهای شدید قلبی-عروقی را در آینده کم کند.
یکی از چالش‌های اندازه‌گیری متابولیت‌ها این است که دانشمندان هنوز بطور دقیق نمی‌دانند همه آن‌ها چگونه عمل می‌کنند یا چه ارتباطی با یکدیگر دارند. در خون هزاران متابولیت قابل‌اندازه‌گیری وجود دارد، اما عمدتاً فقط می‌دانیم که با چه بیماری‌هایی مرتبط‌اند و نه این‌که دقیقاً چه نقشی ایفا می‌کنند.
مطالعه تنها ۴۴ متابولیت شاید تنها یک تصویر کلی از فرآیندهای درونی بدن ارائه دهد، ولی نتایج به‌قدری قابل توجه بود که نویسندگان خواستار تحقیقات عمیق‌تر شدند.
دکتر نیاز خاطرنشان می‌کند:
«لازم به یادآوری است که دندان‌پزشکان بایستی تأثیر گسترده‌ی این عفونت‌های ریشه‌ی دندان را شناسایی کرده و به‌دنبال تشخیص و درمان زودهنگام آن‌ها باشند.»
او همچنین تصریح می‌کند:
«باید به سمت مراقبت یکپارچه حرکت کنیم، جایی که دندان‌پزشکان و پزشکان عمومی با همکاری به کمک این نشانگرهای خونی از خطرات مراقبت کنند و به سلامت کلی بدن بپردازند.»
«زمان آن است که فراتر از دندان فکر کنیم و یک رویکرد جامع‌تری در مراقبت از دهان و دندان اتخاذ نماییم.»