سامانه جامع تجارت به کجا رسید؟
به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا پیمان پاک معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت با حضور در برنامه صف اول در رابطه با عملکرد یک سال گدشته سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: یکی از رسالت‌های سازمان توسعه تجارت، مدیریت واردات و ایجاد تراز تجاری مثبت است. فرماندهی واحد در حوزه تجارت خارجی طی سال‌های گذشته از دست رفته بود. شاهد تشدد قوانین و مقررات ابلاغی بودیم، رویکردها ناهماهنگ بود و موانعی پیش روی تجارت به وجود آمده بود.
وی افزود: با وجود اینکه نرخ ارز چند برابر افزایش یافت، صادرات کاهش داشت که ناهماهنگی و عدم توازن سیاست‌های ارزی، تجاری و گمرکی باعث این مشکلات شد. سازمان توسعه تجارت دو اقدام انجام داد. طی چند ماه نقشه راه توسعه تجارت تدوین شد که اولین گام آن هدفگذاری ۷۵ میلیارد دلاری صادرات غیر نفتی در افق ۱۴۰۴ است.
رئیس سازمان توسعه تجارت عنوان کرد: کشورها را برای تجارت اولویت بندی کردیم. کشورهای همسایه و کشورهای همسو با ما همچون کشورهای جنوب شرق آسیا، آفریقایی، برخی کشورهای آمریکای لاتین و برخی کشورهای اروپای شرقی در اولویت اول صادرات هستند.
پیمان پاک ادامه داد: در گام بعدی الزامات اینکه وارد این بازارها شویم در ۴ رده تعیین شد. اقدامات توسعه بازار، لجستیکی، پولی، مالی و بانکی و تأمین زیرساخت‌های حمل و نقلی انجام گرفت. در برخی کشورها این زیرساخت‌ها فراهم شده و رشد ۷۰ تا ۸۰ درصدی صادرات را هم داشته ایم.
به گفته وی رویکرد بعدی سازمان توسعه تجارت، مانع زدایی است. سیاست‌های ارزی باید متوزان و هماهنگ با سیاست‌های تجاری باشند. در حوزه ارزی، تجار در خصوص بازگشت ارز صادراتی مشکل داشتند. ارز صادراتی باید به کشور برگردد اما روش‌های آن باید متنوع باشد و تسهیل شود مخصوصاً در شرایطی که تحریم هستیم. به این موضوع ورود کردیم و با همکاری بانک مرکزی این سیاست‌ها اصلاح شده است.
رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه سهم ایران از بازارهای تجارت جهانی کم است گفت: این عدد بسیار پایینی است در بازار ۱۲۵۰ میلیارد دلاری کشورهای هدف، سهم ما ۲۵ میلیارد دلار است. در بازارهای هدف تنها یک تا دو درصد داریم نقش داریم. ما صادرات محور نبوده ایم اگر بودیم دچار مشکل تنظیم بازار نمی‌شدیم.
پیمان پاک به اقدامات سازمان مطبوع خود در حوزه مقررات زدایی اشاره کرد و افزود: اولین گام تسهیل قوانین بوده است باید به سمتی برویم که تجار و بخش خصوصی احساس کنند تحت حمایت هستند.
وی بیان کرد: اصلی ترین مسئله‌ای که در سازمان توسعه تجارت داشتیم، استفاده از دانش و تجربه بخش خصوصی در برنامه ریزی ها و مانع زدایی ها بوده است. ما تقابل اتاق‌ها با دولت را به قرابت تبدیل کردیم. منافع اتاق‌ها باید طوری باشد که به کل تجار برسد و نباید تنها یک عده خاص از حمایت‌ها برخوردار باشند. کشورها را به اتاق‌های استانی وصل کرده ایم. باید به جایی برسیم که دولت فقط تنظیم گر باشد و بازیگر اصلی بخش خصوصی باشد.
رئیس سازمان توسعه تجارت در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ارتباط نزدیکی بین سازمان توسعه تجارت و معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه برقرار است و برنامه ریزی های مشترک و هماهنگی بین سازمانی داریم. سفارتخانه‌ها به ما کمک می‌کنند، رایزنان بازرگانی ما عموماً در سفارتخانه‌ها مستقر هستند.
پیمان پاک ادامه داد: در فضای تجارت ممکن است برخی فعالان تمایل نداشته باشند به دلایل تحریمی به سفارتخانه‌ها نزدیک شوند. ما با هماهنگی وزارت خارجه، مراکز تجاری ایجاد کرده ایم؛ مراکزی که بر مبنای بستر بخش خصوصی فعال هستند اما سیاست گذاری و پایش آن توسط سازمان توسعه تجارت است. آنها ۷۰ خدمت به بازرگانان ارائه می‌دهند که می‌تواند مؤثر باشد.
وی به بیان برخی از مزیت‌های کشور در بازارهای هدف پرداخت و گفت: در برخی کشورها استفاده از توان حوزه دانش بنیان داریم. در برخی کشورهای تبادلات تجاری بر پایه مواد پتروشیمی و مواد اولیه و نیمه خام داریم که به سمت ایجاد ارزش افزوده بیشتر هم حرکت می‌کنیم. در برخی کشورها بحث مزیت ترانزیت مطرح است به طور مثال کوریدور شمال به جنوب و شرق به غرب مزیت محسوب می‌شود.
رئیس سازمان توسعه تجارت بیان کرد: در برخی کشورهای هدف امکان حضور مشترک داریم یعنی در عمان تولید مشترک می‌کنیم و به ۷۰ کشور دنیا که تجارت آزاد با عمان دارند صادرات خواهیم داشت. در ارمنستان منطقه آزاد مشترک ایجاد کرده و از ظرفیت اوراسیا استفاده می‌کنیم. توافقنامه با چین برای توسعه زیرساخت‌ها در منطقه سرخس انجام شده است. به این ترتیب می‌توانیم مزیت‌های نسبی را به مزیت‌های پایدار تبدیل کنیم.
پیمان پاک اظهار کرد: تمرکز جدی بر ایجاد و انعقاد قرارداد تجارت آزاد اوراسیا داشته ایم. در این ۱۰ ماه ۹ نشست داشتیم تا پایان آذر موافقت نامه اولیه بین ۶ کشور نهایی می‌شود و بعد به مجلس‌ها و دولت‌ها برای تأیید می‌رود.
وی همچنین تاکید کرد: نکته مهم این است که به عنوان دولت بتوانیم کسب و کارها را در کشورها به هم پیوند دهیم تا ارتباط را پایدار و بلند مدت کنیم و روابط بر مبنای منافع بخش خصوصی باشد.
رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: اینکه کشورها را برای تجارت اولویت بندی کرده ایم بر مبنای شاخص‌هایی بوده که یکی از آنها معاهده‌ها و تفاهم‌نامه های بین‌المللی، منطقه‌ای و دوجانبه است.
پیمان پاک تصریح کرد: اتحادیه اوراسیا یک اتحادیه اقتصادی است اما حوزه شانگ های بیشتر جنبه امنیتی و سیاسی دارد. اینکه در فضای اقتصادی با چه سرعتی حرکت کنیم و از فرصت استفاده کنیم یا اینکه در حوزه امنیتی چطور استفاده اقتصادی و تجاری کنیم، جزو برنامه‌های سازمان است.
وی افزود: در حوزه شانگ های اعزام هیأت‌ها، حضور در نمایشگاه‌ها و برقراری ارتباط تعریف شده تا زمانی که به عضویت دائم در بیاییم پیش زمینه آماده باشد.
رئیس سازمان توسعه تجارت خاطرنشان کرد: این تصور بود که با قطع سوئیف دیگر کاری نمی‌توان کرد در صورتی که این اصلاً مطرح نیست. بحث تهاتر، رمزارزها و بلاکچین و بحث استفاده از ظرفیت بیمه‌ها مثل صندوق‌های ضمانت صادرات در اولویت سازمان توسعه تجارت قرار گرفت. در گذشته هم تهاتر را داشتیم اما مختص به معدن بود.
پیمان پاک ادامه داد: در کنار توسعه تجارت با کشورهای اولویت دار از زیرساخت‌های کشورهای تحریم شده استفاده می‌کنیم. دولت وظیفه خود می‌داند ابزارهای حمایتی را در خدمت بخش خصوصی قرار دهد.
وی به مشوق‌های صادرات محصولات دانش بنیان اشاره کرد و افزود: یکی از بحث‌های اصلی در سازمان توسعه تجارت، حوزه دانش بنیان و دانش بنیان کردن روش‌های توسعه تجارت است. امسال در اختصاص مشوق‌های صادراتی اولویت با حوزه دانش بنیان است.
رئیس سازمان توسعه تجارت با تاکید بر لزوم بهره گیری از ظرفیت کشورهای محور مقاومت، عنوان کرد: کشور عراق که بیشترین سهم تجاری ما را دارد. ۹ میلیارد دلار صادرات به این کشور داشتیم. برنامه توسعه صدور خدمات فنی و مهندسی به این کشور را داریم که بازار ۲۰ میلیارد دلاری دارد.
پیمان پاک ادامه داد: در حوزه سوریه هماهنگی‌هایی به وجود آمده بیشترین تمرکز ما این است که بتوانیم خطوط مشترک در سوریه ایجاد کنیم تا به بازار کشورهای عرب دست پیدا کنیم. در لبنان هم همکاری‌هایی داریم و امکان این را فراهم می‌کنیم تا توسعه تجارت تسهیل شود.
وی با اشاره به استفاده از همه ظرفیت‌های تجاری و فرصت‌های مقطعی مثل برگزاری جام جهانی در قطر عنوان کرد: ما رایزن بازرگانی را در قطر مستقر کردیم که مشرف به حوزه تجاری این کشور است. اعزام هیأت تجاری به این کشور را داشتیم و مرکز تجاری در قطر ایجاد کردیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت ادامه داد: مقرر شده یک نمایشگاهی برای عرضه کالاهای ایرانی از ابتدای شهریور تا پایان مهرماه در قطر برگزار شود. شاید نگاه به فروش نداشته باشیم اینکه از ۳۲ ملت افرادی در این کشور حضور دارند بهترین فرصت برای معرفی ظرفیت‌های ایران به جهان است.
پیمان پاک افزود: امیر قطر تمایل داشت نمایشگاهی از صنایع خلاق و فرش ایرانی را در این کشور در زمان مسابقات جام جهانی داشته باشیم و زیرساخت‌ها فراهم شده است.
وی به ساماندهی رتبه بندی صادر کنندگان اشاره کرد و گفت: رتبه بندی صادرکنندگان تا کنون خیلی موفق نبوده چراکه برخی مؤلفه‌ها قابل نرم افزار کردن نبوده است. ما تاکید بر سامانه‌ای شدن رتبه بندی داریم تا زمینه امضاهای طلایی و رانت از بین برود.
رئیس سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: با همکاری که با اتاق بازرگانی داشته ایم این رتبه بندی سامانه‌ای می‌شود و اقدامات اولیه آن انجام شده است و اتاق‌های استانی یکی یکی به این سامانه متصل می‌شوند.
پیمان پاک در پایان خاطرنشان کرد: مسئولیت سامانه جامع تحارت با معاونت هماهنگی وزارت صمت است. کلیه اقدامات در حوزه مجوزهای صادراتی و ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت انجام شده و شخص وزیر صمت پیگیری جدی در این بخش دارند تا ارتباط برخط این سامانه با سامانه گمرک هم برقرار شود.
