عراقچی: «بهشت نیافته» مکران می بایست به مرکزی اقتصادی برای آینده ایران و منطقه تبدیل گردد

در هشتمین کنفرانس اقیانوس هند، وزیر امور خارجه ایران اشاره کرد که سواحل مکران، که قرن ها از ظرفیت های طبیعی و اقتصادی آن ها غفلت شده بود، اکنون به یکی از محورهای توسعه ملی مبدل گشته اند. «بهشت گمشده» مکران باید به مرکزی اقتصادی برای آینده ایران و منطقه تبدیل شود.

سیدعباس عراقچی»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در هشتمین کنفرانس اقیانوس هند که در مسقط برگزار می شود، تأکید کرد: هیچ کشوری نمی تواند به تنهایی در مسیر توسعه اقتصادی خود حرکت کند. همکاری های منطقه ای، اصلی کلیدی برای پیشرفت مشترک است. ایران با پیوستن به انجمن کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IORA) و نشست نیروهای دریایی این گروه (IONS)، تأکید بر تعهد خود به چندجانبه گرایی و همکاری های اقتصادی و امنیتی در منطقه دارد.

متن سخنرانی این دیپلمات ارشد ایران در این نشست به شرح زیر ارائه شد:

عالیجنابان، حضار محترم، دوستان گرامی،

امروز در سرزمینی گرد هم آمده ایم که سال ها به عنوان پلی میان شرق و غرب، ملت ها و تمدن های بزرگ بایستگی یافته است. عمان، میزبانی فرهیخته ما، نه تنها یک بازیگر اقتصادی از دیرباز، بلکه نمادی از تعامل، گفت وگو و دیپلماسی سازنده در منطقه اقیانوس هند به شمار می آید. این منطقه که همیشه در کانون تحولات جهانی قرار داشته، امروزه نیز نقش کلیدی در آینده اقتصاد جهانی ایفا می کند.

دریاها در تاریخ، فرای مرزهای جغرافیایی، پل های ارتباطی میان تمدن ها بوده اند. اقیانوس هند از هزاران سال پیش نه تنها به عنوان یک پهنه آبی، بلکه به عنوان شاهراهی برای تجارت و تبادل فرهنگی و تمدنی عمل کرده است. این مسیر، بازرگانان را از سواحل هندوستان به آفریقا، از جزایر اندونزی به خلیج فارس و از ایران به دریای سرخ، مرتبط می ساخت. در زمانی که جاده های زمینی طولانی و ناامن بودند، این اقیانوس بود که اقتصادهای نوظهور را به هم پیوند می داد و فرصت های جدیدی ایجاد می کرد.

عراقچی در هشتمین کنفرانس اقیانوس هند در مسقط

ایران در توسعه استراتژیک خود، سیاست «دریامحور» را در کانون توجه قرار داده است

امروز اما، جهان در حال تجربه تغییرات بنیادینی است. شتاب تحولات اقتصادی و فناوری، نیاز به ایجاد مسیرهای تجاری نو و امنیت و همکاری های منطقه ای، امروز بیش از هر زمان دیگری با اهمیت شده است. در چنین اوضاعی، نمی توان به شیوه های سنتی و الگوهای قدیمی تجارت تکیه کرد. ما باید چشم اندازی طراحی کنیم که در آن، اقیانوس هند تنها یک مسیر ترانزیتی نباشد، بلکه به مرکزی برای همکاری های راهبردی و اقتصادی تبدیل شود. این همان فلسفه نهفته در عنوان کنفرانس امسال، یعنی «سفر به افق های جدید مشارکت دریایی» است. عنوانی که نه فقط یک شعار، بلکه بیانگر ضرورت تاریخی برای تمامی کشورهای منطقه محسوب می شود.

جمهوری اسلامی ایران با درک این تحولات، سیاست «دریامحور» را به عنوان اولویت استراتژیک توسعه خود قرار داده است. کشوری که بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد—که ۴۹۰۰ کیلومتر آن در جنوب، در راستای همین اقیانوس وسیع است—نمی تواند نسبت به آینده آن بی توجه باشد. توسعه اقتصاد دریامحور برای ایران یک نیست، بلکه یک الزام است. ما دریافته ایم که سواحل ما، تنها مرزهای طبیعی کشور نیستند، بلکه دروازه هایی برای ارتباط ایران با اقتصاد جهانی هستند. به همین دلیل، دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران برنامه ای جامع و عملیاتی برای توسعه بنادر، حمل ونقل دریایی و ایجاد زنجیره تأمین منطقه ای تدوین کرده است.

عراقچی در هشتمین کنفرانس اقیانوس هند در مسقط

۴ هدف کلیدی ایران برای توسعه مکران

در این راستا، سواحل مکران از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. این سواحل که به مدت قرن ها بی توجهی نسبت به ظرفیت های طبیعی و اقتصادی آن ها وجود داشت، اکنون به یکی از اولویت های توسعه ملی تبدیل شده اند. «بهشت گمشده» مکران باید به بستر اقتصادی آینده ایران و منطقه بدل گردد. دولت جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر این رویکرد، چهار هدف کلیدی را برای توسعه این منطقه تعریف کرده است.

نخست، تقویت اقتصادهای محلی و بومی، ایجاد اشتغال پایدار برای ساکنان این مناطق، و حمایت از صنایع کوچک و متوسط جهت ایفای نقش در زنجیره تأمین منطقه ای.

دوم، توسعه زیرساخت های انرژی با تمرکز بر روی انرژی های تجدیدپذیر. ما به این نتیجه رسیده ایم که اقتصاد آینده به انرژی های پایدار و پاک وابسته خواهد بود. سرمایه گذاری در فناوری های نوین انرژی و کاهش اتکا به منابع فسیلی نه تنها از نظر زیست محیطی الزامی است، بلکه به رقابتی تر شدن این منطقه نیز کمک خواهد کرد.

سوم، تکمیل راهگذرهای بین المللی و تقویت مسیرهای مواصلاتی. ایجاد شبکه ای از مسیرهای ریلی، جاده ای و دریایی که ایران را به سایر کشورهای منطقه و فراتر از آن مرتبط نماید، یکی از اصول کلیدی سیاست دریامحور ما می باشد.

و در نهایت، جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی به عنوان نیروی پیشبرنده توسعه اقتصادی. هیچ اقتصادی بدون سرمایه گذاری مستمر قادر به رشد نخواهد بود و ما از تمامی کشورهایی که در توسعه این منطقه مشارکت داشته باشند استقبال می کنیم.

عراقچی در هشتمین کنفرانس اقیانوس هند در مسقط

امنیت دریایی؛ مقوله ای اساسی برای اقتصاد جهانی

اما هیچ یک از این برنامه ها بدون امنیت پایدار امکان پذیر نخواهد بود. امنیت دریایی، امروز به طور خاص یک مقوله حیاتی برای اقتصاد جهانی تلقی می شود. جمهوری اسلامی ایران در کنار نقش اقتصادی و تجاری اش، مسئولیت تأمین امنیت دریایی را نیز بر عهده دارد. نیروی دریایی ایران به طور مشترک و مستمر با همکاری کشورهای منطقه در عملیات هایی نظیر مبارزه با دزدی دریایی، قاچاق مواد مخدر، جرایم سازمان دهی شده و تأمین امنیت کشتیرانی فعالیت می کند. ما بر این باوریم که امنیت دریاها نباید ابزاری برای فشار یا اعمال نفوذ قدرت های غیرمنطقه ای باشد، بلکه باید نتیجه همکاری کشورهای منطقه به شمار رود.

در این راستا، هیچ کشوری نمی تواند به تنهایی در مسیر توسعه اقتصادی خود گام بردارد. همکاری های منطقه ای عامل کلیدی در پیشرفت جمعی است. ایران با عضویت در انجمن کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IORA) و اجلاس نیروهای دریایی این سازمان (IONS)، بر پایبندی خود به چندجانبه گرایی و همکاری های اقتصادی و امنیتی در منطقه تأکید می کند.

عراقچی در هشتمین کنفرانس اقیانوس هند در مسقط

کشورهای منطقه باید در خصوص سرنوشت اقیانوس هند تصمیم گیری کنند

اما در این مسیر، یک چالش مهم وجود دارد: برخی قدرت های فرامنطقه ای تلاش دارند از شکاف های سیاسی، اقتصادی و امنیتی بهره برداری کنند و همکاری های طبیعی میان کشورهای منطقه را متأثر سازند. ما نمی توانیم بگذاریم که رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های جهانی، آینده این منطقه را مشخص کند. در واقع، تصمیم گیری درباره سرنوشت اقیانوس هند می بایست به دست کشورهای این منطقه انجام شود و به نفع ملت های آن باشد.

به پایان رساندن سخن، خوشحالم که این نشست در کشوری دوست و برادر، عمان، برگزار شده است. کشوری که همیشه به عنوان نمادی از تعامل، گفتگو و دیپلماسی سازنده در منطقه شناخته شده است. ما به این اعتقاد داریم که تنها از مسیر همکاری و اعتماد متقابل، می توان آینده ای پایدار برای ملت های این منطقه فراهم کرد. امیدواریم که این کنفرانس سرآغازی برای آغاز همکاری های دریایی و منطقه ای تازه باشد.