دلایل ایلان ماسک برای حذف اف ۳۵ چیست؟

ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و یکی از مقامهای ارشد دولت ترامپ، به شدت با استفاده از جنگندههای مانند F-35 مخالف است و در عوض، به پهپادها تمایل خاصی نشان میدهد. در این مقاله، به تفصیل نظرات او درباره این موضوع خواهیم پرداخت.
بر اساس گزارش یورونیوز، در نوامبر ۲۰۲۴، ایلان ماسک ویدئویی را در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) به اشتراک گذاشت. در این ویدئو، پهپادی همراه با متنی که میگفت «برخی احمقها هنوز در حال تولید جنگندههای سرنشین داری همچون F-35 هستند» به نمایش درآمد. واضح است که انتشار این ویدئو جنجالهای زیادی به وجود آورد و طرفداران و مخالفان ایدههای ماسک به بحث و تبادل نظر پرداختند.
این ویدئو احساس واقعی ماسک را درباره برنامه پر جنجال F-35 نشان داد. او در ادامه توضیح داد که طراحان F-35 از جنگندههای نسل پنجم انتظارات زیادی دارند، اما باید به جوانب زیادی توجه کنند. او همچنین تصریح کرد که جنگندههای سرنشیندار امروزه دیگر کارآیی ندارند و تنها باعث مرگ خلبانان میشوند.
ماسک معمولاً به عنوان فردی کارشناس که میتواند نقاط قوت و ضعف پروژهها را شناسایی کند، مورد تحسین قرار میگیرد و نظرات او درباره برخی معضلات F-35 لایتنینگ II به وضوح منطقی به نظر میرسد. این جنگنده تا کنون چندین حادثه جدی را پشت سر گذاشته و به همین دلیل، سابقه خوبی ندارد.
واقعاً، چند روز پیش، یک خلبان مجبور شد در حین سقوط جنگندهاش در آلاسکا ایجکت کند. سال گذشته نیز شاهد سقوط یک فروند F-35 دیگر در نیومکزیکو بودیم. برنامه لایتنینگ II همچنین با تأخیرهای متعددی مواجه شده و مجموع هزینههای آن به بیش از ۲ تریلیون دلار رسیده است. ماسک در ایکس نوشت: «بیایید تولید یک جنگافزار نظامی با کمترین ارزش در برابر مبلغ پرداختی، یعنی F-35 را متوقف کنیم.»
اما لاکهید مارتین و طرفداران این جنگنده با دیدگاههای ماسک به شدت مخالف هستند. زمانی که کارشناسان ادعا میکنند F-35 پیشرفتهترین جنگنده جهان است، هدفشان راهاندازی یک کمپین تبلیغاتی نیست. لاکهید مارتین سه نسخه از این جنگنده را تولید کرده است. نیروی هوایی از F-35A که فرایند پرواز و فرود سنتی دارد، استفاده میکند، در حالی که تفنگداران دریایی آمریکا F-35B با قابلیت پرواز و فرود عمودی را به کار گرفتهاند.
نیروی دریایی نیز از F-35C که دارای بالهای بزرگتر و تجهیزات فرود مخصوص برای کار بر روی ناوهای هواپیمابر است، بهرهمند است. هر سه نسخه از این جنگنده به سنسورهای پیشرفتهای مجهز شدهاند که دادههای مختلفی را در اختیار خلبانان قرار میدهد. تواناییهای پنهانکاری و جنگ الکترونیک نیز از ویژگیهای بارز F-35 به شمار میروند.
چرا ایلان ماسک به دنبال حذف F-35 است؟
این جنگنده به عنوان هسته اصلی یک منطقه جنگی عمل میکند، چرا که امکاناتی را فراهم میآورد که به خلبانها اجازه میدهد با نیروهای دریایی، هوایی و زمینی هماهنگ شوند. چینیها در تلاش برای کپیبرداری از F-35 موفقیتهای محدودی داشتهاند و جنگنده جدید J-20 تنها از نظر توانایی تولید انبوه آن هم با سرعت قابل توجه از مزیتی نسبت به F-35 برخوردار است.
آمریکا بزرگترین خریدار F-35 به شمار میرود و ۲۴۵۶ فروند از آن را سفارش داده است. همچنین، ۱۹ کشور در فرآیند توسعه این جنگنده شرکت داشتهاند و لاکهید مارتین تا کنون بیش از ۱۰۶۰ فروند F-35 را تحویل داده و همچنان به تولید سفارشهای جاری ادامه میدهد.
باید توجه داشت که ایلان ماسک با روی کار آمدن دولت ترامپ، نفوذ بیشتری در کاخ سفید یافته است. او مبلغ ۲۵۰ میلیون دلار را به کمپین تبلیغاتی ترامپ اختصاص داده و اکنون رئیس اداره کارایی دولت اوست. وظیفه او مدرنسازی فناوری فدرال و کمک به افزایش کارایی و راندمان دستگاههای دولتی است و هدفش نیز جلوگیری از هدررفت منابع دولتی میباشد.
البته، درخواست برای توقف یک پروژه عظیم با تلاش واقعی برای حذف آن دو موضوع مجزا هستند و بدون شک در حالت دوم با چالشهای بیشتری روبرو خواهیم شد. بودجه دفاعی آمریکا قبلاً توسط کنگره تأیید شده و اگرچه ماسک ممکن است درباره برنامه F-35 به ترامپ مشاوره دهد، اما اگر رئیسجمهور آمریکا بخواهد بودجه ساخت این جنگنده را متوقف کند، کنگره قادر خواهد بود این موضوع را به دادگاه بکشد.
یکی از سناتورهای آمریکایی در این زمینه با انتقاد از ماسک اظهار داشت: من نظرات او را درک میکنم. اهمیت فناوری پهپادها غیرقابل انکار است، اما پیشنهاد اینکه میتوانیم پروژه توسعه F-35 و جنگندههای سرنشیندار نیروی هوایی را کنار بگذاریم، اشتباه است.