علت دفع پروتئین توسط کلیه‌ها چیست؟
کلیه‌ها در بدن وظایف بسیار حیاتی را بر عهده دارند؛ از جمله شرکت در فرآیند تولید خون، تنظیم متابولیسم ویتامین D، نقش‌آفرینی در متابولیسم کلسیم و حفظ کارایی سیستم استخوانی، مدیریت تعادل اسید و باز و همچنین سم‌زدایی.
برای خروج سموم از بدن، خون از طریق گلومرول‌های کلیه‌ها که عملکردی مشابه صافی دارند، عبور می‌کند. این صافی امکان می‌دهد که مواد لازم برای عملکرد صحیح ارگان‌های بدن به‌طور مجدد جذب شود و در عین حال، سموم و مواد زائد از بدن خارج گردند.
در صورت وجود اختلال در عملکرد کلیه، برخی مواد که در شرایط عادی نباید از صافی گلومرول‌ها عبور کنند، از جمله پروتئین‌ها، اجازه خروج پیدا می‌کنند و برعکس، فرآیند بازجذب مواد ضروری به‌طور مؤثری مختل می‌شود. البته در مقادیر بسیار کم (کمتر از ۱۵۰ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت) ممکن است برخی انواع پروتئین‌ها در ادرار وجود داشته باشند که طبیعی تلقی می‌شود.
فردی که به مشکل پروتئین‌اوری مبتلا است، به‌طور غیرطبیعی پروتئین را از ادرار خود دفع می‌کند.
پروتئین‌اوری می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی در زمینه سلامت کلیه باشد. به عبارتی دیگر، پروتئین‌اوری به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای حائز اهمیت است که می‌تواند ناشی از عوارض جانبی برخی داروها بر کلیه یا در چارچوب بیماری‌های عفونی ظهور کند. این وضعیت همچنین ممکن است به‌واسطه دیابت و فشار خون نیز ایجاد شود.
در کل پروتئین‌اوری مسئله‌ای است که نمی‌توان به‌سادگی از کنار آن گذشت و نیاز به مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات و بررسی‌های لازم در این موارد احساس می‌شود.
گام نخست در آزمایش‌ها این است که مشخص شود آیا بیمار به پروتئین‌اوری مبتلا هست یا خیر. این موضوع با انجام یک آزمایش ادرار معمولی مشخص می‌شود. پس از آن باید میزان دفع پروتئین در یک دوره ۲۴ ساعته اندازه‌گیری و نوع آن تعیین گردد.
اگر فرد به پروتئین‌اوری دچار شود و مقدار پروتئین دفعی بیشتر از حد مجاز باشد، تأمین نیاز بدن به این پروتئین‌ها به مشکل می‌خورد.
لازم به ذکر است که پروتئین‌ها مولکول‌هایی هستند که درون رگ‌ها فشار اسمزی ایجاد می‌کنند و این امر مانع از نشت آب از وریدها به بافت‌ها می‌شود.
به همین دلیل یکی از نشانه‌های پروتئین‌اوری، نشت آب به خارج از عروق است که به‌صورت ورم خود را نشان می‌دهد. این حالت (اِدِم) در نواحی بافتی نرم‌تر، مانند ناحیه زیر چشم، به‌سرعت پدیدار می‌شود. در این شرایط به‌وجود آمدن ادم در سایر اندام‌ها نیز اتفاق می‌افتد، به‌نحوی که مثلاً اگر فرد انگشتر به دست کرده باشد، آن را تنگ احساس می‌کند.
با این حال، هر نوع ورمی لزوماً به معنای وجود مشکل کلیوی نیست. بسیاری از بیماران زمان مراجعه به پزشک به‌دلیل ورم در پاها و دست‌ها نگران بیماری کلیوی می‌شوند. اما این واقعیت وجود دارد که ورم زیر چشم به‌معنای قطعی وجود پروتئین‌اوری نیست.
افراد باید حداقل هر شش ماه یک‌بار به پزشک مراجعه کرده و آزمایش‌های لازم را انجام دهند، اما در صورتی که فرد علائمی چون پرادراری، سوزش ادرار، تکرر ادرار و وجود خون در ادرار را تجربه کند، باید به‌سرعت به پزشک مراجعه کند.
افزایش مصرف پروتئین راه حل نخواهد بود
بسیاری از مردم بر این باورند که با افزایش دریافتی پروتئین می‌توانند این مشکل را حل کنند، اما واقعیت به این سادگی نیست. پروتئینی که از طریق ادرار دفع می‌شود، می‌تواند به بافت گلومرول آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کند و موجب کاهش توانایی عملکرد طبیعی کلیه‌ها گردد؛ از این رو تناول پروتئین اضافی اقدام نادرستی است و بهتر است برای درمان به توصیه‌های پزشک متخصص عمل شود.
نکات مانند عفونت‌های ادراری و سنگ کلیه علائم مشخصی دارند، اما پروتئین‌اوری نشانه‌ای است که ممکن است بیمار در مراحل ابتدایی متوجه آن نشود. علائم اولیه می‌تواند شامل پرادراری، بیدار شدن در نیمه شب برای دفع ادرار و ادم در اندام‌ها باشد.
پس از تشخیص بیماری، پزشک ممکن است یک رژیم غذایی خاص را تجویز نماید.
علاوه بر این، به منظور تشخیص دقیقتر بیماری، ممکن است نیاز به نمونه‌برداری از کلیه نیز احساس شود، زیرا هر نوع بیماری کلیه نیاز به درمان و داروهای ویژه خود دارد.
