وضعیت فقر انرژی در اروپا به شدت بحرانی‌تر می‌شود
فقر انرژی به عنوان یک چالش اساسی در اتحادیه اروپا ظاهر شده و با توجه به افزایش قیمت‌های انرژی، نگرانی‌های امنیتی و تلاش‌ها برای انتقال به منابع انرژی پاک، توسعه سیاست‌های انرژی مناسب به یکی از اولویت‌های کلیدی تبدیل شده است.
طبق تعریف کمیسیون اروپا، فقر انرژی به وضعیتی اشاره دارد که یک خانوار ناچار به کاهش سطح مصرف انرژی خود به حدی است که پیامدهای منفی بر سلامت و رفاه ساکنان آن به وجود می‌آورد.
عوامل همچون هزینه‌های بالای انرژی، درآمد پایین و مسکن ناکارآمد به وقوع چنین شرایطی دامن می‌زند. این مسأله به سلامت عمومی، برابری اجتماعی و آسیب‌پذیری در برابر تغییرات اقلیمی مربوط می‌شود و بیشترین آسیب را به جوامع آسیب‌پذیر وارد می‌سازد.
وضعیت دشوار ناشی از بحران کووید-۱۹، افزایش نرخ‌های انرژی و تنش‌های ناشی از جنگ روسیه و اوکراین این چالش را برای بخش وسیعی از شهروندان اروپایی تشدید کرده است. در حال حاضر بین هشت تا ۱۶ درصد از جمعیت اتحادیه اروپا با مشکل فقر انرژی مواجه هستند.
درصد افرادی که قادر نیستند منازل خود را در فصل زمستان به اندازه کافی گرم نگه دارند، سال به سال در حال افزایش است. بر اساس گزارش یورواستات، تعداد افرادی که با فقر انرژی دست به گریبانند از ۶.۹ درصد در سال ۲۰۲۱ به ۱۰.۶ درصد در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است.
علیرغم پیشرفت‌های حاصل‌شده از زمان ایجاد اتحادیه انرژی و ابتکارات قانونی متفاوت نظیر بسته انرژی پاک که به نفع عموم است، نابرابری‌ها در سطوح فقر انرژی در کشورهای عضو همچنان برقرار است.
داده‌های کمیسیون اروپا گویای این واقعیت است که در یونان و بلغارستان، تقریبا ۳۰ درصد از جمعیت با چالش فقر انرژی مواجه‌اند، در حالی که در کشورهای غربی و شمالی اتحادیه اروپا، این آمار به زیر پنج درصد کاهش پیدا می‌کند.
تلاش برای ریشه‌کن کردن فقر انرژی
تحقیقی که از سوی موسسه زیرساخت اروپایی برای علوم اجتماعی GESIS منتشر شده، ضرورت مواجهه با بحران فقر انرژی را از طریق ترکیبی از اقدام‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، به ویژه در کشورهایی چون پرتغال، ایتالیا، بلغارستان و رومانی با نرخ بالای محرومیت مسکونی، مورد تأکید قرار می‌دهد.
استراتژی‌های بلندمدت شامل نوسازی ساختمان‌های قدیمی به منظور بهبود بهره‌وری انرژی، برطرف‌کردن نواقص ساختاری و تضمین دسترسی به خدمات اولیه بهداشتی هستند. همچنین، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های نوین و فناوری‌های پیشرفته از اهمیت بالایی برخوردار است.
در کوتاه‌مدت، دولت‌ها بایستی برنامه‌های حمایتی مبتنی بر درآمد را به‌ویژه برای خانوارهای آسیب‌پذیر در مناطق با شرایط جوی شدید نظیر اروپای جنوب‌شرقی و شرقی، به اجرا درآورند.
هدف از این اقدامات کاهش خطرات بهداشتی و بهبود دسترسی به خدمات انرژی ضروری است. همچنین، جایگزینی وسایل ناکافی و ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند به ارتقای رفاه اجتماعی و پایداری محیط زیست کمک کند.
براساس اطلاعات گزارش یوراکتیو، این مطالعه بر اهمیت تعریف‌های معتبر و معیارهای استاندارد در قبال فقر انرژی در کشورهای عضو، برای تضمین سیاست‌های موثر و جمع‌آوری دقیق داده‌ها تأکید می‌ورزد. این موضوع نیازمند تحقیق‌های بیشتر به منظور شناسایی عوامل موثر بر فقر انرژی برای توسعه راه‌حل‌های متناسب و خاص کشورها است.
