عینک‌های هوشمندی که به نابینایان استقلال بیشتری می‌بخشند و به آنها اجازه می‌دهند بدون نیاز به کمک دیگران حرکت کنند
طبق گزارش ایتنا و به نقل از یورونیوز، گروهی از محققان اقدام به طراحی عینک‌هایی کرده‌اند که با ارائه دستور العمل‌های لحظه‌ای، به نابینایان یاری می‌کند تا بدون نیاز به عصا، سگ راهنما یا هر همراه دیگری، در مسیر خود به راحتی حرکت کنند.
عملکرد این عینک‌ها چگونه است؟
محققان دانشگاه «شانگهای جیاو تونگ» در چین، یک رایانه کوچک مجهز به نرم‌افزار هوش مصنوعی را بر روی نسخه اولیه عینک هوشمند گوگل نصب کرده‌اند که تولید آن در سال ۲۰۲۳ پایان یافت.
این سیستم با تحلیل محیط اطراف، اطلاعات ضروری را به طور آنی به کاربر می‌رساند و در صورت وجود موانع، پیش از برخورد کاربر را هشدار می‌دهد.
لی‌لی گو، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی این پروژه بیان می‌کند: «دوربین موجود در عینک، تصاویری از جلو را ثبت می‌کند و این داده‌های تصویری به رایانه کوچک انتقال می‌یابند. به عنوان مثال، اگر یک صندلی در نمای دوربین وجود داشته باشد، مکان آن شناسایی می‌شود. زمانی که کاربر یک قدم به جلو می‌گذارد، اطلاعات تازه‌ای از موقعیت صندلی ارسال می‌شود تا حرکت او سالم و گام به گام پیش برود.»
این رایانه به اندازه یک کارت اعتباری طراحی شده است و وزن یا شکل ظاهری‌اش به قدری سبک است که مانع از حرکت کاربر نخواهد شد.
پوست مصنوعی با سنسورهای هوشمند
محققان همچنین ماده‌ای به نام «پوست مصنوعی» طراحی کرده‌اند که حسگرهایی در آن گنجانده شده‌اند تا در صورت نزدیک شدن فرد نابینا به موانع، هشدار لازم را ارائه کنند.
این هشدارها از طریق هدایت استخوانی منتقل می‌شوند؛ روشی که در آن ارتعاشات صوتی از طریق استخوان‌های جمجمه به گوش داخلی انتقال می‌یابند.
این فناوری حتی در زمانی که مجرای گوش مسدود باشد نیز امکان شنیدن را فراهم می‌کند، زیرا ارتعاشات صوتی به طور مستقیم از طریق استخوان‌های جمجمه به گوش داخلی فرستاده می‌شوند.
این پوست مصنوعی خاصیت کشسانی دارد و ضخامت آن بین ۰.۱ تا ۰.۲ میلی‌متر است. البته این حسگرها به طور مستقیم به نرم‌افزار هوش مصنوعی متصل نیستند.
لی‌لی گو تصریح می‌کند: «آنچه برای ما اهمیت دارد این است که بدانیم آیا مانعی در مسیر وجود دارد یا خیر. اینکه آیا اتصال مستقیمی وجود دارد یا نه، برای ایمنی کاربر اهمیت چندانی ندارد.»
گام بزرگی به سوی بالاترین میزان استقلال
اتحادیه نابینایان اروپا اعلام کرده که بیش از ۳۰ میلیون نفر در این قاره با درجات مختلف اختلال بینایی زندگی می‌کنند؛ به عبارتی، از هر ۳۰ نفر، یکی از افراد در اروپا با نابینایی یا کم‌بینایی مواجه است.
سازندگان اشاره دارند که ابزارهای کنونی برای افراد نابینا گاهی خود به مانعی در فرآیند استفاده تبدیل می‌شوند و هدف آنها ساخت سیستمی بوده است که فرد استفاده‌کننده هیچ تفاوتی با یک فرد بینا نداشته باشد.
در حال حاضر، گزینه‌هایی چون سگ‌های راهنما هزینه‌های هنگفتی را به دنبال دارند؛ برخی منابع برآورد می‌کنند که آموزش یک سگ راهنما ممکن است تا ۶۰ هزار یورو هزینه داشته باشد.
کریس لوئیس، یک تحلیلگر مستقل در حوزه ارتباطات و دسترسی‌پذیری، اظهار می‌دارد: «بسیاری از افراد با مشکلات بینایی تمایل دارند که تا حد امکان مستقل باقی بمانند. نصب دوربینی بر روی عینک که اطلاعات را هم از طریق گوش و هم با بازخورد لمسی منتقل کند، در واقع یک پیشرفت بزرگ است.»
او بیان می‌کند که توسعه فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، موجب کاهش قیمت این دستگاه‌ها شده و به همین دلیل، امکان استفاده از آنها برای گروه‌های بیشتری، از جمله افراد دارای معلولیت، فراهم آمده است.
تیم تحقیقاتی این پروژه امید دارند که بتوانند در آینده دوربین‌هایی با ابعاد بسیار کوچکتر طراحی کنند که حتی بتوان آنها را روی لنزها نصب کرد.
