آیا اطلاع دارید که دوره قاعدگی می‌تواند بر روی سلامت لثه‌های شما تأثیرگذار باشد؟
ژنژیویت قاعدگی یک واقعیت کاملاً شناخته شده و یکی از معضلات معمول در بین زنان در دوران قاعدگی به شمار می‌آید. اگر تا به حال با این اصطلاح آشنا نبوده‌اید یا اطلاعاتی درباره‌اش ندارید، در ادامه می‌توانید با جزییات کامل آن آشنا شوید.
بر اساس گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ قاعدگی، یا همان پریود، جزئی طبیعی و سالم از چرخه‌ی قاعدگی زنان است. این فرآیند زمانی اتفاق می‌افتد که تغییرات هورمونی — به ویژه در میزان استروژن و پروژسترون — موجب ضخیم شدن و سپس ریزش لایه داخلی رحم می‌شود و در نهایت به خون‌ریزی قاعدگی می‌انجامد. این رویداد طبیعی همچنین علامت می‌دهد که بارداری محقق نشده است.
نکته‌ی جالب این است که تغییرات هورمونی تنها بر سیستم تولید مثل تأثیر نمی‌گذارند، بلکه می‌توانند بر سلامت دهان و دندان نیز تأثیرگذار باشند. یکی از اثرات کمتر شناخته‌شده‌ی این تغییرات، ژنژیویت قاعدگی است؛ وضعیتی که در آن لثه‌ها به قرمزی، تورم و خون‌ریزی مستعد می‌شوند — به‌ویژه در زمان نزدیک به آغاز قاعدگی یا هم‌زمان با آن. در ادامه، این موضوع را به‌طور کامل بررسی خواهیم کرد.
ژنژیویت قاعدگی چیست؟
مطالعه‌ای که در مجله‌ی بین‌المللی سلامت دهان و دندان منتشر شده نشان می‌دهد که شیوع ژنژیویت در مرحله‌ی پیشاقاعدگی (پیش از آغاز پریود) به اوج خود می‌رسد؛ به طوری که ۲۴.۵ درصد از زنان با آن مواجه می‌شوند — حتی در صورت رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان. در طول قاعدگی، این آمار به ۴.۷ درصد کاهش می‌یابد و پس از اتمام پریود، هیچ موردی از این وضعیت مشاهده نمی‌شود. این نتایج حاکی از آن است که تغییرات هورمونی پیش از قاعدگی می‌توانند باعث بروز التهاب لثه شوند، حتی اگر فرد به‌خوبی از بهداشت دهان و دندان خود مراقبت کند.
دکتر شایلی شارما، متخصص ارشد زنان و زایمان و معاون مدیر بیمارستان Cloudnine در فریدآباد، در مصاحبه‌ای با تیم OnlyMyHealth، ژنژیویت قاعدگی را نوعی التهاب موقتی لثه معرفی می‌کند که در برخی از خانم‌ها به دلیل تغییرات هورمونی در طول چرخه‌ی قاعدگی ایجاد می‌شود.
این وضعیت با قرمزی، تورم و گاهی اوقات خون‌ریزی لثه شناخته می‌شود و معمولاً درست پیش از آغاز قاعدگی رخ می‌دهد.
دکتر شارما اذعان دارد که هر چند تمامی زنان این مشکل را تجربه نمی‌کنند، اما در زنانی که به نوسانات هورمونی واکنش بیشتری نشان می‌دهند، این عارضه چندان نادر نیست. خوشبختانه، این التهاب به‌طور معمول با شروع قاعدگی رفع می‌شود.
علائم ژنژیویت قاعدگی
زنان باید به نشانه‌هایی چون تورم لثه، قرمزی، حساسیت، خون‌ریزی در هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان، و احساس کلی ناراحتی یا تحریک‌پذیری در ناحیه‌ی لثه توجه کنند. این نشانه‌ها معمولاً چند روز قبل از آغاز پریود ظاهر می‌شوند و با شروع قاعدگی کاهش می‌یابند. در صورتی که این علائم پس از پایان قاعدگی ادامه داشته باشند یا شدت بیشتری بیابند، ممکن است دلالت بر وجود مشکل جدی‌تری در لثه‌ها داشته و نیاز به ارزیابی توسط دندان‌پزشک باشد.
چگونه می‌توان از بیماری‌های لثه در دوران قاعدگی پیشگیری کرد؟
به گفته‌ی دکتر شارما، بهترین راه برای مدیریت مشکلات لثه‌ای مرتبط با قاعدگی، حفظ بهداشت مناسب دهان و دندان است. او توصیه می‌کند: «مسواک زدن دو بار در روز با استفاده از مسواک نرم، نخ دندان‌کشیدن روزانه، و به‌کارگیری دهان‌شویه‌های ضد میکروبی می‌تواند به کاهش پلاک و پیشگیری از التهاب کمک کند.»
همچنین داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامین‌ها — به‌ویژه ویتامین C و کلسیم — به حفظ سلامت لثه‌ها کمک خواهد کرد. در صورتی که ناراحتی لثه‌ها شدید یا مکرر باشد، مشاوره با دندان‌پزشک می‌تواند به اتخاذ تدابیر ویژه‌تری برای دوران قاعدگی بینجامد.
آیا باید روتین بهداشت دهان در دوران پریود را تغییر داد؟
دکتر شارما می‌گوید: «تغییرات اساسی در روتین بهداشت دهان در دوران قاعدگی ضرورتی ندارد، اما توجه بیشتر در این زمان می‌تواند سودمند باشد.» او پیشنهاد می‌کند که زنان در این مقطع زمان بیشتر به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن توجه کنند — حتی اگر لثه‌ها کمی حساس شده باشند.
او می‌افزاید: «در صورت وجود درد یا خون‌ریزی، استفاده از مسواک نرم‌تر و شست‌وشو با آب نمک گرم می‌تواند به تسکین این مشکلات کمک کند. همچنین بهتر است از مصرف خوراکی‌های شیرین یا اسیدی که می‌توانند التهاب را تشدید کنند، پرهیز شود. به‌علاوه، انجام چکاپ‌های منظم دندان‌پزشکی در طول سال اهمیت دارد، صرف‌نظر از مرحله‌ای که در چرخه‌ی قاعدگی قرار دارید.»
نتیجه‌گیری
شاید برایتان جالب باشد که دوره‌ی قاعدگی می‌تواند بر سلامت لثه‌ها تأثیرگذار باشد، اما ژنژیویت قاعدگی یک مشکل واقعی و نسبتاً شایع در میان برخی از زنان است. خبر خوب این است که معمولاً این وضعیت موقتی و قابل کنترل می‌باشد. با کمی دقت بیشتر در رعایت بهداشت دهان در این دوران، می‌توانید از بروز یا تشدید این مشکل جلوگیری کنید. و اگر علائم غیرعادی مشاهده کردید یا مشکلی پس از پایان قاعدگی بهبود نیافت، حتماً با دندان‌پزشک مشورت نمایید.
