آیا هوش مصنوعی واقعاً قادر به تفکر است؟
فرانسوا شوله با طراحی آزمون ARC-AGI نشان داد که هوش مصنوعی کنونی تنها بر اساس الگوهای داده‌ای عمل کرده و فاقد هوش سیال انسان است؛ حتی مدل‌های پیشرفته‌ای مانند GPT-4 در مواجهه با چالش‌های جدید به وضوح ناتوان هستند.
نگار علی- فرانسوا شوله، پژوهشگر فرانسوی و یکی از منتقدین سرسخت تکنولوژی هوش مصنوعی، بر این باور است که مدل‌های فعلی همچون ChatGPT تنها به «تقلید» از داده‌های آموزش دیده قدرت می‌گیرند و از هوش حقیقی بی‌بهره‌اند. او برای تأیید این نظر خویش، آزمونی به نام ARC-AGI طراحی نموده است که قابلیت حل مسائل از ریشه را می‌سنجد.
هوش سیال در برابر هوش مصنوعی تقلیدی
- هوش سیال (Fluid Intelligence): قدرت حل مسائل جدید بدون اتکا به دانش پیشین
- هوش مصنوعی کنونی: تنها با داده‌های آموزشی آشنا بوده و معمولاً در مواجهه با چالش‌های تازه ناکام می‌ماند.
نتایج حیرت‌انگیز: GPT-4 در این آزمون نمره «صفر» گرفت!
مدل‌های نامداری همچون GPT-4، Gemini 1.5 و Claude 3 در مرحله اول این آزمون نمرات بسیار ناچیزی (بین ۰ تا ۱۴ درصد) به دست آوردند، در حالی که انسان‌ها به‌طور متوسط نمراتی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد دریافت می‌کنند. حتی GPT-4o که به‌عنوان یک مدل پیشرفته در استدلال شناخته می‌شد، تنها موفق به کسب ۵ درصد امتیاز شد!
پیشرفت غیرمنتظره OpenAI: مدل o3 با نمره ۸۷٪
به گزارش خبر آنلاین، در دسامبر ۲۰۲۳، OpenAI مدل o3 را معرفی کرد که با کسب ۸۷ درصد در آزمون ARC-AGI، برای نخستین بار به سطح انسان رسید. این موفقیت شوله را شگفت‌زده کرد، اما او هنوز تردید دارد:«این مدل‌ها به‌جای اینکه به واسطه هوش سیال واقعی به نتایج برسند، با صرف هزینه‌های بسیار بالا (صدها هزار دلار برای حل هر مسئله) عمل می‌کنند!»
ARC-AGI-2: آزمونی سخت‌تر که دوباره هوش مصنوعی را به چالش کشید
شوله به‌تازگی نسخه دشوارتری از این آزمون (ARC-AGI-2) را انتشار داد که موجب افت شدید عملکرد مدل‌ها شد:
- o3 از ۸۷٪ به زیر ۲٪ کاهش پیدا کرد!
- مدل‌های دیگر (همچون Gemini و Claude) نیز نمرات زیر ۱٪ دریافت کردند.
آیا هوش مصنوعی واقعاً ساخته فکر می‌تواند باشد؟
- حامیان (مانند سم آلتمن): معتقدند o3 گامی به جلو در جهت هوش مصنوعی عمومی (AGI) است.
- منتقدان (همچون شوله): بر این باورند که این مدل‌ها تنها از طریق brute force (محاسبات انبوه) پاسخ می‌دهند، نه با بهره‌گیری از استدلال انسانی.
آینده نامشخص AGI: سودآوری یا هوش واقعی؟
شرکت‌هایی نظیر OpenAI به‌جای تمرکز صرف بر آزمون‌های مجرد، به کاربردهای عملی هوش مصنوعی (مانند وب‌گردی خودکار) توجه دارند. حتی تعریف آن‌ها از AGI به طور عمده اقتصادی است: نرم‌افزاری که بتواند ۱۰۰ میلیارد دلار سود ایجاد نماید!
شوله بر این باور است که تا زمانی که مدل‌ها نتوانند مانند کودکان مسائل جدید را از صفر یاد بگیرند، ادعای دستیابی به AGI تنها یک نمایش تبلیغاتی است. به‌نظر می‌رسد راه پیش‌روی دستیابی به هوش واقعی مصنوعی هنوز بسیار طولانی است.
