پیوند میان بیماری های قلبی و افت سلامت مغز در مردان و زنان

بیماری‌های قلبی به‌طور خاص می‌توانند تأثیرات منفی بر روی سلامت مغز افراد سالمند بگذارند. مردان در این زمینه به‌ویژه در معرض خطر بوده و نشانه‌های این اثرات را معمولاً یک دهه زودتر از زنان تجربه می‌کنند. نواحی آسیب‌دیده در مغز، از جمله اولین بخش‌هایی هستند که در روند دمانس یا زوال عقل دچار آسیب می‌شوند.
 
یک تحقیق تازه نشان می‌دهد که مردانی که با عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی مواجه هستند، به‌طور سریع‌تری نسبت به زنان که با همان عوامل دست و پنجه نرم می‌کنند، دچار افت سلامت مغزی می‌شوند.
 
نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مردان ممکن است از اوایل دهه ۵۰ زندگی خود دچار کاهش عملکرد مغزی شوند، در حالی که زنان معمولاً این مشکل را در اواسط دهه ۶۰ و بعد از آن تجربه خواهند کرد. این مطالعه در نشریه عصب‌شناسی، جراحی اعصاب و روان‌پزشکی به چاپ رسیده است.
 
این نتایج نشان می‌دهند که کاهش عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی به‌عنوان یک هدف درمانی کلیدی برای پیشگیری از بیماری آلزایمر تلقی می‌شود و تأکید دارند که این اقدامات می‌بایست حدود یک دهه زودتر در مردان نسبت به زنان آغاز گردد. این نتایج حاصل کار تیم تحقیقاتی به رهبری دکتر پل ادیسون، استاد علوم اعصاب در کالج سلطنتی لندن است.

عوامل خطر قلبی و زوال مغزی

عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی، از جمله دیابت نوع ۲، چاقی، فشار خون بالا و استعمال سیگار، قبلاً با افزایش احتمال ابتلا به زوال عقل پیوند خورده‌اند.
 
اما مشخص نبود که این عوامل چه زمانی اثرات خود را بر سلامت مغز می‌گذارند و آیا تفاوتی بین زنان و مردان وجود دارد یا خیر.
 
در این مطالعه، پژوهشگران اطلاعات مربوط به حدود ۳۴،۵۰۰ شرکت‌کننده را از پروژه تحقیقاتی جامع UK Biobank مورد بررسی قرار دادند.
 
تصاویر گرفته‌شده از مغز به محققان کمک کرد تا تغییرات مغزی شرکت‌کنندگان را در طول زمان پیگیری کرده و بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، عوامل خطر مربوط به بیماری قلبی آن‌ها را محاسبه کنند.
 
نتایج حاصل نشان می‌دهد که عوامل خطر قلبی، به‌علاوه چاقی و تجمع چربی اضافی در ناحیه شکم، به کاهش تدریجی حجم مغز طی چند دهه در هر دو جنس منجر شده است.
 
اما مردان به‌خصوص از ۵۵ تا ۷۴ سالگی بیشترین آسیب‌پذیری را نشان دادند، در حالی که زنان در سنین بین ۶۵ تا ۷۴ سالگی بیشتر آسیب‌پذیر بودند.

نواحی آسیب‌دیده مغز

این آسیب‌های مغزی، بدون در نظر گرفتن ژن APOE۴ (که احتمال ابتلا به آلزایمر را بالا می‌برد) مشاهده شده است.
 
پژوهشگران همچنین بیان کردند که نواحی مغزی که بیشتر تحت تأثیر عوامل خطر قلبی قرار دارند، لوب‌های تمپورال هستند. این بخش‌ها نقشی کلیدی در حافظه، پردازش شنوایی، بینایی و احساسات ایفا می‌کنند و به‌عنوان نخستین نواحی آسیب‌دیده با بروز دمانس شناخته می‌شوند. تأثیر منفی عوامل خطر قلبی عروقی بسیار وسیع بود و نشان داد که این عوامل می‌توانند عملکردهای شناختی متنوعی را با اختلال مواجه سازند.

راهکار‌های کاهش خطر

این یافته‌ها به‌وضوح بیانگر آن هستند که با مدیریت فشار خون، کاهش میزان کلسترول و قند خون، انجام فعالیت بدنی و ترک سیگار، می‌توان از سلامت مغز حمایت کرد.

تفاوت مردان و زنان

با این وجود، پژوهشگران تأکید کردند که مردان در مقایسه با زنان بیشتر در معرض خطر هستند.
 
عوامل خطر قابل‌تغییر مرتبط با بیماری‌های قلبی و عروقی، همچون چاقی، باید در فراهم کردن درمان و پیشگیری از بیماری‌های نورودژنراتیو مانند آلزایمر، توجه ویژه‌ای جلب کنند.
 
آن‌ها افزودند: یافته‌های این تحقیق نشان‌دهنده اهمیت بررسی جدی عوامل خطر قلبی عروقی قبل از سن ۵۵ سالگی به‌منظور جلوگیری از نورودژنراسیون (تحلیل و زوال مغز) و ابتلاء به بیماری آلزایمر هستند. علاوه بر این، اقدامات پیشگیرانه مزایای مضاعفی، از جمله جلوگیری از دیگر مشکلات قلبی عروقی نظیر حملات قلبی و سکته مغزی نیز به‌همراه خواهد داشت.