آزمایش خانگی برای شناسایی منبع درد

بر خلاف تصور عمومی، درد به عنوان دشمن ما محسوب نمی‌شود. می‌توان درد را به عنوان یک چراغ نفتی در درون بدن خود تصور کرد. در شیوه‌های پزشکی قدیمی‌تر، پزشک موظف بود تا این چراغ نفتی را خاموش کند تا اندکی از درد کاسته شود. متأسفانه این رویکرد چندان مؤثر نبوده و بسیاری از افراد در سرتاسر جهان هنوز هم به مشکلات درد و رنج های زیادی دچار هستند.

مسئله این است که بدن ما به همراه یک کتابچه راهنمای شخصی ایجاد نشده که به طور دقیق تعریف کند هر نوع درد چه معنایی دارد و چه علائمی ممکن است به همراهش بیاید.

بدون تردید، شناسایی نوع دردی که در حال حاضر تجربه می‌کنید گامی اساسی برای یافتن یک درمان پایدار به شمار می‌آید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص روش‌های رهایی از درد و تعبیر هر کدام، لطفاً به سوالات زیر پاسخ دهید:

۱- درد شما در کدام ناحیه از بدن قرار دارد؟

الف- عمدتاً در مفاصل من (دست‌ها، زانوها، باسن، گردن، کمر و غیره)

ب- به شکل عمده در مفاصل من و به‌صورت متقارن – همان مفصل در هر دو دست، زانو، باسن و …

ج- دست من (به‌خصوص سه انگشت اول از سمت شست)، مچ دست و ساعد

د- همه‌جا – در هر دو طرف بدن من، بالا و پایین کمر

۲- درد شما در بدترین حالت خود چه زمانی ایجاد می‌شود؟

الف- در شب

ب- صبح زود (برای یک ساعت یا بیشتر)

ج- پس از استفاده مکرر از آن ناحیه

د- بعد از بیدار شدن یا باقی ماندن در یک وضعیت، به مدت طولانی

۳- کدام یک از توصیفات زیر بهترین توصیف برای درد شماست؟

الف- دردناک، دل‌خراش، سفت و گاهی مفاصل حساس به لمس

ب- لرزش، حساسیت مفاصل و غالباً همراه با تورم و قرمزی

ج- احساس سوزش، سوزن‌سوزن شدن و سوزش در مچ و ساعد که گاهی ناخوشایند و با احساس کرختی و تیرکشیدن توأم است

د- درد مداوم و خسته‌کننده، اغلب همراه با تکان خورده‌های عضلانی و درد با حالتی سیخ‌زنی، همچنین به همراه احساس کشیدگی و فعالیت بیش از حد در آن ناحیه

۴- کدام عبارت به‌خوبی توالی علائم شما را توصیف می‌کند؟

الف- درد به آرامی شروع می‌شود – معمولاً بعد از کار بدنی یا ورزش – و سپس به تدریج پایدارتر می‌شود.

ب- بی‌نظمی علائم را به مدت سال‌ها تجربه کرده‌ام – درد مفاصل به‌طور معمول ملایم و گاهی به طور ناگهانی شدید می‌شود.

ج- به نظر می‌رسد درد در دست من بسته به میزان استفاده از آن بروز کرده و سپس تشدید و پایدار می‌گردد.

د- من به مدت سه ماه یا بیشتر از درد گسترده رنج می‌برم.

۵- درد چه تأثیری بر … من می‌گذارد؟

الف- دامنه حرکتی، به‌خصوص پس از استفاده بیش از حد

ب- توانایی عملکرد در حد پایدار (راه رفتن، دویدن، خم شدن، استفاده از دست‌ها)

ج- توانایی نگه‌داشتن اجسام، حرکت و یا تمایز بین گرم و سرد

د- توانایی تمرکز، به خاطر سپردن و خواب خوب در شب

۶- آیا شما همچنین … را تجربه می‌کنید؟

الف- صدای شکستگی هنگام حرکت دادن مفصل دردناک، حساسیت به لمس

ب- ضعف در مفصل، تب، خستگی، از دست دادن انرژی

ج- تغییرات دما در انگشتان یا حتی دست خودم، ضعف عضلات انگشت شست

د- سردرد، گیجی مغزی، خستگی شدید، افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی

۷- معمولاً کدام یک از گزینه‌های زیر به تسکین درد کمک می‌کند؟

الف- استراحت مفاصل، به‌ویژه در طول شب

ب- گرم کردن و کشش مفاصل

ج- تکان دادن و خم کردن دستانم

د- ورزش می‌تواند خواب خوبی برای من به ارمغان آورد

۸- آیا شما هیچ یک از شرایط زیر را دارید؟

الف- شغل یا سرگرمی که نیازمند استفاده مداوم از مفصل آسیب‌دیده است یا سابقه آسیب‌دیدگی قبلی در محل درد

ب- افسردگی، اضطراب، احساس ناراحتی و عزت نفس پایین

ج- شغل یا سرگرمی که منجر به حرکات تکراری دست می‌شود یا سابقه دست درد که سبب بیداری شبانه شما می‌شود

د- وجود شرایط دیگر درد مزمن، مانند خستگی مزمن، IBS (سندرم روده تحریک‌پذیر)، کیستیت بینابینی، اختلال مفصل تمپوروماندیبولار، ولوودینیا (بیماری زنانه که موجب سوزش فرج می‌شود)، یا اندومتریوز

بررسی و نتیجه‌گیری از جواب‌ها

۱- اگر در اکثر سوالات بالا “گزینه الف” را انتخاب کرده‌اید: احتمال دارد شما به استئوآرتریت مبتلا باشید.

استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت است که معمولاً بر روی دست‌ها، زانوها، باسن و ستون فقرات تأثیر می‌گذارد. این بیماری باعث می‌شود که غضروف (بافته‌ای که انتهای استخوان‌ها در مفصل را می‌پوشاند) از بین برود و استخوان‌های زیر در برابر یکدیگر قرار گیرند. اگرچه بیماران اغلب دچار درد و محدودیت‌های عملکرد هستند، اما سن شروع بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بروز استئوآرتریت در سنین بالاتر معمول‌تر است، اما ممکن است بر جوانان نیز تأثیر بگذارد (به‌خصوص در مفاصلی که آسیب دیده‌اند).

گزینه‌های درمان

استئوآرتریت با ترکیبی از مسکن‌های درد، فیزیوتراپی و ورزش درمان می‌شود. استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مانند تایلنول، ادویلو و … می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد. اگر درد شما به طور مداوم ادامه پیدا کند، ممکن است نیاز به داروهای مسکن بیشتری از طریق نسخه داشته باشید.

ورزش کردن و دست‌یابی به وزن سالم برای بهبود عملکرد مفاصل بسیار اساسی است: تمرینات به خوبی به تقویت عضلاتی کمک می‌کند که از مفاصل آسیب‌دیده شما حمایت می‌کنند و حرکات فعالانه کمک خواهد کرد تا مفاصل خود را حفظ کنید. ضمن اینکه، کاهش وزن می‌تواند به کاهش تنش در مفاصل وزنی و جلوگیری از آسیب بیشتر یاری رساند.

پزشک شما ممکن است کرم‌های موضعی تسکین‌دهنده درد را نیز تجویز کند.

۲- اگر عمدتاً “گزینه ب” را در سوالات بالا انتخاب کرده‌اید: احتمال دارد شما به آرتریت روماتوئید مبتلا باشید.

آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل خود حمله می‌کند. در این بیماری معمولاً سیستم ایمنی به هر دو مفصل مشابه در دو طرف بدن حمله کرده و با تورم و قرمزی همراه است. برخلاف استئوآرتریت، درد آرتریت روماتوئید عموماً با استفاده از مفصل بهبود می‌یابد.

علائم آرتریت روماتوئید بسیار متغیر است و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای برخی، دوره‌های درد خفیف وجود دارد و برای برخی دیگر درد شدیدتر می‌شود. برای برخی افراد علائم ممکن است دائمی باشد و برخی دیگر ممکن است همراه با تب، خستگی و از دست دادن انرژی باشند.

گزینه‌های درمان

شما می‌توانید به سرعت با مراجعه به پزشک از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید. عدم درمان به موقع می‌تواند وضعیت بیماری را بدتر کرده و منجر به آسیب‌های بیشتری از جمله شکستگی استخوان شود.

برای درمان، پزشکان معمولاً ترکیبی از رویکردهای درمانی را به کار می‌برند – عمدتاً داروهایی که برای جلوگیری از فرایند خودایمنی که به مفاصل شما آسیب می‌زند، تجویز می‌شود. رژیم غذایی می‌تواند نقش کلیدی در آرتریت التهابی ایفا کند و هر چند رژیم خاصی برای بهبود علائم آرتروز وجود ندارد، کارشناسان مواد غذایی خاصی را شناسایی کرده‌اند که می‌توانند به کنترل التهاب کمک کنند. بسیاری از این مواد غذایی را در رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌توان یافت. سایر رفتارهای بهداشتی برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید شامل استراحت، ورزش، و کاهش استرس است. استراحت کمک می‌کند تا التهاب مفصلی فعال و درد همراه با آن کاهش یابد، در حالی که ورزش به تقویت، حفظ و تحرک عضلات کمک می‌کند. کاهش استرس و مقابله با چالش‌های عاطفی نیز می‌تواند بر شدت دردی که حس می‌کنید تأثیر مثبت داشته باشد.

۳- اگر غالباً “گزینه ج” را در سوالات بالا انتخاب کرده‌اید: احتمالاً شما به سندرم تونل کارپال مبتلا هستید.

سندرم تونل کارپال زمانی بروز می‌یابد که عصب مدیا – عصبی که از ساعد به کف دست می‌رود – فشرده می‌شود (به علت استفاده بیش از حد). در نتیجة این مشکل، احساس سوزش، سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی در انگشتان یا دست‌ها به‌ویژه پس از حرکات تکراری (مانند تایپ کردن یا دوچرخه‌سواری) ایجاد می‌شود. شما ممکن است همچنین احساس حساسیت الکتریکی و ضعف عضلانی در پایه انگشت شست را تجربه کنید.

گزینه‌های درمان

سندرم تونل کارپال از طریق معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شود و درمان اولیه باید به کاهش درد متمرکز باشد. اگر این بیماری به‌موقع تشخیص داده شود، گزینه‌های غیرجراحی بسیاری در دسترس خواهد بود.

این وضعیت ممکن است علت دیگری مربوط به سلامت داشته باشد، از جمله کم‌کاری تیروئید، دیابت، آرتریت، فیبرومیالژیا یا کمبود ویتامین B6، بنابراین ابتدا باید درمان هر گونه عامل اولیه‌ آغاز شود.

اگر سندرم ناشی از یک آسیب فشار مداوم باشد، درمان با استراحت مکرر دستان، اجتناب از فعالیت‌های تشدیدکننده علائم و محدود کردن فعالیت‌هایی که مچ دست را تحت تأثیر قرار می‌دهند، آغاز می‌شود.

پزشک شما ممکن است تزریق کورتیکواستروئید را پیشنهاد دهد که به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند و فشار را بر عصب میانی کاهش می‌دهد. بعلاوه، تمرینات یوگا و حرکات ورزشی برای قسمت‌های بالایی بدن و مفاصل می‌تواند به تسکین درد و بهبود قدرت کمک کند. همچنین برخی تکنیک‌های فیزیوتراپی ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. پزشک شما می‌تواند راهبردهای مناسب برای شما را ارائه دهد.

۴- اگر در اکثر سوالات بالا “گزینه د” را انتخاب کرده‌اید: احتمال دارد شما به فیبرومیالژی مبتلا باشید.

فیبرومیالژی یک علت شایع برای درد مزمن و از دلایل اصلی درد عمومی اسکلتی و عضلانی در زنان بین ۲۰ تا ۵۵ سال است. این وضعیت شامل درد گسترده، حساسیت، خستگی و بی‌خوابی است و با علائم دیگری مانند سردرد، گیجی مغزی، دوره‌های دردناک، سفتی صبحگاهی و حساسیت به دما همراه است. این نشانه‌ها بسیار فردی و متفاوت میان افراد هستند. به عنوان مثال، فردی که به فیبرومیالژی مبتلا است ممکن است همزمان از چندین وضعیت درد مزمن مانند خستگی مزمن، IBS و اندومتریوز رنج ببرد. هر چند مشخص نیست که آیا این اختلالات ریشه مشترکی دارند یا نه. این بیماری همچنین با افسردگی، اضطراب و PTSD همراه است و می‌تواند به‌عنوان یک بروز فیزیکی از این شرایط در نظر گرفته شود.

گزینه‌های درمان

متأسفانه علت دقیق فیبرومیالژی مشخص نیست و بسیاری از پزشکان به‌خوبی این اختلال را نمی‌شناسند. از آنجایی که هیچ آزمون تشخیصی تحت‌عنوان فیبرومیالژی وجود ندارد، پزشکان آن را از طریق ترکیبی از معاینه فیزیکی، ارزیابی علائم و شناسایی دیگر شرایط غیرقابل تشخیص مشخص می‌کنند.

فیبرومیالژی یکی از بیماری‌های چالش‌برانگیز برای درمان است، زیرا هیچ درمان یا درمان جهانی برای آن وجود ندارد. اقداماتی مانند خواب کافی، مصرف غذاهای سالم، انجام ورزش‌های منظم و تغییرات سبک زندگی می‌تواند به کاهش اثرات منفی فیبرومیالژی در زندگی شما کمک کند. بسیاری از افراد نیز درمان‌های مکمل و جایگزین مانند ماساژ، یوگا و طب سوزنی را برای بهبود نشانه‌های خود مؤثر می‌بینند.