ضرورت تغییر دیدگاه در رفتار مصرف آب

هاشم امینی، امروز اول آذرماه در آغاز پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب شهری نیشابور که با حضور استاندار خراسان رضوی برگزار گردید، گفت: کشور ایران در منطقه‌ای با اقلیم خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و همه ما در این فضای جغرافیایی زندگی می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه میانگین بارش در کشور یک سوم میزان بارش جهانی است، ادامه داد: این وضعیت به عنوان تهدیدی بزرگ در نظر گرفته می‌شود، اما در عین حال می‌تواند فرصت‌هایی همچون اجرای پروژه‌های این چنینی را به وجود آورد.

مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور تأکید کرد: در حال حاضر خراسان رضوی با بحران‌هایی چون فرونشست زمین و چالش‌های تامین آب شرب، صنایع و کشاورزی مواجه است و برای تامین آب در این بخش‌ها نیاز به تغییر رویکرد و نگرش داریم.

وی همچنین خاطرنشان کرد: همانطور که نسل‌های پیشین سلامت منابع آب را به ما سپردند، ما نیز باید با رفتار مناسب نسبت به محیط‌زیست و اقلیم، به گونه‌ای عمل کنیم که فرزندان و نسل‌های آینده قادر به زندگی و برقراری حیات در این سرزمین باشند.

امینی افزود: تغییر نگرش در همگی مصرف‌کنندگان آب، اعم از حوزه شرب، صنایع، کشاورزی و حفاظت از محیط زیست باید به وقوع بپیوندد.

وی در خصوص یکی از اقدامات مثبت که با همکاری نمایندگان در سطح کشور در حال انجام است، اشاره کرد: طبق قانون، صنایع آب‌بر موظفند از منابع آب غیرمتعارف بهره‌برداری نمایند؛ این موضوع در بند ۳ ماده ۳۹ برنامه هفتم توسعه و بند ع تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ مشخص شده است.

مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور افزود: در منطقه‌ای که تنها یک سوم بارش جهانی را دریافت می‌کند، منطقی نیست که در بخش‌های کشاورزی و صنعتی، آبی مصرف کنیم که ارزش افزوده آن در تولید ناخالص ملی ناچیز است.

وی همچنین تصریح کرد: اگرچه بر استفاده از آب غیرمتعارف در صنایع تأکید شده و سیاست‌های نظام هم در این راستا شامل انتقال آب از دریا است و خراسان رضوی نیز از استان‌های دارای این امکانات محسوب می‌شود، ولی باید به این نکته اذعان کنیم که استفاده از پساب به عنوان راه‌حلی منطقی و اقتصادی مطرح است.

امینی اظهار داشت: خراسان رضوی یکی از کانون‌های کلیدی در زمینه استفاده از پساب است و پروژه‌هایی در سنگان، سبزوار، نیشابور و تربت‌حیدریه در دست اجرا داریم و انتظار می‌رود با توجه به ظرفیت‌های موجود در استان، بتوانیم این پروژه‌ها را در تمامی شهرها به راه بیندازیم.

وی ادامه داد: گرچه شبکه فاضلاب نیشابور از بودجه‌های ملی بهره‌مند شده، اما به مدت ۴۰ سال زمان نیاز است تا با اعتبارات ملی، این شبکه به پایان برسد. به علاوه، حفظ کیفیت آب‌های زیرزمینی بسیار مهم است و عدم کنترل نفوذ فاضلاب‌ها به سفره‌های زیرزمینی ممکن است کیفیت آب نیشابور را به خطر اندازد.

وی همچنین توضیح داد: باید درخصوص برطرف کردن این نگرانی‌ها تدابیری اتخاذ شود و با سرمایه‌گذاری فولاد خراسان، این مشکلات برطرف خواهد شد که نه تنها سرعت اجرای پروژه را افزایش می‌دهد، بلکه مسائل زیست‌محیطی و کیفی را نیز حل خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه بی‌تردید در موعد مقرر پروژه با هزینه‌ای بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد تومان به اتمام خواهد رسید، گفت: این پروژه منافع زیادی برای صنعت و فضای سبز نیشابور و همچنین بخشی از محیط‌زیست استان خواهد داشت و امیدواریم به زودی طی ۲۴ ماه آینده بهره‌برداری از آن به دست مردم برسد.

عملیات اجرایی تصفیه‌خانه فاضلاب شهری نیشابور با ظرفیت ۴۰ هزار مترمکعب در روز، با حضور مسئولین محلی و کشوری آغاز شد.

این تصفیه‌خانه در کیلومتر ۱۴ جاده نیشابور- عشق‌آباد واقع است و پس از تکمیل قادر به تصفیه روزانه ۴۰ هزار مترمکعب فاضلاب شهری با متد «لجن فعال» خواهد بود. تکمیل این طرح، پوشش خدمات بهداشتی دفع فاضلاب در نیشابور را از ۵۶ درصد به ۱۰۰ درصد ارتقا خواهد داد.

حفر سالیانه ۸ تا ۱۰ چاه برای تأمین پایدار آب شرب نیشابور

مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان رضوی در ادامه گفت: پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب شهری نیشابور به همراه ۲۸۰ کیلومتر شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب و خطوط انتقال با بهترین تکنولوژی و ظرفیت ۴۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز در حال احداث است.

حسین امامی اعلام کرد که با اجرای این پروژه، کیفیت پساب خروجی به طرز چشمگیری بهبود خواهد یافت و همچنین ۵۰ هزار انشعاب فاضلاب در نیشابور نصب خواهد شد.

وی بیان کرد: با انجام این اقدامات، میزان واگذاری شبکه فاضلاب به شهروندان نیشابور به ۱۰۰ درصد خواهد رسید و این پروژه فرصتی ارزشمند برای ماست.

وی افزود: با اجرای این پروژه، بخشی از منابع آب شهرستان آزاد می‌شود و از این ظرفیت نیز برای تأمین آب شرب استفاده خواهیم کرد. همچنین شاخص‌های زیست‌محیطی نیز شاهد ارتقا خواهند بود و مردم مزایای چشم‌گیری از خدمات فاضلاب با کیفیت بالا و هزینه پایین بهره‌مند خواهند شد.

مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان رضوی خاطرنشان کرد: نیشابور شهرستانی با استقبال بالای مهاجران و در حال توسعه است و به دلیل وسعت زیاد، نیاز آبی بسیار بالایی دارد.

وی با تأکید بر اینکه برای تأمین پایدار آب شرب نیشابور به ۸ تا ۱۰ چاه جدید سالانه نیاز داریم، افزود: امید است با اجرای این پروژه بتوانیم نیاز آبی جمعیت جدید و بخش صنایع به راحتی تأمین گردد.

امامی ضمن امیدواری نسبت به تحولات مثبت در صنعت آب و فاضلاب استان از اجرای ۶ طرح بیع متقابل در استان خبر داد.

وی گفت: با پیشرفت پروژه‌ها، به زودی تحولات مشهودی در توسعه شبکه‌های فاضلاب استان دیده خواهد شد. در حال حاضر ظرفیت نفوذ میزان واگذاری شبکه فاضلاب به مشترکین ۳۳ درصد است و پیش‌بینی می‌شود این رقم طی ۵ سال آینده به بیش از ۶۰ درصد افزایش یابد که به تبع آن تحولات مثبتی در صنعت آب استان به وجود خواهد آمد.

مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان رضوی بیان کرد: با حمایت‌های مالی شایسته‌ای که تا به حال از آب و فاضلاب استان به عمل آمده، تلاش‌هایی در مناطق نیشابور، فیروزه، زبرخان و میان‌جلگه صورت گرفته است. به‌گونه‌ای که از اعتبارات تنش آبی، بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان طی سال گذشته برای تأمین آب پایدار، افزایش ظرفیت مخازن و توسعه طرح‌های ملی هزینه شده است.

فولاد خراسان جزو ۵ فولادساز بزرگ کشور است

در همین راستا، طهمورث جوانبخت، مدیرعامل فولاد خراسان خاطرنشان کرد: فولاد خراسان به عنوان بزرگ‌ترین فولادساز شرق کشور، شایستگی خود را در زمره ۵ فولادساز بزرگ کشور اثبات کرده است.

وی با اشاره به اینکه زنجیره فولاد خراسان تقریباً کامل به نظر می‌رسد، تصریح کرد: فولاد خراسان همواره در سال‌های اخیر برنامه‌های تحولی بازنگری شده‌ای را داشته است.

وی گفت: ظرفیت ذوب فولاد خراسان به یک میلیون و ۳۵۰ هزار تن رسیده است و برای رسیدن به ۲.۵ میلیون تن، نیاز به توسعه زنجیره‌های مرتبط وجود دارد.

مدیرعامل فولاد بر این نکته تأکید کرد که یکی از چالش‌های اصلی در صنعت فولاد توسعه زیرساخت‌ها است و در صورتی که زیرساخت‌های مربوط به انرژی و آب فراهم نشود، توسعه صنعت فولاد به معنای واقعی محقق نمی‌شود.

وی همچنین اشاره کرد که در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ نفر در فولاد خراسان به‌طور مستقیم مشغول به کار هستند و اشتغال‌زایی این صنعت را به عنوان یکی از نقاط قوت برشمرد و تصریح کرد: برای هر میلیون تن تولید فولاد در کشور، به‌طور متوسط ۱۰۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۱۵ هزار نفر به صورت غیرمستقیم مشغول به کار خواهند شد.

جوانبخت با تأکید بر نقش فولاد در اشتغال‌زایی، یادآور شد: با توجه به اینکه صنعت فولاد تنها یک درصد از آب منطقه را مصرف می‌کند، وضعیت اشتغال در این حوزه مطلوب به نظر می‌رسد. با توسعه‌هایی که در نظر داریم، برای ۱۵ تا ۱۶ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد خواهد شد.

وی توضیح داد فولاد خراسان از گذشته برای کاهش برداشت از منابع آب‌های زیرزمینی اقدامات مؤثری انجام داده است و از سال‌های گذشته به حفظ محیط زیست و افزایش استفاده از آب‌های غیرمتعارف از قبیل بازچرخانی پساب توجه ویژه‌ای نشان داده است.

مدیرعامل فولاد خراسان اعلام کرد که با این پروژه امکان استفاده روزانه از بیش از ۴۰ هزار مترمکعب و سالانه حدود ۱۵ میلیون مترمکعب آب برای صنعت و کشاورزی فراهم می‌شود. اگرچه در حال حاضر حدود ۴ تا ۵ میلیون مترمکعب آب در سال مصرف می‌شود، اما با توسعه‌های آتی، ما قادر به مصرف حدود ۹ میلیون مترمکعب پساب خواهیم بود و مابقی نیز برای سایر صنایع و بخش کشاورزی استعمال خواهد شد.

وی اعلام کرد که در مجموع با این پروژه حدود ۶ میلیون مترمکعب آب مازاد خواهیم داشت و این پروژه مهم تنها با همکاری بین آبفای کشور و آب و فاضلاب خراسان رضوی محقق خواهد شد.

جوانبخت اظهار داشت: در راستای این هدف، قراردادی به‌صورت بیع متقابل بهتر بین فولاد خراسان و آبفای استان منعقد شده است که در این قرارداد، فولاد خراسان به عنوان سرمایه‌گذار و آبفا به عنوان سرمایه پذیر مشتمل بر یک دوره ۲۵ ساله تعریف شده است.

مدیرعامل فولاد خراسان خاطرنشان کرد که برای این پروژه، شبکه فاضلاب ۲۸۰ کیلومتری در داخل شهر در حال ساخت است و ۱۰ قطعه از آن نیز به پایان رسیده و پروژه تصفیه‌خانه نیز به مدت چهار سال زمان خواهد برد. ظرفیت تصفیه‌خانه نیز بین ۱۴ تا ۱۵ میلیون مترمکعب تخمین زده شده است.

جوانبخت همچنین تأکید کرد: هزینه اجرا این پروژه بیش از ۱.۵ همت خواهد بود و امروز روزی است که فولاد خراسان و شهر نیشابور شروع به همزیستی می‌کنند و تلاش خواهیم کرد تا پروژه را طبق برنامه زمان‌بندی به اتمام برسانیم.

آغاز اجرای پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب شهری نیشابور با حضور استاندار خراسان رضوی و مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و سایر مسئولین محلی، به عنوان یکی از پروژه‌های کلیدی صنعت آب و فاضلاب استان آغاز گردید.