منحصراً مکانی که به فوتبال انگلیسی شباهت داریم!

، بیست‌وچهارمین فصل رقابت‌های لیگ برتر به گونه‌ای آغاز شد که سیستم کمک داور ویدئویی به فوتبال ایران اضافه شد تا از حواشی داوری و مسائل مرتبط به آن کاسته شود؛ با مرور بر شواهد موجود، به نظر می‌رسد مشکلاتی که پس از گذشت ۱۲ هفته از لیگ برتر هنوز حل نشده است، ناشی از فشار تقویم کمیته داوران بر روی برخی از داوران باشد.

بازی بین نساجی مازندران و خیبر خرم‌آباد با تصمیمات قابل مناقشه داوری به یکی از جنجالی‌ترین رویدادهای این هفته تبدیل گردید. عملکرد تیم داوران، به‌ویژه حسن اکرمی که نقش VAR را ایفا می‌کرد، موجب اعتراضات گسترده از سوی بازیکنان و هواداران نساجی شد. بسیاری از کارشناسان داوری به این نکته اشاره کردند که اشتباهات داوری تأثیر مستقیم بر نتیجه رقابت گذاشته و برخی از تصمیم‌های اکرمی، غیرقابل توجیه به نظر می‌رسید.

فشار مسابقات یا نواقص فنی داوران؟

یکی از دلایل مؤثر بر اشتباهات، فشردگی جدولی و حجم بالای بازی‌ها برای کادر داوری است. حسن اکرمی که در یک بازه ۱۵ روزه پنج مسابقه را قضاوت نموده، تحت فشار کاری زیادی قرار دارد. این بار کاری می‌تواند بر تمرکز و دقت وی اثر بگذارد. البته او در این زمینه یگانه نیست.

پیام حیدری، از دیگر داوران، تنها در ۱۵ روز چهار بار در لیگ برتر قضاوت کرده است، در این میان دو بازی را به عنوان داور وسط و دو دیدار دیگر را به عنوان داور VAR قضاوت کرده است. حیدری در تاریخ ۱۱ آذر در دیدار ذوب‌آهن – شمس‌آذر (میزبان: اصفهان) داور وسط بود و در تاریخ ۱۳ آذر در بازی تراکتور تبریز – چادرملو اردکان (میزبان: تبریز) به عنوان VAR حضور داشت؛ هر دو مسابقه جزء رقابت‌های هفته یازدهم بودند.

قضاوت دیدار مس رفسنجان – هوادار (میزبان: رفسنجان) به تاریخ ۲۳ آذر به عهده پیام حیدری بود و سه روز بعد، یعنی در ۲۶ آذر، او در دیدار حساس سپاهان اصفهان – پرسپولیس (میزبان: اصفهان) به عنوان VAR فعالیت خواهد کرد. در نتیجه، پیام حیدری در دو هفته رقابت‌های لیگ برتر چهار بازی را قضاوت کرده است.

موعود بنیادی‌فر، داور دیگری است که فعالیت‌های زیادی در لیگ برتر دارد. او نیز مانند حیدری در ۱۵ روز چهار دیدار را قضاوت کرده است، دو تا از قضاوت‌های بنیادی‌فر در هفته یازدهم قرار دارد و این در حالی است که هر دو در فاصله‌ای فقط هفت روزه انجام شده است. او در تاریخ ۱۱ آذر به عنوان VAR در دیدار ذوب‌آهن – شمس‌آذر (میزبان: اصفهان) حضور داشت و در تاریخ ۱۸ آذر، 경기 مس رفسنجان – سپاهان (میزبان: رفسنجان) را سوت زده است. بنیادی‌فر همچنین در تاریخ ۱۹ آذر به عنوان VAR در بازی گل‌گهر سیرجان – تراکتور (میزبان: سیرجان) حضور داشت که این دیدار از بازی‌های معوقه هفته هشتم لیگ برتر بوده است. او در تاریخ ۲۶ آذر نیز قضاوت دیدار استقلال – گل‌گهر (میزبان: تهران) را بر عهده خواهد داشت.

حسن اکرمی نیز در بازه ۱۵ روزه پنج مسابقه را قضاوت کرده است. در تاریخ ۱۲ آذر در بازی خیبر خرم‌آباد – ملوان (میزبان: خرم‌آباد) به عنوان VAR فعالیت نمود و در تاریخ ۱۷ آذر، دیدار فولاد خوزستان – استقلال (میزبان: اهواز) را قضاوت کرده است. او در تاریخ ۲۱ آذر به عنوان کمک داور VAR در دیدار ملوان بندرانزلی – پرسپولیس (میزبان: انزلی) و دو روز بعد در بازی نساجی مازندران – خیبر خرم‌آباد (میزبان: قائم‌شهر) به عنوان VAR قضاوت کرده است. اکرمی در تاریخ ۲۶ آذر دیدار ملوان بندرانزلی – تراکتور (میزبان: انزلی) را سوت خواهد زد.

این فشار رقابت‌ها برای داوران با توجه به شهرهای مختلف میزبان و مشکلات رفت و آمد، باعث خستگی مفرط می‌شود و به طبع بر عملکرد ایشان تأثیرگذار خواهد بود؛ به طوری که گاهی به دلیل خستگی، نمی‌توانند به خوبی تمرکز کنند و این نقیصه‌ای است که در بازی نساجی – خیبر مشهود بود و رفتار حسن اکرمی به عنوان داور VAR انتقاداتی را به همراه داشت. بدیهی است که در سال‌های اخیر، عملکرد داوران ایرانی با افت مواجه شده و دیگر شاهد حضور آنان در رده‌های بالای آسیا نیستیم. بنابراین نمی‌توان به سادگی از مشکلات فنی آنان نیز چشم‌پوشی کرد.

عملکرد نامناسب داوران بار دیگر نقاط ضعف مدیریتی کمیته داوران را نمایان ساخت. نبود برنامه‌ریزی منطقی و ناکافی در توزیع مسئولیت‌ها میان داوران، شرایطی را به وجود آورده است که بار کاری سنگینی به تعدادی محدود از آن‌ها تحمیل می‌شود. عواقب این بی‌برنامگی، اشتباهات تأثیرگذار و جنجالی است که نه‌تنها نتیجه بازی بلکه جو هواداری را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

از این رو، از کمیته داوران انتظار می‌رود با ادامه آموزش کافی برای داوران، نفرات بیشتری را برای قضاوت در لیگ برتر آماده کند تا از بروز فشار مضاعف بر روی برخی از داوران جلوگیری شود و عملکرد آن‌ها با ضعف مواجه نگردد.

ضرورت برخورد شفاف با داوران غیردقیق

در مسابقه گذشته لیورپول – تاتنهام در لیگ برتر انگلیس، داور VAR به اشتباه گل صحیح محمد صلاح را آفساید اعلام کرد که تبعات گسترده‌ای به دنبال داشت. هرچند داوران انگلستان و دن کوک به محض شروع مجدد بازی متوجه خطای خود شدند، اما دیر شده بود.

کمیته داوران فوتبال انگلیس به دلیل اشتباه عجیب دو داور موضوعی را در نظر گرفت و گفت این اشتباه به دلیل عدم تمرکز لحظه‌ای ناشی از یک سفر بوده است. این دو داور، ۴۸ ساعت پیش از بازی با لیورپول – تاتنهام به امارات رفته بودند تا در یک دیگر از بازی‌ها به عنوان داور VAR حضور داشته باشند و همین عامل به خستگی و عدم تمرکز آن‌ها منجر شده بود. در نهایت، پس از بررسی‌های انجام شده، این دو داور به محرومیت محکوم شدند و این موضوع به طور واضح اعلام گردید.

درحالی‌که در فوتبال ایران هیچ‌گاه این مسائل به‌طور شفاف مطرح نمی‌شود و عموماً داوران با تخلفات خود با تنبیهات نامشخصی روبرو می‌شوند. اگرچه اگر محرومیت داوران خطاکار به‌طور واضح اعلام شود، این امر می‌تواند به افزایش اعتماد به قضاوت‌ها کمک کند، زیرا اهالی فوتبال قادر خواهند بود احساس کنند که عملکرد داوران به‌طور مداوم تحت نظر و بررسی دقیق است.