جنگ تجاری ترامپ ایران را به نزدیکی بیشتر با کشورهای بریکس می کشاند
یک اقتصاددان به این باور است که تنش ها و جنگ تجاری که توسط ترامپ آغاز شده، عملاً تأثیر چندانی بر اقتصاد کشور ما ندارد؛ مگر اینکه بتواند ایران را به کشورهایی که آمریکا با آنها در تعارض است، نزدیک تر کند. در صورتی که هند به طور جدی به سمت واگرایی از آمریکا پیش برود، هرچند هنوز شواهدی از آن موجود نیست، ممکن است تیم بریکس به طور کامل با چالش هایی از سوی آمریکا روبه رو شود و این امر می تواند حضور ایران در بریکس را تقویت نماید.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به تازگی تصمیمات جدیدی برای اعمال تعرفه های تازه بر واردات از مکزیک، کانادا و چین ارائه داده است. بر اساس این طرح، تعرفه ای بالغ بر ۲۵ درصد بر کالاهای وارداتی از مکزیک و کانادا و ۱۰ درصد بر واردات از چین وضع می شود. ترامپ تأکید کرده که هیچ اقدام معکوسی از سوی این کشورها نمی تواند مانع از اجرای این تعرفه ها گردد.
او همچنین به احتمال استثناء قائل شدن برای صادرات نفت کانادا اشاره کرده و گفته است که نرخ تعرفه نفت، ۱۰ درصد خواهد بود؛ در مقایسه با نرخ ۲۵ درصدی برای سایر کالاها از کانادا. افزون بر این، ترامپ اعلام کرده که تعرفه های وسیع تری بر نفت و گاز طبیعی در نیمه فوریه وضع خواهد شد، که این موضوع می تواند منجر به افزایش قیمت نفت گردد.
این تصمیمات با واکنش های شدید از سوی کشورهای هدف روبه رو شده است. جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، اعلام کرده که این کشور به سرعت با اقدامات تلافی جویانه به این تعرفه ها پاسخ خواهد داد و اشاره کرده که کانادایی ها ممکن است در روزها و هفته های آینده با مشکلات جدی مواجه شوند. کلودیا شینبائوم، رئیس جمهور مکزیک، نیز اظهار داشته که با آرامش در انتظار پی آمدهای تعرفه ای ترامپ خواهد بود و آماده ادامه مذاکرات مرزی است. او پیشتر نیز تأکید کرده بود که مکزیک به تلافی اقدام خواهد کرد و استدلال کرده که تعرفه های ترامپ می تواند هزینه ای معادل ۴۰۰ هزار شغل در ایالات متحده ایجاد کرده و قیمت ها را برای مصرف کنندگان آمریکایی بالا ببرد.
سخنگوی سفارت چین در واشنگتن نیز با انتقاد از تعرفه های جدید تأکید کرده که در نبرد تجاری یا تعرفه ای، هیچ یک از طرفین و جهان نفعی نخواهد برد.
کارشناسان اقتصادی هشدار داده اند که این تعرفه ها ممکن است به لرزش قیمت کالاهای مصرفی در آمریکا منجر شود و احتمال دارد مصرف کنندگان آمریکایی با افزایش قیمت مواد غذایی، از گوشت تا میوه و سبزیجات تازه، روبه رو شوند. همچنین، پیش بینی می شود که تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفه های جدید، تدابیر تلافی جویانه ای به دنبال خواهد داشت و به نوعی ممکن است ۲.۱ تریلیون دلار تجارت سالانه ایالات متحده با کانادا، مکزیک و چین را تحت تأثیر قرار دهد.
در نهایت، این اقدامات می تواند تنش های تجاری میان آمریکا و شرکای تجاری اش را شدیدتر کرده و تأثیرات عمیقی بر اقتصاد جهانی به همراه داشته باشد. در ادامه اثرات این تصمیمات بر تجارت و اقتصاد ایران بررسی خواهد شد.
در این راستا، حسن حسن خانی درباره تأثیرات سیاست های اقتصادی ترامپ بر تجارت جهانی و ایران گفت: تعرفه هایی که ترامپ به عنوان ابزار جنگ اقتصادی استفاده می کند، شرایط مشابهی را تداعی می کند که میان دو جنگ جهانی اول و دوم به وجود آمد. فاصله سال های ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۴ میلادی دوره ای بود که با وجود جریمه هایی برای کشورهای شکست خورده، کشورهای پیروز و شکست خورده به سمت اعلام جنگ تجاری و وضع تعرفه ها پیش رفتند.
او افزود: برخی منابع به این نکته اشاره کرده اند که به قدری شرایط اقتصادی و جنگ های اقتصادی بین دو جنگ جهانی بغرنج شد که یکی از عوامل اصلی ظهور جنگ جهانی دوم، قفل شدن اقتصاد کشورها در اثر جنگ های تجاری بود.
این اقتصاددان با تأکید بر اینکه امروز شرایط به نوعی است که می توان آن را با سال های قبل از جنگ جهانی دوم مقایسه کرد، گفت: احتمال دارد تعرفه گذاری ها و جرایم تعرفه ای ترامپ به بروز جنگ، خشونت و واگرایی اقتصادی و سیاسی حتی میان آمریکا و اروپا منجر شود.
او ادامه داد: این تقابلی که ترامپ با کشورهایی نظیر برزیل، مکزیک، چین، کانادا، گرینلند و سوئیس ایجاد کرده و ادعا می کند که گرینلند باید به آمریکا بپیوندد، در صورت پاسخگویی این کشورها، شرایط را سخت تر خواهد کرد و احتمال درگیری و جنگ تجاری متقابل میان آمریکا و کشورهای هدف وجود دارد. همچنین ممکن است این جنگ به بروز تحرکات خصمانه نظامی، سیاسی و امنیتی نیز بینجامد.
حسن خانی بیان کرد که به طور طبیعی، با این وضعیت، اقتصاد جهانی به سمت رکود گرایش خواهد یافت و احتمال تشدید تورم در آمریکا وجود دارد، چراکه بخشی از نیازهای وارداتی این کشور از چین، کانادا، مکزیک و دیگر کشورها تأمین می شود.
او همچنین افزود: با شیوع کرونا، کشورهای مختلف با رکود تورمی مواجه شدند و احتمال دارد جنگ تعرفه ای نیز شرایطی مشابه اما به مراتب با اثرات کمتر فراهم کند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت که بنیاناً شرایط حاکم به گونه ای است که به نفع ایران می تواند عمل کند، چون تسلط آمریکا بر تجارت جهانی و هژمونی این کشور رو به کاهش است. بنابراین، بازارهای منطقه ای و همسایه های ایران، شامل چین، روسیه و هند، می توانند فرصت های جدیدی برای توسعه تجارت و همکاری اقتصادی ایران فراهم آورند.
به گفته او، در حقیقت، اقداماتی که آمریکا در این خصوص انجام داده است، تأثیر اساسی بر اقتصاد ما ندارد جز اینکه می تواند ایران را به کشورهایی که در حال حاضر آمریکا با آنها در تعارض است، نزدیک تر نماید.
حسن خانی در انتها تصریح کرد: اگر هند به شکل جدی به سمت واگرایی از آمریکا پیش برود که هنوز نشانه هایی از آن نیست و با مشکلاتی روبه رو شود، تیم بریکس به طور کلی با آمریکا دچار چالش خواهد شد و این موضوع می تواند فرصت ایران را در بریکس تقویت کند.
