چه اخباری در بازار بورس وجود دارد؟

در روزهای اخیر، بازار بورس در وضعیت مناسبی به سر نمی برد. اگرچه برخی کارشناسان بر این باورند که تحولات موجود در بازارهای پیش فروش خودرو و سکه بر این وضعیت بی تأثیر نیست، اما عده ای دیگر معتقدند که عوامل مؤثر بر بازار بورس بیشتر از این هاست.

از پایان دهه ۱۳۹۰ که تعداد زیادی از افراد با انگیزه کسب سود کلان به بازار بورس وارد شدند و در پی سقوط شدید سال ۱۳۹۹ بخش عمده ای از سرمایه خود را از دست دادند، ۴ سال سپری می شود. با وجود این، فعالان تازه وارد به این بازار نگرانی هایی نسبت به آینده آن دارند. در این حال، «حمید میرمعینی»، کارشناس و فعال عرصه بورس در گفتگو با وضعیت کنونی بازار بورس را تحلیل کرده است:

تأثیر مستقیم مسائل سیاسی بر بازار بورس

حمید میرمعینی به اشاره کرد: «مهمترین و تأثیرگذارترین عاملی که می توان در بین عوامل تأثیرگذار بر بازار بورس شناسایی کرد، مسائل سیاسی هستند و باید بپذیریم که این مسائل بر وضعیت بازارها در کشورهای مختلف تأثیر می گذارد. مسائل سیاسی می توانند حتی بر سیاست های پولی و مالی که کشورها می کنند، تأثیر بگذارند و بدون مبالغه می توان گفت که این عامل، تأثیرگذارترین عامل است. ما در حال حاضر در یک شرایط سیاسی خاص قرار داریم و همین موضوع به عنوان یک شوک بزرگ برای بازارهای مالی عمل کرده است. از زمان بروز موضع گیری های جدید در حوزه سیاست خارجی کشور، بازارهای مالی تأثیرات قابل توجهی را تجربه کرده اند و در دو هفته اخیر افزایش قیمت دلار و سکه را شاهد بوده ایم، در حالی که بازار سرمایه نیز با افت شدید مواجه شده است. به وضوح مشخص است که با افزایش تحریم ها یا عدم گشایش ها و روابط سیاسی، کل اقتصاد کشور ما تحت تأثیر منفی قرار می گیرد. این وضعیت بر عوامل تولید نیز تأثیرگذار است و از قیمت تمام شده کالاها تا تأمین مواد اولیه و انرژی همچنین تحت تأثیر قرار می گیرد. ما می دانیم که در حال حاضر مشکلات تأمین انرژی و ناترازی ها نیز منجر به تعطیلی کارخانه ها و به تأخیر انداختن مسیر توسعه شده است.»

او همچنین افزود: «در چنین شرایطی، معمولاً سیاستگذاران تلاش می کنند با برنامه هایی که به اجرا می گذارند، فشار ناشی از التهابات سیاسی را کاهش دهند. عمده این تلاش ها از طریق مداخلات در سیاست های پولی، مالی و اقتصادی صورت می گیرد. ما در دوره های قبلی نیز شاهد این نوع مداخلات یا بسته های حمایتی بوده ایم، اما متأسفانه در بسیاری از موارد، این تجربیات موفقیت آمیز نبوده است. چه در حوزه مدیریت نرخ ارز و چه در زمینه مدیریت نرخ بهره و قیمت گذاری دستوری کالاها، در نهایت مکانیزم عرضه و تقاضا خود را به خوبی نشان می دهد و شاهد تورم هایی بوده ایم که برخی از آنها را می توان به وضوح «افسارگسیخته» نامید. همه این عوامل نهایتاً به کاهش تولید ناخالص داخلی منجر شده است. احتمال دارد که این رخدادها در آینده نیز تکرار شوند و مشکلات بیشتری را ایجاد کنند. به نظر می رسد که دولت قصد دارد از طریق اقداماتی که بانک مرکزی انجام می دهد، وضعیت را تا حدودی کنترل کرده و بخشی از نقدینگی فعلی در جامعه را جذب کند. پیش فروش سکه یکی از این نوع اقدامات است. اگرچه این روش ممکن است در یک مقطع کوتاه به جذب بخشی از نقدینگی کمک کند، اما در بلندمدت، نمی توان از چنین روشی به عنوان یک درمان دائمی برای اقتصاد کشور بهره گرفت.»

پیش فروش سکه، تنها عامل اُفت بازار بورس نیست

این کارشناس اقتصادی در ادامه تصریح کرد: «روش هایی نظیر پیش فروش سکه، اثرات منفی بر بازار بورس داشته و باعث شده است که مقدار قابل توجهی نقدینگی از بازار سرمایه خارج شود. با این حال نمی توانیم انتظار داشته باشیم که نقدینگی به صورت همیشگی در بازار سرمایه باقی بماند و افراد هر روز شاهد کاهش سرمایه خود باشند. نهایتاً، افراد به دنبال راه هایی هستند که جذاب تر و سودآورتر به نظر می رسد. بدون شک اگر پیش فروش سکه نیز انجام نمی شد، سکه ها از بازار آزاد خریداری می شد. در نهایت بخشی از نقدینگی از بازار سرمایه به سمت بازار سکه رفته است، اما باید بپذیریم که صرفاً پیش فروش سکه دلیل اُفت بازار بورس نبوده و عوامل دیگری نیز در این وضعیت دخالت داشته اند. حتی اگر بازار پیش فروش سکه نیز وجود نداشت، احتمالاً برخی از سرمایه گذاران سرمایه های خود را از این بازار خارج کرده و به سمت بازارهای سودآورتر می رفتند. به طور کلی تا زمانی که اوضاع سیاسی به آرامش و تنش زدایی نرسد، بازار سرمایه ما نیز وضعیت مطلوبی نخواهد داشت.»

میرمعینی در ادامه توضیح داد: «اگر به یاد داشته باشیم، در روزهای که احتمال بعضی توافق ها بالا رفته بود، بازار سرمایه به یک روند صعودی مثبت روی آورد و آرامش نسبی پس از تنش های منطقه ای در این بازار برقرار شده بود؛ اما بعد از موضع گیری های ترامپ، دوباره اوضاع به سویی رفت که اکنون شاهد آن هستیم. من نمی توانم به مخاطبان این بازار اطمینان قاطع دهم که شرایط رو به بهبودی خواهد بود یا جای نگرانی نیست. اگر اخبار مثبت در عرصه سیاست به گوش برسد، امیدواری قابل توجهی وجود دارد، در غیر این صورت، احتمال افت بیشتر حداقل از نظر نظری دور از ذهن نخواهد بود و شیوه های موقتی نمی توانند مشکلی از اقتصاد ما حل کنند.»