هشدار وضعیت نامناسب بارش برای سال زراعی فعلی

کشاورزی کشور در فصل زراعی جاری با یک معضل جدی دست به گریبان شده است که دلیل آن کاهش چشمگیر بارش ها می باشد و آثار آن به وضوح در این بخش به چشم می خورد.
در این سال، کاهش بارش ها در پاییز به ویژه در برخی از استان ها به یکی از نگرانی های اصلی متخصصان کشاورزی تبدیل شده است. این افت بارندگی ها نه تنها باعث کاهش ذخایر آب های زیرزمینی شده، بلکه کیفیت محصولات کشاورزی و حجم تولید در برخی نواحی را نیز تحت تأثیر قرار داده و برای درک اثرات بیشتر این پدیده، باید تا نزدیک به زمان برداشت صبر کرد.
در پاییز امسال، میزان بارش ها به طور قابل توجهی کاهش یافته و مجموع بارندگی ها به ۳۴.۳ میلی متر رسیده است که در مقایسه با میانگین بلندمدت ۴۶.۷ درصد و نسبت به سال گذشته ۴.۵ درصد کاهش شاهد بوده ایم.
این شرایط بارندگی کم در حال رخ دادن است، در حالی که بسیاری از زارعین در این فصل به کشت محصولات خود مشغول شده اند و نبود منابع آبی کافی ممکن است به کاهش تولیدات کشاورزی منجر شود. در این اوضاع، آثار منفی کم بارشی ها به ویژه در نواحی وابسته به آبیاری کشاورزی بیشتر به چشم می آید.
خوشبختانه، در روزهای ابتدایی ورود به فصل زمستان، وضعیت بارش ها بهبود یافته است. به طوری که فرامک عزیز کریمی، مدیرکل دفتر امور غلات و محصولات اساسی، روز گذشته در این خصوص گفت: میانگین بارندگی در پاییز امسال تا ۶ دی ماه براساس آمارهای سازمان هواشناسی ۳۶.۴ میلی متر بوده و این مقدار نسبت به میانگین بلندمدت، حدود ۴۶ درصد کاهش نشان می دهد.
به تاثیرات کم بارش ها بر روی کشاورزی و امنیت غذایی نیز باید توجه کرد.
کاهش بارندگی ها و کمبود منابع آبی به یکی از بزرگ ترین چالش های پیش روی کشاورزی ایران تبدیل شده است. در سال های اخیر، تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی، به یک پدیده پایدار بدل شده و این معضل به عنوان تهدیدی جدی برای تولید محصولات استراتژیک مانند گندم، برنج، ذرت و محصولات دامی شناخته می شود.
کاهش تولید گندم و خطر برای امنیت غذایی
گندم از مهم ترین محصولات کشاورزی ایران است که در تأمین امنیت غذایی کشور، نقش کلیدی دارد. بر اساس گزارش ها، در سال زراعی جاری، با توجه به افت بارش ها، کشت گندم تحت تأثیر قرار گرفته و کشاورزان با مشکلات جدی در تأمین منابع آبی مورد نیاز خود مواجه شده اند.
این وضعیت ممکن است به کاهش عملکرد و تولید گندم در برخی استان ها بینجامد و به عنوان یک تهدید جدی برای تامین نیاز داخلی کشور تلقی شود. همچنین، هزینه های مرتبط با آبیاری و مصرف کود و سموم به ویژه در شرایط کم آبی افزایش یافته و این امر بر دوش کشاورزان فشار بیشتری وارد می کند.
بحران کم آبی و تأثیر آن بر کشاورزی دیم
در نواحی که عمدتاً به کشاورزی دیم (بدون استفاده از آبیاری) پرداخت می شود، کاهش بارندگی ها موجب افت چشمگیر تولید محصولات شده است. در سال های اخیر، بسیاری از کشاورزان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، به خاطر کاهش بارش ها در تأمین آب و به تبع آن در تأمین غذای خود با مشکلات جدی مواجه شده اند.
هشدار به کشاورزان و مدیریت مزارع در شرایط کم بارشی
سهرابی، مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی، با توجه به کاهش بارندگی ها در سال زراعی جاری، به کشاورزان توصیه کرده است که در این شرایط باید مدیریت بهتری بر مزارع خود داشته باشند.
او همچنین تاکید کرد که زارعین باید برای مقابله با بحران کم بارشی، بر مدیریت آبیاری، کنترل آفات و بیماری ها، و استفاده بهینه از کودها تمرکز بیشتری نمایند. به ویژه در شرایط محدودیت منابع آب، رعایت اصول مدیریت صحیح آب و خاک می تواند تأثیر فراوانی بر حفظ سطح تولیدات کشاورزی داشته باشد.
پیش بینی وضعیت بارش ها در زمستان و امید به جبران کم بارشی ها
سحر تاجبخش، رئیس سازمان هواشناسی کشور، در خصوص وضعیت کم بارشی های پاییز امسال، پیش بینی کرده که این کمبود بارش در فصل زمستان جبران خواهد شد.
او تصریح کرده است که با توجه به پیش بینی های انجام شده، در ماه های آینده بارش های بیشتری در کشور به وقوع خواهد پیوست که می تواند به بهبود وضعیت منابع آبی کمک کند.
این پیش بینی ها برای کشاورزان و مسئولان دولتی که در تلاش هستند تا کم بارشی ها را جبران نمایند، خوش بینانه به نظر می رسد. به گفته تاجبخش، در حال حاضر، جز دو استان، در دیگر نقاط کشور بارش ها کمتر از حد نرمال بوده اند. اما به طور کلی، پیش بینی ها نشان می دهد که بارش ها در زمستان ۱۴۰۳ روند مثبتی خواهد داشت و می تواند به کاهش مشکلات ناشی از کم بارش ها کمک کند.
ضرورت مدیریت مزرعه برای مقابله با بحران کم بارشی
یکی از نکات کلیدی در مقابله با بحران کم بارشی، همکاری و هم افزایی میان نهاد های دولتی و کشاورزان است. آموزش و توسعه مهارت های کشاورزان در زمینه مدیریت منابع آبی و بهره برداری مؤثر از فناوری های نوین کشاورزی، می تواند یکی دیگر از راهکارهای مؤثر در این راستا باشد. علاوه بر این، راه اندازی سیستم های حمایتی برای زارعین در نواحی کم بارش و تخصیص منابع مالی برای خرید تجهیزات آبیاری نوین از دیگر اقدامات ضروری خواهد بود.
کم بارشی در ایران، و به خصوص در فصل پاییز امسال، به عنوان یک تهدید جدی برای بخش کشاورزی و امنیت غذایی کشور شناخته می شود. این کاهش بارندگی ها همراه با بحران های ناشی از کمبود منابع آبی، چالش های جدی را برای کشاورزان و تولیدکنندگان محصولات اساسی به وجود آورده است. با این حال، امید به جبران کم بارشی ها در زمستان و اتخاذ تدابیر مناسب در زمینه مدیریت منابع آبی و کشاورزی نوین می تواند تا حدی اثرات منفی این بحران را کاهش دهد.
در نهایت، همکاری و هم افزایی دائمی میان کشاورزان، نهاد های دولتی و سایر ذینفعان می تواند به کشاورزان یاری دهد تا از این بحران کم بارشی عبور کرده و شرایط بهتری برای تولیدات کشاورزی در آینده مهیا سازند.
اقدامات مدیریتی و توجه به تغییرات اقلیمی در زراعت از جمله گزینه هایی است که به کاهش تنش های آبی در کشت سال زراعی جاری منجر می شود. مدیریت بهینه آبیاری، کنترل آفات و بیماری ها و استفاده صحیح از کود، از مسئله هایی است که کشاورزان باید امسال توجه بیشتری به آن داشته باشند.