وضعیت بیماران مستحق سلول های بنیادی خونساز / درخواست تامین بودجه برای توسعه پایگاه داده HLA

مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به اینکه هزینه های مرتبط با توسعه و نگهداری بانک اطلاعاتی HLA (بانک اهداکنندگان غیرخویشاوند سلول های بنیادی) از لحاظ مالی سنگین است، اما از آنجایی که با جان انسان ها ارتباط دارد، خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت این بانک اطلاعاتی، آن را در اولویت های خود قرار داده و در برنامه هفتم توسعه گنجانده ایم.

دکتر مصطفی جمالی بر ضرورت تقویت بانک اطلاعاتی HLA سازمان انتقال خون تأکید کرد و گفت: استفاده از روش های قدیمی برای گسترش این بانک دیگر کارایی ندارد و کشورهای پیشرفته به سراغ شیوه NGS که یک روش ژنتیکی محسوب می شود، رفته اند. اگرچه به کارگیری روش NGS با تحریم هایی روبه رو است، اما سازمان انتقال خون توانسته است این تکنولوژی را در کشور پیاده سازی کند. 

وی همچنین تصریح کرد که استفاده از فناوری NGS هزینه بر است و طبق برنامه ریزی های صورت گرفته، ۱۰ هزار تست با این روش در سال جاری انجام خواهد شد. با توجه به هزینه بالای این روش، سازمان انتقال خون نیازمند حمایت همه جانبه دولت برای موفقیت در این مسیر است. تقویت بانک اطلاعاتی HLA امری حیاتی است؛ زیرا در صورت عدم تقویت آن، بیمارانی که به پیوند سلول های بنیادی خون ساز نیاز دارند، ممکن است جان خود را از دست دهند.

جمالی ادامه داد: ساختار ژنتیکی ایرانیان با دیگر ملل متفاوت است و به همین علت یافتن نمونه های مناسب برای پیوند سلول های بنیادی خون ساز در بانک های اطلاعاتی جهانی دشوار می باشد. هر ساله چند صد نفر به دلیل عدم وجود نمونه های همسان جان خود را از دست می دهند. 

مدیرعامل سازمان انتقال خون همچنین بر اهمیت تأمین منابع مالی و اعتبار لازم برای توسعه بانک اطلاعاتی HLA تأکید کرد و گفت: با توجه به اینکه توسعه این بانک به عنوان یک وظیفه در برنامه هفتم توسعه در نظر گرفته شده، انتظار داریم سازمان برنامه و بودجه اعتبار لازم برای این موضوع را تأمین کند. 

وی در خصوص وضعیت بانک اطلاعاتی HLA در کشور، ابراز نگرانی کرد و گفت: متأسفانه ما از نظر بانک اطلاعاتی HLA نسبت به دیگر کشورها در موقعیت قابل قبولی نیستیم. کشور ترکیه ادعا می کند که حدود یک میلیون نمونه در بانک اطلاعاتی HLA دارد، در حالی که وضعیت بانک اطلاعاتی در آلمان و ایالات متحده به ترتیب ۱۳ میلیون و ۲۳ میلیون می باشد. اما در ایران، وضعیت بانک اطلاعاتی سازمان انتقال خون حدود ۴۰ هزار است و همچنین بانک اطلاعاتی کل کشور کمتر از ۱۰۰ هزار نمونه دارد. در صورتیکه تعداد نمونه های موجود در بانک اطلاعاتی HLA کشور به ۲ میلیون برسد، خواهیم توانست ۷۵ تا ۸۰ درصد نیازهای بیماران نیازمند پیوند سلول های بنیادی خونساز را برآورده کنیم. 

مدیرعامل سازمان انتقال خون توضیح داد: متأسفانه، بانک اطلاعاتی HLA کشور به شیوه NGS تجهیز نیست، اما این بانک هنوز هم می تواند مؤثر باشد و لازم است که با بهره گیری از روش NGS تقویت شود.