افزایش شیوع آنفلوآنزای H۱N۱ در کشور / ویروس «کرونا» به عنوان سومین بیماری تنفسی معرفی شد

در هر سال، فصل زمستان معمولاً دو موج از آنفلوآنزا را شاهد هستیم؛ در حال حاضر، ما در اوج آنفلوآنزای فصلی H1N1 قرار داریم. طبق اظهارات افراد مسئول در وزارت بهداشت، این اوج بیماری احتمالاً تا پایان دی ماه ادامه خواهد یافت و اگرچه تمام سنین در معرض خطر هستند، اما تأکید کارشناسان بیشتر بر روی سالمندان، کودکان و افرادی با بیماری های زمینه ای است و به رعایت دقیق بهداشت تأکید می کنند.

دکتر قباد مرادی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت تصریح کرد که عوامل مختلفی می توانند علت بروز بیماری های تنفسی باشند و افزود: ویروس ها و باکتری ها به عنوان عوامل اصلی ایجاد بیماری های تنفسی مطرح هستند و معضل تنفسی در فصل سرد سال بیشتر بروز می یابد. 

فصل زمستان؛ فرصتی مناسب برای فعالیت عوامل بیماری زا

وی در ادامه بیان داشت: پارامترهای دمایی، اکولوژیکی و بیولوژیکی در فصل سرد به طور خاصی برای رشد و تکثیر عوامل بیماری زا مساعد است. به دلیل این شرایط محیطی، عفونت های تنفسی و بیماری ها در فصول پاییز و زمستان بیشتر دیده می شوند. این ویژگی های مطلوب فصل سرما محدود به ایران نیست و در سطح جهانی مشاهده می شود.

افزایش شیوع آنفلوآنزای H۱N۱ در کشور

مرادی گفت که آنفلوآنزا سهم عمده ای از بیماری های تنفسی را به خود اختصاص داده و خاطرنشان کرد: تجزیه و تحلیل ها نشان می دهد که در سطح جهانی با اپیدمی آنفلوآنزا، به ویژه نوع فصلی آن، مواجه هستیم. در حال حاضر، میزان شیوع آنفلوآنزای H۱N۱ در ایران و برخی کشورهای دیگر به شدت افزایش یافته و برخی کشورها نیز با انواع دیگر آنفلوآنزا همانند تیپ B و H۱N۵ دست و پنجه نرم می کنند.

این متخصص درباره نظارت و پایش بیماری های تنفسی در کشور گفت: سیستم های نظارتی موجود در سال جاری نشان می دهند که تعداد موارد بیماری های تنفسی از اوایل آذرماه افزایش یافته است. به عنوان مثال، در هفته پایانی آذرماه، میزان آنفلوآنزا حدود ۲۲ درصد از کل موارد عفونت های تنفسی را تشکیل داده و در هفته اول دی ماه نیز سهم آنفلوآنزا در مقایسه با هفته پایانی آذرماه افزایش یافته است. پس از آنفلوآنزا، «رینوویروس ها» که عامل بروز سرماخوردگی هستند، در رده دوم قرار دارند.

کرونا در جایگاه سوم بیماری های تنفسی

این کارشناس اپیدمیولوژی ادامه داد: در رتبه بندی بیماری های تنفسی، پس از آنفلوآنزا و رینوویروس ها، کرونا سومین عامل تهدیدکننده به حساب می آید. نکته قابل توجه این است که کرونا در حال حاضر به یک بیماری معمولی تبدیل شده و دیگر به شدت گذشته نیست. سازمان جهانی بهداشت و کشورهای مختلف، کرونا را از فهرست اضطراری بیماری های تنفسی حذف کرده اند.

بازگشت به روندهای پیش از دوران کرونا

فصل نامه سالانه پیک های آنفلوآنزا در کشور

وی در ادامه به درباره پیک های آنفلوآنزا گفت: معمولاً در هر سال، ما دو پیک آنفلوآنزا را تجربه می کنیم. پیش از پاندمی کرونا، پیک اول این بیماری در آذر یا دی ماه و پیک دوم در روزهای نزدیک به فروردین ظاهر می شد. اکنون، الگوی زمانی و شیوع آنفلوآنزا به دوران پیش از پاندمی کرونا نزدیک شده است، چرا که مواردی چون فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک که در دوران کرونا رایج بود، باعث کاهش تعداد مبتلایان به آنفلوآنزا و تغییر زمان ابتلا به این بیماری شده بود.

مرادی تأکید کرد که الگوی کنونی ابتلا به آنفلوآنزا شبیه به دوران پیش از پاندمی کرونا شده است و در واقع نه تنها الگوهای بیماری، بلکه رفتارهای اجتماعی نیز به حالت عادی بازگشته و افراد کم کم اصول فاصله گذاری اجتماعی را فراموش کرده اند.

سهم ۴۰ درصدی آنفلوآنزا از بستری بیماران تنفسی

احتمال ادامه پیک اول آنفلوآنزا تا پایان دی ماه

این کارشناس اپیدمیولوژی اظهار داشت که سهم آنفلوآنزا از بیماری های تنفسی به طور تقریبی ۲۲ درصد است و افزود: با توجه به این میزان می توان نتیجه گرفت که با تعداد قابل توجهی از بیماران مبتلا به آنفلوآنزا روبرو هستیم. در حال حاضر، در اوج بیماری آنفلوآنزا هستیم و انتظار می رود که تا انتهای ماه شاهد کاهش موارد این بیماری باشیم. در بیماران تنفسی، تقریباً ۴۰ درصد افراد بستری در مراکز درمانی به خاطر عفونت های تنفسی، مبتلا به آنفلوآنزا هستند.

تحلیل وضعیت بیماری های تنفسی با ۲۱ پاتوژن

مرادی در خصوص روش های تشخیص آنفلوآنزا از کرونا اظهار داشت: سیستم های پایش مناسبی در کشور فعال است که یکی از آنها به طور تصادفی نمونه هایی از بیماران مبتلا به بیماری های تنفسی که به مراکز درمانی مراجعه کرده اند، جمع آوری می کند و نمونه ها را از نظر ۲۱ پاتوژن یا عوامل تنفسی مورد بررسی قرار می دهد تا از وضعیت شیوع بیماری های تنفسی در جامعه باخبر شویم.

این متخصص اپیدمیولوژی اضافه کرد: مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت در زمان افزایش موارد تنفسی اقدام به ارزیابی عوامل بیماری زا کرده و به شناسایی و ریشه یابی بیماری های در حال گردش می پردازد. البته این روزها بسیاری از آزمایشگاه های خصوصی نیز قادر به تشخیص بیماری های تنفسی بوده و می توانند موارد مورد نظر را از نظر کرونا و آنفلوآنزا آزمایش کنند.

خطر آنفلوآنزا برای تمامی سنین

ضرورت توجه به موازین بهداشتی

مرادی با اشاره به این که تمامی گروه های سنی در معرض خطر ابتلا به آنفلوآنزا قرار دارند، افزود: به نظر می رسد علائم این بیماری در سالمندان می تواند به شدت بیشتری بروز کند. افرادی که دارای بیماری های زمینه ای هستند، به ویژه سالمندان، افرادی با نقص سیستم ایمنی، مبتلایان به عفونت های تنفسی، دیابت، فشار خون و دیگر بیماری های مشابه و نیز زنان باردار، جزو گروه های پرخطر آنفلوآنزا به حساب می آیند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که هر سن و سالی در خطر ابتلا به آنفلوآنزا قرار دارد و همه بیماران عوارض این بیماری را تجربه می کنند، اما این بیماری در افراد در معرض خطر می تواند عواقب وخیمی داشته باشد.

مرادی بر اهمیت توجه به سالمندان و افراد آسیب پذیر در برابر عفونت های تنفسی تأکید کرد و گفت: این افراد به ویژه مبتلایان به بیماری های مزمن می بایست مورد توجه ویژه قرار بگیرند. گروه های پرخطر آنفلوآنزا باید از حضور در مکان های با جمعیت زیاد خودداری کرده و در صورت لزوم در این مکان ها، فاصله اجتماعی را رعایت کنند.

وی همچنین پیشنهاد کرد که استفاده از ماسک در این دوران بسیار حائز اهمیت است و افزود: تمامی افراد جامعه باید در فصل های سرد که به افزایش شیوع بیماری های تنفسی و آنفلوآنزا منجر می شود، از حضور غیرضروری در مکان های شلوغ پرهیز کنند. این روزها بهترین زمان برای استفاده از ماسک است تا بتوان از گسترش آنفلوآنزا جلوگیری کرد. همچنین تهویه مناسب هوا در ادارات و به ویژه در مدارس و دانشگاه ها، امری ضروری تلقی می شود.

مرادی با اشاره به لزوم شست وشوی دایمی دست ها تأکید کرد: شست وشوی مکرر دست ها به جلوگیری از انتقال آنفلوآنزا از سطح ها کمک می کند.

توصیه به تزریق واکسن برای گروه های پرخطر

مرادی پیشنهاد کرد که افرادی که به آنفلوآنزا مبتلا شده اند، بهتر است تا زمان بهبودی در خانه باقی بمانند و پس از بهبودی به محل کار یا تحصیل خود برگردند. عدم حضور در محل کار و آموزش نه تنها به کنترل شیوع بیماری کمک می کند، بلکه به روند بهبود بیماران نیز یاری می رساند.

وی افزود که بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوآنزا در شهریور و مهرماه است و گفت: برخی از متخصصان بیماری های عفونی توصیه می کنند که گروه های در معرض خطر باید در صورت دسترسی به واکسن، آن را تزریق کنند. بر اساس آمار علمی، آخرین زمان مناسب تزریق واکسن آنفلوآنزا اوایل دی ماه است، اما در این روزها نیز تزریق واکسن کرونا باید برای گروه های پرخطر، در صورتی که در زمان دریافت واکسن به بیماری مبتلا نباشند، توصیه گردد.