فاکتورهای ژنتیکی مؤثر در ایجاد پنج نوع اختلال روانی
رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران با اشاره به این‌که اختلالات روانی نتیجه تعامل تعدادی از ژن‌ها و سایر عواملی نظیر استرس، سوءاستفاده یا حوادث آسیب‌زا هستند، به نتیجه یک مطالعه تازه اشاره کرد و گفت: براساس این تحقیق، عوامل ژنتیکی مشترک به‌ویژه در پنج نوع اختلال روانی از جمله اُتیسم، اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی (ADHD)، اختلال دوقطبی، افسردگی عمده و اسکیزوفرنی مشاهده می‌شود.
فریبرز درتاج در مصاحبه‌ای با ایسنا، خاطرنشان کرد: بیشتر مشکلات روانی نتیجه ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی متعددی هستند که به این پدیده وراثت چندعاملی گفته می‌شود. همچنین بسیاری از بیماری‌های پزشکی شایع دیگری مانند دیابت نوع ۲، چاقی و آسم نیز تحت تأثیر توارث چندعاملی قرار دارند و اختلالات روانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
وی در ادامه تصریح کرد: اختلالات روانی محصول تعامل گروهی از ژن‌ها و عناصر دیگری از جمله استرس، سوءاستفاده یا یک حادثه آسیب‌زا هستند که می‌تواند در افرادی که مستعد ژنتیکی ابتلا به این اختلالات هستند، بر بیماری تأثیر بگذارد یا موجب بروز آن شود.
رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران تأکید کرد که اختلالات ژنتیکی معمولاً به‌صورت غالب یا مغلوب منتقل می‌شوند و توضیح داد: هر فرد دارای دو نسخه از هر ژن در ۲۲ کروموزوم خود است که این واقعیت می‌تواند نشان‌دهنده وجود برخی اختلالات روانی در میان اعضای خانواده باشد و سوابق سلامت روانی خانواده می‌تواند کلید مهمی در شناسایی خطر ابتلا به اختلال روانی باشد. داشتن یک خویشاوند نزدیک که به اختلال روانی مبتلا است ممکن است نشان‌دهنده افزایش خطر شما باشد، اما این بدین معنا نیست که شما حتماً به این اختلال مبتلا خواهید شد.
درتاج در توضیح عمیق‌تر این مطلب یادآور شد: بر اساس یک تحقیق جدید، اختلالات روانی عمده که به‌طور سنتی به‌عنوان مستقل از یکدیگر دسته‌بندی می‌شوند، در آنالیزهای ژنتیکی خاصی دارای اشتراکاتی هستند. این نتایج ممکن است به ایجاد روش‌های بهتری برای شناسایی و درمان این اختلالات منجر شود. محققین دریافتند که بسیاری از اختلالات روانشناختی معمولاً در خانواده‌ها مشاهده می‌شوند که نشان‌دهنده پتانسیل وجود ریشه‌های ژنتیکی برای این اختلالات است. طبق این مطالعه، عوامل ژنتیکی عمومی در پنج اختلال روانی عمده شناسایی شده‌اند که شامل اوتیسم، اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی (ADHD)، اختلال دوقطبی، افسردگی عمده و اسکیزوفرنی هستند.
وی تأکید کرد: نشانه‌های این اختلالات ممکن است با یکدیگر تداخل داشته باشند؛ به همین خاطر، اگرچه شناسایی این پنج سندرم روانپزشکی اساسی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما نشانه‌های مشابه آن‌ها گویای شباهت‌های بیولوژیکی احتمالی بین آن‌ها است. به‌واقع، مطالعات اخیر شواهدی از عوامل خطر ژنتیکی مشترکی نظیر اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی، اوتیسم و اسکیزوفرنی، افسردگی و اختلال دو قطبی ارائه کرده‌اند.
