تابش خورشید قدرت ایمنی بدن را در برابر بیماری‌ها تقویت می‌کند
در کشف شگفت‌انگیزی که به اهمیت نور طبیعی روز اشاره می‌کند، محققان دریافتند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند به‌طرز قابل توجهی توانایی سیستم ایمنی بدن در مقابله با عفونت‌ها را افزایش دهد.
به گزارش انتخاب و بر اساس اطلاعات انلی مای هلث؛ این تحقیق که توسط دانشمندان دانشگاه «وای‌پاپا تائوماتا رو» واقع در اوکلند انجام شده، نشان می‌دهد که واکنش‌های ایمنی بدن به‌طور چشمگیری با ساعت بیولوژیکی افرادی که در معرض نور روز قرار دارند، مرتبط است.
نور و ایمنی: پیوندی شگفت‌انگیز
سال‌هاست که دانشمندان از تأثیر ساعتی درونی به‌نام «ریتم شبانه‌روزی» (circadian rhythm) بر روی انسان آگاه هستند—این ساعت که کنترل‌کننده‌ی چرخه‌ی خواب، سطح هورمون‌ها و متابولیسم است. اما مطالعه‌ی جدیدی که نتایج آن در مجله‌ی Science Immunology منتشر شده، نشان می‌دهد که حتی سلول‌های ایمنی، به‌ویژه نوتروفیل‌ها، دارای ساعت‌های زیستی خاصی هستند که آنها را در ساعات روشن روز فعال‌تر و مؤثرتر می‌سازد.
دکتر «کریستوفر هال»، دانشیار دپارتمان پزشکی مولکولی و پاتولوژی بیان می‌کند:
«ما متوجه شدیم که واکنش‌های ایمنی در اوایل صبح، در مراحل اولیه فعالیت ماهی‌های گورخری (مدل آزمایشگاهی این تحقیق) در قوی‌ترین وضعیت خود قرار داشتند.»
این یافته پیشنهادی را مطرح می‌کند که زمان‌بندی فعالیت‌های ایمنی ممکن است نوعی سازگاری تکاملی باشد که به بدن اجازه می‌دهد هنگام مواجهه با پاتوژن‌ها—که طی روز شایع‌تر هستند—با هوشیاری بیشتر عمل کند.
نوتروفیل‌ها: خط مقدم دفاعی بدن
نوتروفیل‌ها یکی از اجزای ضروری خط مقدم دفاعی سیستم ایمنی به شمار می‌روند. این گلبول‌های سفید سریع‌العمل، نخستین نیرویی هستند که در برابر عفونت یا آسیب به‌کار گرفته می‌شوند؛ آنها به سرعت به محل التهاب رسیده و با عوامل بیماری‌زا مقابله می‌کنند. درک زمان‌بندی و شدت کارایی آنها در بهبود روش‌های درمانی عفونت‌ها و بیماری‌های التهابی بسیار اهمیت دارد.
در این مطالعه، محققان از ماهی‌های گورخری به‌عنوان مدل آزمایشگاهی استفاده کردند—گونه‌ای که به‌دلیل شباهت‌های ژنتیکی به انسان و بدن شفاف‌شان که امکان مشاهده‌ی فرآیندهای سلولی را به‌صورت زنده فراهم می‌کند، انتخاب شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که توانایی نوتروفیل‌ها برای از بین بردن باکتری‌ها در طول روز در اوج خود است—یافته‌ای که نقش کلیدی نور را در تقویت عملکرد دفاعی سیستم ایمنی تأیید می‌کند.
ساعت‌های زیستی درون سلول‌ها: هدفی نو برای درمان؟
این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که نوتروفیل‌ها، مشابه بسیاری از سلول‌های دیگر بدن انسان، دارای ساعت‌های زیستی هستند—مکانیزم‌های داخلی که به سلول‌ها کمک می‌کنند تا زمان روز را شناسایی کرده و فعالیت‌های خود را مطابق با آن تنظیم کنند. جالب اینجاست که این ساعت‌ها می‌توانند با قرار گرفتن در معرض نور، به‌ویژه نور طبیعی روز، تنظیم یا دوباره تنظیم شوند.
این دیدگاه علمی مسیری جدید را برای توسعه داروهایی که می‌توانند ساعت زیستی سلول‌های ایمنی را تغییر داده و کارایی آنها را در برابر عفونت‌ها افزایش دهند، پیش روی پژوهشگران قرار می‌دهد.
دکتر هال بیان می‌کند:
«یافته‌های ما پیامدهای گسترده‌ای دارند. از آنجا که نوتروفیل‌ها در بیماری‌های التهابی مختلف نقشی ایفا می‌کنند، درک زیست‌شناسی شبانه‌روزی آنها می‌تواند راهی نوین در شیوه درمان این بیماری‌ها ایجاد نماید.»
فراتر از مکمل‌ها: پرونده‌ای به نفع نور طبیعی
در حالی‌که ویتامین D که به‌واسطه تابش نور خورشید بر روی پوست تولید می‌شود، مدتی است که به‌عنوان تقویت‌کننده‌ای برای سیستم ایمنی شناخته شده، این تحقیق ابعادی جدید به این مسئله می‌افزاید:
موضوع تنها به ویتامین D محدود نمی‌شود—بلکه خود نور طبیعی خورشید می‌تواند سلول‌های ایمنی را برای عملکرد بهتر «آماده کند».
البته این بدان معنا نیست که افراد باید به‌طور نامحدود در معرض آفتاب قرار بگیرند، اما این یافته به‌طور واضح بر اهمیت حفظ رابطه‌ای متعادل و سالم با نور طبیعی تأکید می‌کند. حتی گذراندن چند دقیقه در فضای باز طی روز می‌تواند ساعت‌های بیولوژیکی بدن را تنظیم کرده و سیگنال‌های لازم را برای سیستم ایمنی برای عملکرد بهینه ارسال نماید.
جمع‌بندی
اکنون پژوهشگران در حال بررسی عمیق‌تر مکانیسم‌هایی هستند که از طریق آنها نور می‌تواند بر ساعت زیستی نوتروفیل‌ها تأثیر بگذارد. در صورتی که دانشمندان بتوانند دقیقاً مشخص کنند که نور چگونه بر کارکرد این سلول‌های ایمنی تأثیر می‌گذارد، این یافته ممکن است به‌طور اساسی روش‌های درمان عفونت‌ها، التهاب‌ها و حتی بیماری‌های خودایمنی را دگرگون کند.
در دنیای معاصر که بسیاری از مردم زمان زیادی را در محیط‌های سرپوشیده و پشت صفحه‌های نمایش می‌گذرانند، این پژوهش یادآور نکته‌ای ساده اما حائز اهمیت است:
گاهی مؤثرترین درمان، تنها چند دقیقه گردش زیر نور خورشید است.
