هالووین چیست و ریشههای آن به کجا بازمیگردد؟

جشن هالووین در سال ۲۰۲۴، همانند سالهای پیش، در تاریخ ۳۱ اکتبر (۱۰ آبان) در سرتاسر جهان به ویژه در کشورهای غربی برپا خواهد شد. این روز به عنوان فرصتی برای ابراز خلاقیت در لباس و تزئینات، و همچنین برای جشن و شادی شناخته میشود.
در شب ۳۱ اکتبر، افراد بسیاری با پوشیدن لباسهای متنوعة و شرکت در مراسم محلی، به برپایی روح و سنتهای این جشن رنگ و روی تازهای میافزایند.
در این روز، مردم با برگزاری جشنهای خانگی، پخش موسیقی و توزیع خوراکیهای مخصوص، به شادی و بزرگداشت هالووین میپردازند و خوراکیهایی به کودکان میدهند. شرکتکنندگان با پوششهای مختلف به نقشآفرینی شخصیتهای ترسناک یا فانتزی میپردازند و از طریق این تغییر هویت، با دوستان و اعضای خانواده به نشاط و سرگرمی میپردازند.
بسیاری از افراد با آرایش خانهها به کمک اسکلتها، ارواح و دیگر نمادهای ترسناک، فضایی خاص به جو هالووین بخشیده و این تزئینات بخشی جداییناپذیر از این جشن شدهاند.
ریشه هالووین
واژه «هالووین» مشتق از عبارت انگلیسی «All Hallows’ Eve» است که به معنای «شب مقدسها» میباشد. این اصطلاح به شب پیش از «روز تمام قدیسان» (اول نوامبر) اشاره دارد، روزی که در آئین مسیحیت به نیایش برای قدیسان و شهیدان اختصاص دارد.
هالووین تاریخی دیرینه دارد و ریشه در جشن باستانی «سوون»، مرتبط با «گیلها» از اقوام سلتیک دارد، که در چندین قرن پیش از میلاد در بخشی از بریتانیا، به ویژه ایرلند و اسکاتلند سکونت داشتند. در جشن سوون، که معمولاً در زمان برداشت محصول برگزار میشد، مردم گیل برای دور کردن ارواح مردگان آتش برپا میکردند و لباسهایی از پوست حیوانات به تن میکردند.
با گسترش مسیحیت، پاپ گرگوری سوم در قرن هشتم نخستین روز نوامبر را به نام روز مقدسین نامگذاری کرده و سنتهایی از سوون را در آن گنجانیده است. این شب به نام «شبی مقدس» (Hallow) شناخته شده و به تدریج به شکل مختصر هالووین تغییر پیدا کرد.
از زمان قرون وسطی به این سمت، این جشن به تدریج از مراسم مذهبی و خرافی به یک رویداد سرگرمکننده و اجتماعی تبدیل شده است که شامل لباسهای ویژه برای کودکان و بزرگسالان میباشد.
هالووین در آمریکا
ورود مهاجران اروپایی به آمریکا به گسترش این جشن یاری رساند. آنها نیز مراسم خاصی در فصل پاییز برپا میکردند که شامل داستانهای ارواح و سنتهای قدیمی بود. با گذشت زمان، آداب و رسوم هالووین به شکل کنونی آمریکایی تغییر شکل داد.
در قرن نوزدهم، تلاشی جهت تبدیل هالووین به جشنی خانوادگی و دوستانه آغاز شد. به جای برگزاری مراسم ترسناک، اهمیت بیشتری به مهمانیها و جشنهای خانوادگی داده شد و لباسهای فانتزی و بازیهای کودکانه به این جشن افزوده گردید.
امروزه هالووین به یکی از بزرگترین جشنهای تجاری در ایالات متحده تبدیل شده و افراد مبالغ بالایی را برای تزئینات، لباسها و خوراکیها برای این جشن صرف میکنند. کدوهای حکاکی شده با طرحهای گوناگون به نماد اصلی هالووین تبدیل شده و افراد برای زیباتر کردن آنها در رقابت هستند.
باورها و رسم و رسوم هالووین
در دهه ۱۹۵۰، هالووین بیشتر به جشنی کودکان تبدیل گشت و به مرور از خیابانها به منازل و مدارس منتقل شد. این تغییرات باعث شد تا خانوادهها به صورت گروهی هالووین را جشن بگیرند و قاشقزنی به عنوان یکی از بخشهای اصلی آن باقی بماند.
رسمهایی مانند پیشگویی آینده و فالگیری در هالووین وجود داشتهاند که به خصوص در میان جوانان برای پیشبینی آینده و ازدواج مورد توجه قرار گرفتهاند.
در شب هالووین، کودکان با پوشیدن لباسهای ترسناک به در خانههای همسایگان میروند و میگویند «چیزی بده تا کاریت نداشته باشم». این عمل معمولاً با عبارت «Trick or Treat» شناخته میشود و به نوعی همانند قاشقزنی در فرهنگ ایرانی میباشد.
خرافات متعددی نیز در هالووین وجود دارد، از جمله اجتناب از گربههای سیاه، که به خاطر باورهای جادویی قدیمی حول این حیوانات به وجود آمده است.
فیلمهای ترسناک و آثار مرتبط با ژانر وحشت در ارتباط با هالووین، بسیار محبوب شده و به جزئی از فرهنگ این جشن تبدیل شدهاند. همچنین، کارتونها و فیلمهای خانوادگی مانند «هالووین چارلی براون» و «شب قبل از کریسمس» نیز در میان کودکان و خانوادهها جذابیت فوقالعادهای دارند.
چرا کدو تنبل نماد هالووین است؟
کدوهای حکاکی شده یا «جک-اُ-لنترن»ها که در این جشن مورد استفاده قرار میگیرند، به عنوان نمادهای اصلی هالووین شناخته میشوند و هر ساله مردم با طراحیهای جدید و هنرمندانه به تزیین آنها میپردازند.
کدو تنبل به عنوان نماد هالووین ریشه در سنتهای قدیمی ایرلندی دارد. در این سنت، از کدو تنبل به عنوان چراغ یا فانوس برای دور نگهداشتن ارواح خبیث و شیاطین استفاده میشد. به تدریج این سنت به هالووین منتقل شد و تبدیل به یکی از نمادهای اصلی آن گردید.
کدو تنبلها معمولاً تخلیه شده و با چهرههای ترسناک یا خندهدار حکاکی میشوند تا فضای جشن را تزئین کنند.
هالووین در کشورهای غیر انگلوساکسون
در سالهای اخیر، هالووین به دیگر کشورها نیز گسترش یافته و در سرتاسر جهان افرادی با لباسهای خاص و مراسم قاشقزنی را مشاهده میکنیم.
رواج جشن هالووین در کشورهای غیرانگلوساکسون، به ویژه در قارههای مختلف مانند اروپا و آسیا، عمدتاً در قرن بیستم به دلیل تأثیر فرهنگ آمریکایی رخ داده است.
سنت هالووین و ریشههای آن
با این حال، برخی کشورها مانند مکزیک جشنوارههای خاصی دارند که با هالووین همپوشانی دارد. در این کشورها، مراسمهایی نظیر «روز مردگان» برگزار میشود که به یادبود عزیزان از دست رفته اختصاص دارد و عواملی از هالووین را به خود جذب کرده است.
علاوه بر این، در برخی کشورهای آسیایی نیز جشنهایی به یاد مردگان و ارواح برگزار میشود، مانند جشنهایی که مرتبط با فرهنگ چینی و سایر فرهنگها هستند. این جشنها به خاطر اشتراکات در اعتقادات مربوط به ارواح و زندگی پس از مرگ میتوانند شباهتهایی به هالووین داشته باشند.
منبع: یورونیوز