نیوین سازی فرآیندهای زمین شناسی در اولویت سازمان زمین شناسی/تحقیقات به سمت اهداف مشخص هدایت می شوند

رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی از راه اندازی سیستم های هوشمند و مدیریت پیشرفته در تمامی مراحل این سازمان خبر داد و اعلام کرد: به علاوه، تمامی مطالعات و تحقیقات در این عرصه هدفمند خواهد شد و به منظور بهبود آنالیزها، آزمایشگاه این نهاد را به یک مرکز ضروری و استاندارد تبدیل خواهیم کرد.

دکتر داریوش اسماعیلی در چهل و سومین کنفرانس علوم زمین، برگزاری این رویداد را به منظور تقویت همکاری میان دانشمندان، پژوهشگران و نهادهای مرتبط در این حوزه برشمرد و اظهار داشت: چه بخواهیم و چه نخواهیم، علم و فناوری به سرعت در حال پیشرفت است و یکی از این فناوری ها هوش مصنوعی است. اگر از این تکنولوژی عقب بمانیم، از رقبای خود فاصله می گیریم و در صورت پذیرش آن، می توانیم به رقابت های جهانی ادامه دهیم؛ بنابراین، عنوان این گردهمایی ترکیبی از هوش مصنوعی و علوم زمین شده است.

او هوش مصنوعی و مدیریت هوشمند را از محورهای کلیدی سازمان زمین شناسی در دوره مدیریتی جدید معرفی کرد و گفت: اگر محققانی از هر نقطه از جهان ما را در این مهم یاری دهند، به گرمی از آن استقبال خواهیم کرد، ولی در صورتی که بخواهیم به توسعه هوش مصنوعی بپردازیم و فعالیت های اکتشافی را نادیده بگیریم، قطعا عقب خواهیم ماند.

اسماعیلی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم سه محور اصلی برای این سازمان مشخص کنیم، به طور قطع یکی از آن ها هوش مصنوعی و به کارگیری مدیریت هوشمند خواهد بود. او ادامه داد: در این زمینه انتظار داریم که تا پایان سال آینده، به طور تقریب تمامی فرایندهای سازمان زمین شناسی تحت مدیریت هوشمند قرار گیرد و این شامل فرایندهایی است که معمولاً برقراری تماس های طولانی برای پیگیری نامه ها را شامل می شود، که در این راستا پیش زمینه های خوبی فراهم شده و ما به تکمیل این فرآیند ادامه خواهیم داد.

رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی بیان کرد: تمام فعالیت های وابسته به زمین شناسی تحت این سازمان به سمت استفاده از مدیریت هوشمند سوق داده خواهد شد و در این راستا نرم افزاری در مرحله نهایی طراحی گردیده است. اگر چه ممکن است در بعضی زمینه ها نسبت به دیگر شرکت ها عقب مانده باشیم، اما اراده ما بر این است که تمامی برداشت ها از محیط به صورت آنلاین انجام گیرد و در مواردی که امکان پذیر نیست، به شکل آفلاین انجام خواهد شد و در نهایت نسخه آنلاین آن در سازمان اجرا خواهد شد.

او خاطرنشان کرد: نمونه برداری ها، عکسبرداری ها، توضیحات صوتی و میدانی و تمامی مراحل به روز در زمینه زمین شناسی و اکتشافات به کار خواهد رفت و ما نیاز به همکاری و همراهی با اساتید جوان و پژوهشگران داریم.

توسعه ژئوفیزیک هوایی

اسماعیلی به اهمیت پیگیری قوی حوزه ژئوفیزیک هوایی اشاره کرد و گفت: اگرچه در 44 سال گذشته کمتر از 65 هزار کیلومتر برداشت هوایی انجام شده، برنامه هفتم توسعه، تکلیف برداشت 2 میلیون کیلومتر را برای ما مشخص کرده است. در حالی که فعالیت های ژئوفیزیکی از قبل آغاز شده، مگنتوتلوریک به عنوان اقداماتی است که باید به آن توجه ویژه ای داشته باشیم.

او افزود: این روش معتبر تنها در دو کشور امریکا و استرالیا به کار گرفته شده و در آن مسیر ماگماها در اعماق زمین بررسی می شود و نظارت بر فضاهای اکتشافی مسئولیت حاکمیت است. ما از استانداردهای کشورهای امریکا و دیگر کشورها در این امر بهره خواهیم برد و قصد داریم در دو سال آتی کتابخانه طیفی سازمان را تکمیل و استانداردهای لازم را بومی کنیم.

وی گفت: در تمامی این زمینه ها به همکاری و یاری اساتید نیاز داریم و سازمان زمین شناسی باید در حوزه اکتشاف فعالیت فعالی داشته باشد، زیرا این سازمان بخشی بنیادی به شمار می آید؛ چرا که عدم فعالیت در این حوزه های حیاتی می تواند به گام برداشتن شرکت ها و بنگاه ها که عمدتاً به دنبال سود هستند منجر شود؛ اما در بسیاری از امور زیرساختی باید حضوری فعال داشته باشیم.

رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی به اقدام اولیه این سازمان در زمینه مطالعات مربوط به مخاطرات زمین شناسی اشاره کرد و اضافه کرد: بررسی مباحثی نظیر مشکلات آب، فرونشست زمین و زلزله از جمله موضوعاتی است که سازمان زمین شناسی به هیچ وجه فراموش نخواهد کرد و به دیگر وظایفی که بر عهده داریم، رسیدگی خواهیم کرد و هرگز از انجام مسئولیت های حاکمیتی غافل نمی شویم.

او تصریح کرد: به صراحت اعلام می کنم که تا زمانی که در این سازمان هستم، هرگز به سمت صدور گواهی کشف در بخش اکتشاف نخواهیم رفت، هرچند که کارهایی در دست اقدام داریم که باید آنها را به انجام برسانیم. در مجموع، وظیفه اصلی ما تولید اطلاعات پایه است که بتواند به بخش خصوصی این امکان را دهد تا از آن استفاده نماید.

اسماعیلی بر اهمیت مرکز داده به عنوان یکی از اولویت های کلیدی خود تاکید کرد و گفت: اطلاعات مورد نیاز برای نهادهای مختلف از جمله نفت، سازمان انرژی اتمی، وزارت نیرو و دیگر بخش های خصوصی را با قدرت از طریق پایگاه داده ها تأمین خواهیم کرد. هدف ما جمع آوری تمام اطلاعات زمین شناسی و طبق تکلیف قانونی برنامه هفتم توسعه است؛ تا این اطلاعات را استاندارد سازی کرده و در اختیار نهادها قرار دهیم.

به گفته او، طبق مصوبه موجود، هر گزارشی که سازمان زمین شناسی تولید کند، حداکثر 3 ماه پس از نهایی شدن، از طریق پایگاه داده ها به عموم ارائه خواهد شد. ما به دنبال مرزبندی کشور از لحاظ اکتشاف و استخراج منابع معدنی هستیم، چرا که مشاهده کرده ایم که صنایع و معادن، به ویژه در بخش فولاد، با مشکلاتی مواجه هستند. هدف ما نیز تحقق 55 میلیون تن تولید فولاد است، در حالی که بیش از 165 میلیون مجوز صادر شده است و ما به سمت مرزبندی کشور در حوزه اکتشاف خواهیم رفت.

توسعه و تجهیز آزمایشگاه های مرجع زمین شناسی

رئیس سازمان زمین شناسی بر لزوم توسعه آزمایشگاه های زمین شناسی تاکید کرد و گفت: به عنوان یک عضو هیات علمی دانشگاه، اعلام می کنم که هرگز به آزمایشگاه های داخلی برای انجام آنالیزهای مقالات اعتماد نکرده ام و در این راستا متعهد به تبدیل آزمایشگاه این سازمان به یک مرکز مرجع و استاندارد هستیم.

او با اشاره به خدمات ارائه شده از سوی آزمایشگاه این سازمان اظهار داشت که هرگز به خاطر آنالیز 40 هزار نمونه در سال آینده از به کارگیری آزمایشگاه سازمان افتخار نمی کنم، بلکه برای ما مهم است که شرایطی تربیت باشد که مجموعه های خصوصی آزمایشگاه های خود را تأسیس کنند و ما به استانداردسازی آن ها بپردازیم. افتخار ما مرجعیت آزمایشگاه و استاندارد بودن نتایج آنالیزها خواهد بود.

اسماعیلی افزود: ما به شناسایی معادن فرامرزی توجه جدی خواهیم کرد و روابط بین المللی را تقویت می کنیم. به عنوان سازمان زمین شناسی، اقدام به شناسایی معادن در سطح کشور خواهیم کرد تا سایر بخش ها به فعالیت های دیگر بپردازند. ما در مسیر توسعه سابقه بین المللی سازمان برای تولید نقشه های پایه پیش خواهیم رفت.

او با بیان اینکه در این سازمان حتماً به سمت زمین شناسی دریایی حرکت خواهیم کرد، گفت: بر این باوریم که نخستین گام های اقتصادی دریامحور باید از سوی سازمان زمین شناسی برداشته شود.

رئیس سازمان زمین شناسی بر اهمیت همکاری با پیشکسوتان این حوزه تاکید کرد و افزود: در جلسه ای که با رؤسای دانشگاه های زمین شناسی سراسر کشور برگزار کردیم، تصریح کردیم که نیاز به همکاری با اساتید داریم و این آمادگی در سازمان وجود دارد. ما عزم جدی داریم که در زمینه آموزش گام برداریم و بخشی از عمل کردهای زمین شناسی را در دانشگاه ها تقویت کنیم.

وی افزود: این بخش از مطالعات در دانشگاه ها باید مجدداً تقویت شود. اگر چه ممکن است نتوانیم تمامی دانشگاه ها را پوشش دهیم، اما می توانیم به سمت همکاری با دانشگاه های برتر حرکت کنیم و دانشجویان برتر را نیز تحت پوشش قرار دهیم.

تهیه نقشه های یک پنجاه هزار

اسماعیلی همچنین اعلام کرد: ما در حال حاضر در حال تهیه نقشه های یک پنجاه هزار هستیم و در سال آینده، حدود 120 نقشه سه لایه و تقریبا 360 پروژه در حوزه اکتشاف را به مرحله اجرا خواهیم رساند و اگر در هر یک از این 360 پروژه 5 دانشجو را برای آموزش جذب کنیم، بخشی از چالش های کشور مرتفع خواهد شد و دانشجویان پس از فراغت از تحصیل در به کارگیری ابزارها مشکلی نخواهند داشت.

او بر این نکته تاکید کرد که سازمان در این زمینه برنامه ریزی دارد و افزود: همچنین در تلاش برای هم افزایی بین بخش های مردم نهاد و انجمن های علمی برنامه های متنوعی را تدارک دیده ایم. وجود انجمن های رسوب شناسی، سنگ شناسی، زمین شناسی اقتصادی، تکتونیک، زمین شناسی مهندسی و فسیل شناسی بسیار مثبت است، اما هدف ما جمع آوری این انجمن ها و برگزاری همایش های هدفمند در حوزه علوم زمین است.

اسماعیلی از تعریف پروژه های جامع در این حوزه خبر داد و گفت: از تمامی پژوهشگران دانشگاهی و غیر دانشگاهی که مایلند در این راستا کمک کنند بسیار استقبال می کنیم. ما قصد داریم طرح های پژوهشی علوم زمین را تدوین کنیم، به گونه ای که پایان نامه های دانشجویان در قفسه های اساتید نماند و همواره از تحقیقات هدفمند حمایت خواهد شد.

رئیس سازمان زمین شناسی خاطر نشان کرد: این سازمان از مزیت وجود پژوهشکده علوم زمین بهره مند است و تمامی اعضای آن دارای سوابق اجرایی در سازمان زمین شناسی هستند و می توانند به عنوان پل ارتباطی میان دانشگاه ها و این سازمان عمل کنند.

او با اشاره به تفاهم نامه منعقده با شرکت چادرملو، گفت: یکی از دلایل این قرارداد این است که نخواهیم گفت که سازمان زمین شناسی به دلیل کمبود اعتبارات نمی تواند فعالیت کند و ما باید 2 میلیون کیلومتر برداشت ژئوفیزیک هوایی را عملی کنیم که برای آن به 15 تا 20 میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم و لازم است که شرکت ها نیز در توسعه اکتشاف و بهره برداری با ما همکاری کنند.

اسماعیلی به این نکته اشاره کرد که منابع سنگ چادرملو و فولاد مبارکه و دیگر شرکت های بزرگ مشخص است و ما در تلاشیم تا منابعی را آماده کنیم تا همه در حوزه اکتشاف به صورت بر اساس اصول اساسی فعالیت کنند و زمینه سازی برای ورود بخش خصوصی به این عرصه را فراهم خواهیم کرد.