هویت ژنتیکی ویژه ملت ایران

پژوهش انجام شده نشان می دهد که شهروندان ایران، به رغم تنوع فرهنگی و زبانی موجود در میان اقوام مختلف، دارای ریشه های ژنتیکی مشترکی هستند که به دورانی بس کهن برمی گردد. آغاز از کردها و لرها گرفته تا بلوچ ها و ترکمن ها، تداوم ساختار ژنتیکی ایرانیان گواهی بر تاریخ پرقدمت آن ها است.

تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ در نشریه معتبر PLOS Genetics منتشر شده است، با تحلیل ژنوم ایرانیان، اطلاعات قابل توجهی درباره ساختار ژنتیکی این ملت ارائه می دهد. این پژوهش که به رهبری «زهره مهرجو» و با همکاری محققان ایرانی و آلمانی انجام شده است، به بررسی داده های ژنومی بیش از ۱۰۰۰ نفر از یازده گروه قومی مستقر در ایران پرداخته و نتایج جالبی به دست آورده است.

 نزدیکی و تمایز؛ شباهت ما با یونانی ها بیشتر از اعراب است

از نظر ژنتیکی، ایرانی ها دارای شباهت بیشتری با جمعیت های موجود در قفقاز، خاورمیانه و به نوعی جنوب اروپا (همچون یونانی ها و ایتالیایی ها) هستند تا با ترک های آسیای مرکزی یا اعراب ساکن شبه جزیره عربستان (از جمله یمنی ها و سعودی ها).

*به عبارت دیگر، ایرانی ها به یک هویت ژنتیکی خاص تعلق دارند که بیشتر با خاستگاه های قفقاز و فلات ایران ارتباط دارد و از اعراب شبه جزیره فاصله بیشتری دارند و همچنین فاصله ای مشهود با جمعیت های شمال اروپا دارند، اما در عین حال پیوند نسبتاً ضعفی با جمعیت های جنوب اروپا موجود است.

این تمایز در ساختار ژنتیکی، ایران را به ی کلیدی برای درک تنوع ژنتیکی در مناطق غرب و مرکز آسیا تبدیل کرده است.

 اهمیت این پژوهش چیست؟

این تحقیق فراتر از روشن سازی تاریخ و ریشه های ژنتیکی ایرانیان، ابعاد عملی نیز دارد. محققان اشاره دارند که شناخت تنوع های ژنتیکی میان اقوام و میزان نزدیکی خویشاوندی می تواند به پژوهشگران این امکان را دهد تا بیماری های ژنتیکی را به دقت بیشتری شناسایی و درمان های مؤثرتری ارائه دهند. همچنین، این پژوهش بر اهمیت توجه به تنوع قومی در طراحی تحقیقات آتی تأکید می کند.

ایران، گنجینه ای ژنتیکی در قلب آسیا

در نهایت، این تحقیق نشان می دهد که ایران، با وجود تنوع قومی زیاد، از هویتی ژنتیکی محکم و ریشه دار برخوردار است که از اعماق تاریخ نشأت گرفته و یک گنجینه ارزشمند برای علم ژنتیک به شمار می آید. این یافته ها تنها برای ایرانیان اهمیت ندارد، بلکه برای جامعه جهانی نیز به عنوان دریچه ای به سمت درک بهتر تاریخ و آینده ژنتیک بشری لحاظ می شود و به ارتقاء فهم جهانی از تاریخ و تکامل ژنتیکی انسان کمک خواهد کرد.

خبر آنلاین