«هیولای فرانکنشتاین»؛ شمشیرهای ۳ هزار ساله ایرانی با استفاده از مته و چسب تقلبی شده‌اند
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که به‌کارگیری نوین‌ترین شیوه‌های تصویربرداری، امکان شناسایی تغییراتی را فراهم کرده است که توسط جاعلان آثار باستانی به‌منظور افزایش ارزش تجاری شمشیرهای ایرانی در بازارهای سیاه انجام شده است.
این مطالعه، که با همکاری یک تیم علمی از دانشگاه کرانفیلد، مرکز فناوری آی‌اس‌آی‌اس و موزه بریتانیا به مرحله اجرا درآمد، شامل تحلیل ۹ شمشیر ایرانی با قدمتی نزدیک به ۳ هزار سال می‌شود.
این شمشیرها به تازگی توسط کارکنان مرزی بریتانیا ضبط شده و در حال حاضر در موزه بریتانیا نگهداری می‌شوند.
پژوهشگران در حین انجام تحقیقات خود متوجه شدند که تیغه‌های اصل آهنی این ۹ سلاح با تیغه‌های جدید برنزی جایگزین شده‌اند، که این کار به‌منظور افزایش ارزش بالقوه این اشیاء در بازار سیاه انجام شده است.
در فرآیند این مطالعه، محققان از تکنیک «توموگرافی نوترونی» بهره گرفتند تا بتوانند ساختار داخلی شمشیرها و مواد چسبنده و سازنده آنها را مورد بررسی قرار دهند.
توموگرافی نوترونی که در آن به جای فوتون‌ها، از نوترون‌ها برای ایجاد تصاویر استفاده می‌شود، هنوز به‌عنوان یک شیوه رایج در علم باستان‌شناسی شناخته نشده است، ولی نسبت به روش‌های تصویربرداری با اشعه ایکس مزایای قابل‌توجهی دارد و توانایی شناسایی حتی مواد آلی موجود در اشیاء را دارد.
بر اساس گفته محققان، در فرایند تعویض تیغه، این شمشیرها یکپارچگی خود را از دست داده و به‌نوعی به شکل مصنوعات تکه‌تکه جادار شده‌اند.
براساس گفته آنها، هدف از خلق این نوع «هیولای فرانکنشتاین»، احتمالاً تلاش برای افزایش ارزش شمشیرها بوده است.
سوراخ‌های دایره‌ای منظم ایجاد شده توسط مته‌های مدرن بر روی تیغه شمشیرها
تحقیقات نشان داد که بر روی تیغه‌های شمشیرها، آثار سوراخ‌های دایره‌ای شکل نظمی قابل مشاهده است که ناشی از مته‌های امروزی دیدنی هستند. به‌طرز عجیبی، یکی از شمشیرها حتی حاوی قطعه‌ای از نوک مته مدرن نیز بود.
در حین آزمایش‌ها، همچنین نوع مواد تشکیل‌دهنده چسبی که تیغه‌ها را به دسته‌ها وصل کرده بود و جاعلان برای پنهان کردن آن از خریداران ناآگاه تلاش کرده بودند، شناسایی شد.
ناتانیل ارب ساتولو، مدرس ارشد علوم باستان‌شناسی در دانشگاه کرانفیلد، در این خصوص گفت: «ایران به‌مدت هزاران سال یک مرکز نوآوری در زمینه متالورژی به‌شمار می‌رود، گرچه بسیاری از جنبه‌های این فرآیندها هنوز به‌طور کامل شناخته نشده‌اند.»
تصویر محل اتصال تیغه جعلی به دسته اصلی شمشیر
او همچنین افزود: «این پیشرفت در استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته به ما این امکان را می‌دهد تا روش‌های باستانی را از روش‌های مدرن جعل تشخیص دهیم و این یک گام مهم در درک بهتر این سنت‌های قدیمی و پیچیده متالورژی است.»
نویسندگان این تحقیق یادآور شدند که جعل‌های مشابهی از دهه ۷۰ میلادی شناسایی شده است، اما در آن زمان جاعلان معمولاً به جای چسب از لحیم کاری استفاده می‌کردند.
تحقیقات انجام شده بیانگر این است که سلاح‌های تیغه‌دار ایرانی متعلق به دوران برنز اولیه نقشی کلیدی در توسعه متالورژی در خاور نزدیک در دوران باستان ایفا کرده‌اند، و به همین دلیل در موزه‌ها از ارزش بالایی برخوردارند.
در نظر است که شمشیرهای ضبط شده توسط ماموران دولت بریتانیا به کشور ایران بازگردانده شوند.
یافته‌های این پژوهش در نشریه علمی «Journal of Archaeological Science» به چاپ رسیده است.
منبع: یورونیوز
